Tăng nguy cơ trẻ em bị xâm hại trên môi trường mạng trong đại dịch Covid-19

Những rủi ro tiềm ẩn

"Đại dịch do virus corona gây ra dẫn đến tăng thời gian người sử dụng nhìn vào màn hình các thiết bị hơn bao giờ hết. Trường học đóng cửa, các biện pháp cách ly nghiêm ngặt, khiến cho ngày càng nhiều gia đình phụ thuộc vào công nghệ, các giải pháp số để duy trì việc học tập của con cái, giải trí và kết nối với thế giới bên ngoài. Tuy nhiên, không phải trẻ em nào cũng có kiến thức, kỹ năng và nguồn lực cần thiết để bảo vệ bản thân an toàn trên mạng", TS Howard Taylor - Tổng Giám đốc Điều hành hợp tác toàn cầu chấm dứt bạo lực - nhận định.

Hơn 1,5 triệu trẻ em và thanh thiếu niên bị ảnh hưởng bởi việc trường học đóng cửa trên toàn thế giới. Nhiều học sinh giờ đây học tập cũng như giao lưu nhiều hơn trên mạng. Giành nhiều thời gian hơn trên các nền tảng ảo có thể khiến trẻ em dễ bị bóc lột tình dục, dụ dỗ và lừa gạt vì những kẻ xấu đang tìm cách lợi dụng tình hình đại dịch Covid-19. Thiếu giao tiếp trực tiếp với bạn bè và bạn trai/bạn gái có thể dẫn đến những hành vi có nguy cơ cao như gửi hình ảnh gợi tình.

Trong khi đó, khi hàng triệu trẻ em chuyển sang công nghệ kỹ thuật số để tìm đường ra thế giới bên ngoài, chúng phải đối mặt trước những rủi ro tiềm ẩn trên mạng. tăng thời gian lên mạng không kiểm soát có thể khiến trẻ em tiếp xúc với những nội dung độc hại, bạo lực cũng như tăng nguy cơ bị bắt nạt trên mạng. Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đưa ra cảnh báo nghiêm trọng về nguy cơ khai thác trẻ em trực tuyến vào cuối tháng 3/2020. Theo đó, việc hiện diện trực tuyến nhiều hơn trong thời gian giãn cách xã hội, khiến trẻ có nguy cơ trở thành nạn nhân của tội phạm. Theo FBI, khai thác tình dục trực tuyến có nhiều hình thức. Những kẻ xấu có thể liên lạc thường xuyên với trẻ thông qua internet, lấy lòng tin và bắt đầu những cuộc trò chuyện tình dục. Cá nhân cũng có thể ép buộc nạn nhân cung cấp hình ảnh hoặc video mang khuynh hướng tình dục, sau đó đe dọa đăng ảnh công khai hoặc gửi hình ảnh cho bạn bè, gia đình nạn nhân.

Chung tay bảo vệ con trẻ

UNICEF cùng với các đối tác đưa ra một văn bản chuyên môn mới để hối thúc các chính phủ, ngành công nghệ thông tin và truyền thông, giáo viên và cha mẹ cần cảnh giác, có các biện pháp khẩn cấp để giảm thiểu những nguy cơ có thể xảy đến. Qua đó, đảm bảo những trải nghiệm trên mạng của trẻ em được an toàn và tích cực trong đại dịch Covid-19. 

Theo Tổng Giám đốc Điều hành UNICEF Henrietta Fore, cần kêu gọi các chính phủ và ngành công nghệ thông tin truyền thông chung tay bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên trên mạng. Cần tăng cường tính năng đảm bảo an toàn và các công cụ mới giúp cha mẹ và giáo viên dạy cho con và học sinh sử dụng internet một cách hiệu quả.

Các chính phủ cần đẩy mạnh các dịch vụ bảo vệ trẻ em chủ chốt, đảm bảo các dịch vụ này vẫn mở cửa và hoạt động xuyên suốt đại dịch. Tập huấn cho các cán bộ y tế, giáo dục, cán bộ xã hội về tác động của Covid-19 đối với sức khỏe và tinh thần của trẻ em, kể cả những nguy cơ tăng cường trên mạng. Tăng cường các sáng kiến nâng cao nhận thức và giáo dục về an toàn cho trẻ em trên mạng. Cần đảm bảo nhà cung cấp dịch vụ xã hội, trường học, cha mẹ và trẻ em biết về các cơ chế báo cáo ở địa phương và số điện thoại các đường đây hỗ trợ và đường dây nóng.

Ngành công nghệ thông tin cần đảm bảo các nền tảng mạng tăng cường các biện pháp bảo vệ và an toàn, đặc biệt là các công cụ học tập trên mạng mà giáo viên, cha mẹ và trẻ em dễ dàng tiếp cận. Thúc đẩy và hỗ trợ các dịch vụ chuyển tuyến đảm bảo an toàn cho trẻ em và đường dây điện thoại trợ giúp. Xây dựng các chính sách tiêu chuẩn phù hợp với quyền trẻ em. Sử dụng các tính năng bảo vệ sẵn có đồng thời đổi mới sáng tạo một cách phù hợp, cung cấp kết nối mạng internet để cải thiện tiếp cận của những trẻ em thiệt thòi từ các hộ gia đình thu nhập thấp.

Các trường học cần cập nhật các chính sách bảo vệ hiện hành để phù hợp với thực tế mới là học từ nhà của trẻ em. Khuyến khích và theo dõi những hành vi tốt trên mạng và đảm bảo trẻ em vẫn tiếp cận được với các dịch vụ tham vấn của trường học. 

Các bậc cha mẹ cần đảm bảo các thiết bị của con được cập nhật phiên bản mới nhất và có các chương trình chống virus; chia sẻ cởi mở với con về cách giao tiếp trên mạng, giao tiếp như thế nào, với ai. Cha mẹ cùng con xây dựng những nguyên tắc khi dùng internet, dùng như thế nào, khi nào, những kênh nào. Đặc biệt, cần chú ý đến những dấu hiệu lo lắng của trẻ khi sử dụng mạng. Đảm bảo con mình biết các chính sách về nhà trường và cơ chế báo cáo ở địa phương, có các số điện thoại của đường dây điện thoại hỗ trợ và đường dây nóng.