pnvnonline@phunuvietnam.vn
Sự trỗi dậy của "quý cô tuổi thọ"

Ảnh minh họa
Tại phòng thí nghiệm ở Novato, California (Mỹ), nhà khoa học thần kinh Jennifer Garrison, 49 tuổi, nghiên cứu cách quá trình lão hóa ảnh hưởng đến việc giao tiếp giữa não bộ với các bộ phận khác trong cơ thể.
Trong một sự kiện về tuổi thọ ở Los Angeles, bà chia sẻ, việc hiểu rõ cơ thể phụ nữ có thể giúp con người sống khỏe mạnh và lâu hơn. Jennifer cho biết, buồng trứng ở phụ nữ đóng vai trò như một hệ thống cảnh báo sớm các vấn đề sức khỏe liên quan đến tuổi tác.
Theo Jamie Justice, nhà nghiên cứu lão khoa tại Trường Y khoa Đại học Wake Forest, một yếu tố quan trọng dự báo tuổi thọ ở cả nam và nữ là tuổi người mẹ bước vào thời kỳ mãn kinh, trung bình khoảng 51 tuổi. Những phụ nữ mãn kinh muộn thường có khả năng sống thọ hơn và điều này thường đúng với các con và anh em trai của họ.
Khi nhắc đến mục tiêu sống đến 100 tuổi hoặc hơn, nam giới thường là những gương mặt đại diện. Doanh nhân Bryan Johnson sáng lập "Olympics Trẻ hóa", nơi mọi người thi xem ai có tốc độ lão hóa chậm nhất, dựa trên xét nghiệm máu.
Tiến sĩ Peter Attia đưa ra danh sách 10 hoạt động thể chất mà một người nên duy trì để có thể thực hiện khi bước sang tuổi 100. David Sinclair, nhà di truyền học tại Harvard, nhận định rằng giới khoa học sẽ sớm tìm ra cách đảo ngược quá trình lão hóa.
Khi phụ nữ bước vào lĩnh vực nghiên cứu tuổi thọ
Ngày càng nhiều nhà khoa học, doanh nhân và người có tầm ảnh hưởng là nữ bước vào lĩnh vực nghiên cứu về lão hóa và họ được ví như những "quý cô tuổi thọ". Thay đổi này có thể xuất phát từ 2 yếu tố: Sự thừa nhận rộng rãi hơn về vai trò của các lựa chọn lối sống - như duy trì các mối quan hệ xã hội và ăn uống lành mạnh - trong việc giúp cuộc sống phong phú hơn và kéo dài tuổi thọ.
Tháng 7/2024, chuyên gia dinh dưỡng 37 tuổi Ella Davar thành lập Hiệp hội Trường thọ Toàn cầu, với mục tiêu thúc đẩy quá trình lão hóa khỏe mạnh và lối sống bền vững. Cô chia sẻ video giúp duy trì tuổi thọ trên YouTube, giới thiệu công thức nấu ăn lành mạnh trên tivi và tự xuất bản sách dạy nấu ăn với các món dễ làm, giàu chất chống oxy hóa và men vi sinh.
Yếu tố thứ hai là những khám phá khoa học mới về sự khác biệt giới tính trong quá trình lão hóa, cùng niềm tin ngày càng tăng rằng nghiên cứu về phụ nữ có thể giúp cải thiện hiểu biết và điều trị lão hóa.
Thực tế, phụ nữ sống thọ hơn nam giới, trung bình 5 năm. Theo Tiến sĩ Dena Dubal, nhà thần kinh học tại Đại học California (Mỹ), lợi thế tuổi thọ này xuất hiện ở mọi quốc gia có dữ liệu về tỷ lệ tử vong, bất kể thuộc nhóm kinh tế - xã hội nào. Ngay cả trong những giai đoạn khắc nghiệt như nạn đói hay dịch bệnh, phụ nữ vẫn có xu hướng sống lâu hơn nam giới. Tuy nhiên, tuổi thọ dài hơn không đồng nghĩa với sức khỏe tốt hơn. Phụ nữ thường phải trải qua nhiều năm sống trong tình trạng sức khỏe kém, với nguy cơ gãy xương hông, Alzheimer, viêm khớp...
Theo nhà thần kinh học Dena Dubal tại Đại học California, manh mối về lợi thế tuổi thọ ở phụ nữ đến từ việc nghiên cứu vai trò của nhiễm sắc thể X. Phụ nữ có hai nhiễm sắc thể X và nghiên cứu trên chuột cho thấy, nhiễm sắc thể X thứ hai (vốn thường không hoạt động) có thể "thức dậy" khi tuổi tăng, để sản xuất protein.
Khi các nhà khoa học tạo ra chuột đực có khả năng sản xuất loại protein này, khả năng học tập và trí nhớ của chúng được cải thiện. Sự gia tăng protein ở giai đoạn cuối đời có thể góp phần kéo dài tuổi thọ, và việc hiểu rõ hơn về nhiễm sắc thể X thứ hai có thể mang lại lợi ích cho cả hai giới.
Một trong những thách thức lớn của nghiên cứu chống lão hóa là cần mất nhiều năm để xác định được liệu một liệu pháp có thực sự kéo dài tuổi thọ hay không? Đây là lý do các nhà khoa học ngày càng quan tâm đến việc nghiên cứu buồng trứng, cơ quan lão hóa nhanh gấp 2,5 lần so với các mô khác.
Tại Columbia, các bác sĩ đang thử nghiệm liều thấp rapamycin, loại thuốc vốn được dùng để ngăn ngừa đào thải nội tạng sau ghép, để xem loại thuốc này có thể làm chậm quá trình lão hóa buồng trứng ở phụ nữ 35-45 tuổi không?
Trên chuột cái, rapamycin đã giúp buồng trứng lão hóa chậm hơn và kéo dài tuổi thọ ở cả chuột đực và cái. Nếu hiệu quả tương tự ở người, thuốc có thể trì hoãn mãn kinh và giảm nguy cơ bệnh tim, đột quỵ, cũng như sa sút trí tuệ...