pnvnonline@phunuvietnam.vn
Rưng rưng lật giở tư liệu, hiện vật ở "tọa độ lửa" Truông Bồn
Bảo tàng Khu di tích Quốc gia Truông Bồn (xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An) hiện đang lưu giữ và trưng bày hàng trăm hiện vật chiến tranh. Mỗi hiện vật chứa đựng một thông tin, tiếng nói riêng nhưng cùng chung thông điệp sức mạnh của tinh thần chiến đấu anh dũng, quả cảm của thế hệ thanh niên xung phong thời chống Mỹ.
Truông Bồn (xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An) là vị trí giao thông huyết mạch trên tuyến đường 15A, là "tuyến đường độc đạo" nơi kết nối các huyết mạch giao thông từ hậu phương miền Bắc chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam nên nơi đây trở thành trọng điểm bắn phá ác liệt của đế quốc Mỹ.
Từ năm 1964 -1968, địch đã trút xuống mảnh đất anh hùng này 18.936 quả bom các loại và hàng chục ngàn quả tên lửa, tàn phá 211 thôn, làng dọc tuyến đường, sát hại nhiều người dân xã Mỹ Sơn và Nhân Sơn, huyện Đô Lương; phá hủy hàng trăm xe ô tô và hàng trăm khẩu pháo của bộ đội ta. Với chiến dịch "Sấm Rền" đánh phá miền Bắc của đế quốc Mỹ trong năm 1968, Truông Bồn trở thành "túi bom", "tọa độ lửa", có những ngày phải hứng chịu 131 lần đánh phá.
Để đảm bảo thông tuyến chi viện chiến trường miền Nam, những tiểu đội thanh niên xung phong (TNXP) đã "đội mưa bom, bão đạn" đào đất lấp hố bom, làm cọc tiêu sống. Tiếng bom chưa dứt, lực lượng TNXP đã có mặt, san lấp hố bom, thông đường cho xe ra tiền tuyến.
4h ngày 31/10/1968, khi chỉ còn ít tiếng nữa thôi để quốc Mỹ phải ngừng ném bom trên toàn miền bắc, những con người đã dành cả thanh xuân cống hiến cho đất nước sẽ hoàn thành nhiệm vụ trên "tọa độ lửa" Truông Bồn, mỗi người sẽ thực hiện một kế hoạch riêng của cuộc đời mình. Thế nhưng, bất ngờ một tốp 4 chiếc máy bay Mỹ đã trút xuống Truông Bồn 2 loạt với 238 quả bom. Dưới làn mua bom của địch, 13 chiến sĩ TNXP (11 nữ, 2 nam) thuộc tiểu đội 2 của Đại đội 317, Đội 6, Tổng đội TNXP Nghệ An đã anh dũng hi sinh. Thịt xương của họ hòa tan vào lòng đất mẹ, viết nên huyền thoại bất tử trên cung đường này
Nhân dịp kỷ niệm 54 năm chiến thắng Truông Bồn (31/10/1968 - 31/10/2022), trước những bức ảnh bay màu, cũ mờ, rách nát của 13 liệt sĩ thanh niên xung phong đã anh dũng hi sinh ở "toạ độ lửa", nhóm bạn trẻ Team Lee đã phục dựng sắc nét và gửi tặng đến nhân thân, gia đình liệt sĩ.
Cuối tháng 8/2022, anh Phùng Quang Trung, thành viên nhóm Team Lee, vô tình đọc được bình luận trên mạng xã hội với nguyện vọng phục dựng hình ảnh 13 liệt sĩ thanh niên xung phong hi sinh ở "tọa độ lửa" Truông Bồn. Anh Trung bàn bạc với các thành viên trong nhóm và lên ý tưởng phục dựng. Được sự giúp đỡ của Ban Quản lý Khu di tích lịch sử Truông Bồn về tư liệu, hình ảnh, nhóm bắt đầu thực hiện ngay sau dịp lễ Quốc khánh 2/9.
Sau hơn một tháng, Team Lee đã hoàn thiện các bức ảnh, đem đến xưởng in và đóng khung cẩn thận. Ngày 19/10 vừa qua, vượt hơn 300km từ thủ đô Hà Nội nhóm Team Lee đã dành tặng những bức ảnh phục chế màu sắc nét cho Ban Quản lý Khu di tích Quốc gia Truông Bồn. Việc làm này càng thêm ý nghĩa hơn khi tỉnh Nghệ An đang hướng tới tổ chức kỷ niệm 54 năm chiến thắng Truông Bồn (31/10/1968 - 31/10/2022).