Quyết định gây tranh cãi
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố trước báo giới rằng ông sẽ chấm dứt mọi việc chi trả cho Guatemala, Honduras và El Salvador. Ông cáo buộc các quốc gia Trung Mỹ nói trên không làm điều gì cho nước Mỹ. Ông Trump còn đăng Twitter chỉ trích 3 quốc gia Tam giác phía Bắc cùng với Mexico vì đã không ngăn chặn được dòng người di cư trái phép đang ùn ùn kéo về Mỹ.
Sau khi lên án phe Dân chủ vì "luật nhập cư yếu kém nhất", Tổng thống Mỹ đe dọa đóng cửa biên giới phía Nam của Mỹ hoặc ít nhất là "phần lớn khu vực biên giới" để chặn đứng dòng người nhập cư bất hợp pháp. Động thái mới của chính quyền ông Trump khiến dư luận sửng sốt vì chỉ mới đầu tuần này Bộ trưởng An ninh nội địa Mỹ Kirstjen Nielsen đã tới thăm Mexico cũng như Honduras và ký các thỏa thuận hợp tác mới.
Quyết định của ông Trump vấp phải sự phản đối dữ dội từ các nhà lập pháp Mỹ. Thượng nghị sĩ Bob Menendez, một chính trị gia Dân chủ hàng đầu trong Ủy ban đối ngoại Thượng viện Mỹ, phê phán lệnh mới của Tổng thống Trump là "thiếu thận trọng" và "phản tác dụng" trong việc giải quyết các vấn đề nhập cư. Ông Menendez cũng kêu gọi cả đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa cùng bác bỏ quyết định của tổng thống với lý do viện trợ "thúc đẩy các lợi ích chiến lược và bảo vệ người dân Mỹ".
Phòng Thương mại Mỹ cho biết, động thái này sẽ là “một sự thất bại tuyệt đối về kinh tế” và sẽ đe dọa 5 triệu việc làm của nước Mỹ. Đơn vị này nói thêm, giao dịch thương mại hàng hóa của Mỹ và Mexico có trị giá 1,7 tỷ USD/ngày. Ông Trump đã nhiều lần đe dọa đóng cửa biên giới nhưng lần này ông đưa ra thời gian biểu nhất định. Việc đóng cửa biên giới như vậy tác động cực kỳ nặng nề đối với các cộng đồng xuyên biên giới từ San Diego, California đến Nam Texas. Nó cũng sẽ ảnh hưởng đến các siêu thị bán sản phẩm của Mexico, các nhà máy phụ thuộc vào các bộ phận nhập khẩu và các doanh nghiệp khác trên khắp nước Mỹ.
Nguy hiểm rình rập phụ nữ và trẻ em di cư
Vấn đề dân nhập cư trái phép từ Mexico luôn là một trong những trọng tâm của chính quyền Tổng thống Trump. Hồi tháng 12/2018, Chính phủ Mỹ đã có đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử khi những yêu cầu về ngân sách xây dựng bức tường biên giới của Tổng thống Trump bị Quốc hội Mỹ bác bỏ.
Hiện tại, mỗi ngày có khoảng 60 người tìm kiếm cơ hội tị nạn ở Mỹ được trả lại biên giới Mexico từ các cửa khẩu San Ysidro, Calexico và El Paso. Để đẩy mạnh nỗ lực, tại các cửa khẩu biên giới, có hàng trăm nhân viên an ninh thường xuyên rà soát các container và các phương tiện qua lại cửa khẩu nhằm phát hiện người di cư bất hợp pháp. Đây là nỗ lực mới nhất của nhà chức trách Mỹ nhằm kiềm chế dòng người di cư từ khu vực Trung Mỹ.
Mỹ đang đối mặt với lượng người xin tị nạn gia tăng trong tháng 3, chủ yếu những người di dư từ các nước đối nghèo và bạo lực như El Salvador, Honduras và Guatemala. Bộ An ninh Nội địa Mỹ đã cảnh báo quốc hội rằng, chính phủ Mỹ đang đối mặt với tình trạng nguy hiểm khi phải chăm sóc cho 1.200 trẻ em và 6.600 gia đình xin tị nạn. Thống kê của Chính phủ Mỹ cho hay, số người xin tị nạn tại nước này đã tăng 2.000% trong 5 năm qua và hiện có tới 700.000 trường hợp chưa được giải quyết.
Tình trạng bạo lực, nghèo đói của những quốc gia Trung Mỹ khiến làn sóng trẻ em và phụ nữ có con nhỏ đua nhau nhập cư trái phép dọc theo biên giới Mexico - Mỹ. Maria là một phụ nữ đến từ San Pedro Sula (Honduras). Cô và con trai 7 tuổi của mình vừa trải qua một hành trình dài mệt mỏi, đầy nguy hiểm đang dừng chân tại Nogales, trước khi đến miền đất hứa Mỹ. Chị Maria lý giải tại sao mình phải đến Mỹ: “Bởi vì ở nước tôi không có công ăn việc làm, rất nhiều tội phạm. Các băng nhóm không để chúng tôi sống hòa bình, chúng thậm chí cướp mất ngôi nhà của chúng tôi. Điều tồi tệ nhất sống ở Honduras là khi thức dậy, những đứa trẻ khóc vì đói mà không tìm được gì cho chúng ăn. Đó là những gì khiến bạn muốn đến Mỹ”.
Câu chuyện của chị Maria không còn là một điều gì đó xa lạ nữa mà đã quá quen thuộc vì hàng nghìn người vượt biên vào Mỹ bất hợp pháp mỗi năm với hy vọng tìm được một cuộc sống tốt hơn. Thế nhưng, từ ngày 10/1/2019, cảnh sát liên bang Mexico quyết định đóng cửa trại tị nạn Tijuana, một trong những trại tị nạn lớn nhất của những người nhập cư bất hợp pháp đang mắc kẹt tại biên giới giữa Mexico và Mỹ. Quyết định đóng cửa trại tị nạn này đã khiến cho hàng nghìn người tị nạn tuyệt vọng vì không còn chỗ trú thân và nguy cơ trở thành những “miếng mồi ngon” của những kẻ buôn người.
Bà Maureen Meyer - Giám đốc Mexico và quyền di cư tại Văn phòng Washington ở Mỹ Latinh cho biết, người di cư trở thành mục tiêu cho tội phạm ở Mexico chủ yếu là do tình trạng dễ bị tổn thương của họ. Việc bắt cóc đã trở thành một phương thức sinh lợi cho các nhóm tội phạm để chúng có thể kiếm được hàng nghì USD cho mỗi người di cư khi họ biến thành con tin để đòi tiền chuộc.