Tác giả Tàn Tuyết lại trượt giải Nobel Văn học

Viện Hàn lâm Thụy Điển đã công bố người chiến thắng, kết thúc chuỗi ngày hồi hộp của giới mộ điệu văn chương toàn cầu. Theo đó, giải Nobel Văn học 2025 được trao cho tác giả người Hungary László Krasznahorkai. Thật đáng tiếc, nữ văn sĩ được mệnh danh là "Kafka của Trung Quốc" đã không được xướng danh.

Thêm một lần "lỡ" giải Nobel Văn học

Tàn Tuyết tên thật là Đặng Tiểu Hoa, là cái tên quen thuộc trong danh sách ứng cử viên sáng giá nhất suốt nhiều năm qua của giải Nobel Văn học. Trong mùa giải 2025, bà tiếp tục giữ vững vị trí ứng cử viên hàng đầu, với tỷ lệ cược 10/1 từ các nhà cái lớn như Ladbrokes. Sự kỳ vọng dành cho bà không chỉ đến từ Trung Quốc mà còn từ cộng đồng văn học quốc tế, những người đã công nhận giá trị nghệ thuật độc đáo trong các tác phẩm siêu thực, đậm chất biểu tượng của bà.

Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên Tàn Tuyết gục ngã ngay ngưỡng cửa vinh quang. Hồ sơ của bà chất chồng những lần "lỡ hẹn":

Năm 2024, giải thưởng thuộc về Han Kang (Hàn Quốc).

Năm 2023, người chiến thắng là Jon Fosse (Na Uy).

Thậm chí vào năm 2019, dù nằm trong Top 4 ứng cử viên sáng giá, giải cũng đã thuộc về Peter Handke và Olga Tokarczuk.

Lần hụt giải này đã nối dài sự thiếu may mắn của bà, khiến nhiều người hâm mộ và giới phê bình không khỏi thất vọng. Trong khi đó, tác giả László Krasznahorkai đã giành chiến thắng với sự nghiệp được Viện Hàn lâm đánh giá là "khẳng định sức mạnh của nghệ thuật" giữa nỗi kinh hoàng mang tính tận thế.

Vượt lên trên sự nổi tiếng đại chúng

Sự kỳ vọng vào Tàn Tuyết không đến từ sự nổi tiếng đại chúng mà từ giá trị nghệ thuật tiên phong (avant-garde). Bà được ca ngợi vì đã tạo ra "cảnh quan dịch chuyển" – một thế giới văn bản phức tạp, đòi hỏi sự "gắn kết chặt chẽ" của người đọc để cùng giải mã.

Chính nhà Hán học nổi tiếng và là thành viên Ủy ban Nobel Văn học Goran Malmqvist đã đặt cho bà biệt danh "Kafka của Trung Quốc" cho rằng: Tàn Tuyết còn đạt được thành tựu lớn hơn cả Franz Kafka với khối lượng tác phẩm đồ sộ và tầm nhìn triết học sâu sắc.

Việc bà từng đoạt Giải thưởng Văn học Quốc tế Neustadt (thường được coi là "dọn đường" cho Nobel) với tác phẩm Người tình cuối cùng là minh chứng rõ ràng nhất cho tầm vóc quốc tế của bà.

Giá trị văn học vẫn vẹn nguyên

Dù không thể mang về vinh quang Nobel thứ ba cho văn học Trung Quốc, sau Cao Hành Kiện (2000) và Mạc Ngôn (2012), giá trị của Tàn Tuyết vẫn không hề suy chuyển. Từ một thợ may tự học, bà đã vươn lên trở thành một trong những nhà văn thử nghiệm vĩ đại nhất còn sống.

Phong cách sáng tác kỷ luật đáng kinh ngạc – viết một trang mỗi ngày trong 1 giờ đồng hồ, không có cấu trúc sẵn, và tuyệt đối không chỉnh sửa – đã giúp bà tạo ra một khối lượng tác phẩm khổng lồ, được dịch thuật và nghiên cứu rộng rãi khắp thế giới.

Tàn Tuyết nhìn nhận tiểu thuyết của mình là một "màn trình diễn" nhằm đánh thức linh hồn con người. Dù giải thưởng cao quý đã tuột khỏi tay, giá trị của những tác phẩm văn học độc đáo này vẫn còn nguyên vẹn, tiếp tục thách thức và làm giàu thêm cho nền văn chương toàn cầu.