Sinh kế bền vững của phụ nữ vùng "đệ nhất danh trà"

Cuộc sống đổi thay từ khi tham gia Hợp tác xã

Chị Trần Thị Liên (sinh năm 1975) - người phụ nữ chân chất ở xóm Guộc, thôn Nam Đồng, xã Tân Cương, TP Thái Nguyên là một ví dụ tiêu biểu cho sự thay đổi nhờ cây chè. Trước đây, chị làm chè rồi mang đi bán lẻ tại các chợ, thu nhập bấp bênh theo mùa vụ. Nhưng kể từ khi tham gia Hợp tác xã (HTX) chè Hảo Đạt, cuộc sống gia đình chị đã bước sang trang mới.

"Trước đây chè nhà tôi bán giá rẻ, lại không ổn định. Từ ngày vào HTX, tôi được hướng dẫn trồng chè theo quy trình, dùng phân bón hữu cơ để chất lượng đảm bảo, sản lượng tăng, chè lại được thu mua với giá tốt hơn", chị Liên chia sẻ. Được biết, mỗi năm nhà chị Liên thu hoạch khoảng 10 lứa chè, mang lại doanh thu 60-70 triệu đồng.

Không chỉ là người làm chè, chị còn là thành viên trong tổ sao chè của HTX chè Hảo Đạt – một khâu quan trọng quyết định chất lượng sản phẩm. Đội sao chè gồm 11 người, chủ yếu là phụ nữ, làm việc chuyên nghiệp theo quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt. Chị Liên cho biết: "Sao chè ngon phải giữ được nhiệt độ chuẩn, đều tay, búp chè phải tươi và được chăm sóc kỹ từ trước. Lửa cao thì chè cháy, yếu thì chè ngái, tất cả đều phải có kỹ thuật".

Vào mùa cao điểm, thu nhập của chị từ việc sao chè có thể đạt 9-10 triệu đồng/tháng. Đây là nguồn thu ổn định, giúp chị chủ động kinh tế, không còn phụ thuộc vào con cái đã lập gia đình và đi làm xa.

Phát triển bền vững từ chè sạch và du lịch cộng đồng

"Đầu tàu" của HTX chè Hảo Đạt là nghệ nhân Đào Thanh Hảo. Xuất thân trong gia đình có truyền thống hơn 100 năm làm chè, chị Hảo không chỉ tiếp nối nghề tổ mà còn nâng tầm sản phẩm bằng cách kết hợp giữa tinh hoa truyền thống và tiêu chuẩn hiện đại. "Tôi luôn tâm niệm mình là người con của thế hệ tương lai, phải giữ gìn phẩm chất và văn hóa mà tổ tiên để lại. HTX chè Hảo Đạt ra đời là để kết nối bà con nông dân, lan tỏa văn hóa trà, đồng thời nâng cao giá trị kinh tế", chị Hảo chia sẻ.

Hiện nay, HTX chè Hảo Đạt tạo việc làm thường xuyên cho hơn 100 lao động, phần lớn là phụ nữ. Tại đây, chị em không chỉ làm các công việc thu hái, sao chế mà còn được đào tạo về kỹ thuật, đảm bảo quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ.

Đặc biệt, HTX còn là nơi tiên phong áp dụng truy xuất nguồn gốc, cải tiến bao bì mẫu mã, kết hợp công nghệ với truyền thống để đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường trong và ngoài nước. Nhờ vậy, các sản phẩm của HTX như chè tôm nõn, chè móc câu, chè đinh đã đạt các chứng nhận OCOP từ 4 đến 5 sao cấp quốc gia.

Không chỉ chú trọng sản xuất, HTX chè Hảo Đạt còn đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng gắn với văn hóa trà. Du khách tới Tân Cương được tham quan đồi chè, tìm hiểu lịch sử và quy trình chế biến, được trải nghiệm hái chè, sao chè, pha trà… hoàn toàn miễn phí. Mô hình này giúp gia tăng giá trị sản phẩm, đồng thời tạo thêm sinh kế và cơ hội giao lưu văn hóa cho cộng đồng địa phương.

Từ xóm nhỏ ở Tân Cương đến những hội chợ nông sản trong nước và quốc tế, hình ảnh người phụ nữ Thái Nguyên gắn bó với cây chè ngày càng hiện diện rõ nét. Họ không chỉ là những người giữ gìn và truyền lại bí quyết làm trà, mà còn là chủ thể tạo ra giá trị mới, từ sản phẩm đến trải nghiệm văn hóa, từ việc làm thường xuyên đến câu chuyện khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.

Nghệ nhân Đào Thanh Hảo khẳng định: "HTX chúng tôi luôn đồng hành cùng chị em phụ nữ, không chỉ hỗ trợ việc làm mà còn có chế độ đãi ngộ rõ ràng. HTX là tổ chức đặc biệt, là nơi gắn kết cộng đồng, giữ gìn văn hóa và giúp chị em phụ nữ làm chủ cuộc sống".

Những thành công của HTX chè Hảo Đạt là câu chuyện của một đơn vị minh chứng rõ nét cho tiềm năng phát triển của ngành chè Thái Nguyên - nơi cây chè đã trở thành cây chủ lực trong phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới.