Kẻ cười người khóc
Còn gần một tháng là đến Tết Nguyên đán 2019, nhiều đơn vị đã rục rịch công bố thưởng tết hoặc cam kết thưởng cho người lao động. Năm nay, bức tranh thưởng Tết tại nói chung được cho là khá sáng sủa, tạo phấn khởi cho người lao động. Tuy nhiên, vẫn có nhiều trường hợp không những không được thưởng mà còn bị nợ lương hoặc chệnh lệch giữa các mức thưởng khá cao.
Ông Nguyễn Tín (sinh năm 1968, quê Thanh Hóa) cho biết, ông vào Sài Gòn làm làm thợ xây dựng tự do, hằng ngày đi đào móng xây nhà hoặc đập phá nhà cũ cho các chủ thầu. Công việc khá nặng nhọc nên mỗi ngày trung bình được trả 500 ngàn và nhận lương theo tuần. Tuy nhiên, nếu may mắn gặp được chủ thầu đường hoàng thì họ trả lương đúng hẹn, còn gặp chủ thầu làm ăn thua lỗ thì họ “cao chạy xa bay”, ông phải đi tìm nơi khác làm. “Tôi làm nghề xây dựng này mấy năm đâu có biết thưởng Tết là gì đâu. Họ trả lương đủ cho mình là mừng lắm rồi. Ông chủ thầu trước còn nợ tôi 9 triệu rưỡi, tôi đi lên đi xuống mòn dép mà chưa trả đây. Năm hết tết đến rồi nên tôi lo đi đòi để có tiền mà về xe”, ông Tín than thở.
Không chỉ riêng ông Tín, còn rất nhiều người thợ xây tại TPHCM không có tiền thưởng tết hoặc những chủ thầu làm ăn khấm khá thì may ra chỉ cho vài trăm tiền về xe.
So với những người lao động tự do thì các công nhân ở các khu công nghiệp có mức thưởng tết ổn định hơn, đa phần là 1 tháng lương. Tuy nhiên mức thưởng đó cũng chẳng thấm nhỏ vào đâu. Chị Nguyễn Ánh Tuyết, công nhân công ty Yuasa Glove – Viet Nam chia sẻ: “Mọi năm công ty thưởng cho lương tháng 13 là gần 3 triệu cộng với phần quà gồm mỳ chính, nước mắn, bánh kẹo trị giá 250 - 300 ngàn đồng. Tôi làm ở đây cũng mười mấy năm rồi, năm nào cũng vậy cả. Nên năm nay chắc cũng có vậy thôi”.
Tương tự, chị Phan Minh, nhân viên công ty hóa dược C- Pharmachem (quận Bình Thạnh, TPHCM) cho biết: “Công ty tôi có nhiều bộ phận nên tiền thưởng Tết còn phụ thuộc vào khả năng làm việc. Nhưng trung bình là 1 tháng lương. Bộ phận nào lời thì có thêm tiền %, còn lỗ thì không có. Ngoài ra, cuối năm còn có đêm Year End Party, mọi người bốc thăm để trúng thưởng, từ 1 – 5 triệu. Tuy nhiên, tiền thưởng này khá hên xui”.
Một giáo viên trường THCS Nhuận Đức (huyện Củ Chi, TPHCM) than thở: “Đừng hỏi tiền thưởng Tết làm gì, ít lắm, mấy năm trước chả có đâu, năm ngoái trường được hơn 1 triệu thôi. Ở trường tiền thưởng gọi là tiền tăng thêm thu nhập, nếu trường thu chi tiết kiệm thì cuối năm giáo viên có nhiều, mà ít thì giáo viên cũng ít. Bây giờ mong muốn thì nhiều nhưng có được đâu, tôi chỉ mong công việc ổn định, gia đình hạnh phúc. Tết thưởng nhiều tiêu nhiều, ít thì tiêu tiết kiệm lại chứ biết làm sao”.
Ngược lại với các ngành lao động trên là các ngành có thói quen thưởng “khủng” như ngân hàng, tài chính, bất động sản...
Chị N.T.T, một trưởng phòng giao dịch Ngân hàng VietinBank (quận 3, TPHCM) cho biết: Mức tiền thưởng Tết năm nay có khả năng giảm 20% so với năm ngoái vì nhiều tác động về kinh tế. Như năm ngoái, các nhân viên được thưởng 7- 8 tháng lương cơ bản, bản thân chị T là trưởng bộ phận nên tiền thưởng cao hơn tầm 120 triệu. Tiền thưởng Tết còn phụ thuộc vào từng chi nhánh, chi nhánh nào lời nhiều thì thưởng nhiều.
Anh Phạm Gia Toàn, chuyên viên tín dụng Ngân hàng liên doanh Sacombank (quận Tân Bình, TPHCM) cũng chia sẻ: “Năm ngoái em được thưởng 2 tháng lương cơ bản, nói chung cũng khá rủng rỉnh. Năm nay hy vọng sẽ được nhiều hơn”.
Mới đây, tại THPHCM, có một cá nhân làm việc trong ngành tài chính ngân hàng được thưởng tết 2019 là 1,17 tỷ đồng do Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TPHCM công bố, đây cũng là mức thưởng Tết cao nhất mà tại thành phố trong dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019.
Hay một lao động làm việc cho công ty nước ngoài được nhận thưởng Tết số tiền 545 triệu đồng. Đây là mức thưởng cao nhất ở Đồng Nai tính đến hiện tại vừa được Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Đồng Nai công bố.
Và còn khá nhiều cá nhân có mức thưởng “khủng” mà doanh nghiệp chưa công bố.
Mức thưởng Tết 2019 có xu hướng tăng
Thông tin từ Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TPHCM, về mức thưởng Tết Nguyên đán Kỷ Hợi, mức thưởng bình quân của các doanh nghiệp là 10,032 triệu đồng một người. Năm nay, có khoảng 4 doanh nghiệp gặp khó khăn không có thưởng Tết cho người lao động.
Đối với Tết Dương lịch, mức thưởng Tết cao nhất của một doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là 500 triệu đồng, trong khi mức thưởng trung bình của khối này là 9,4 triệu đồng, cao hơn năm ngoái 60%. Mức thưởng bình quân chung của các doanh nghiệp là 4,4 triệu đồng một người, cao hơn năm trước 28%.
Ngoài mức thưởng Tết cao nhất có tăng so với năm 2018, năm nay mức thưởng trung bình mà các doanh nghiệp dành cho người lao động cũng tăng so với năm 2018, một phần do mức lương cơ bản năm 2018 các doanh nghiệp đang áp dụng cao hơn năm 2017.
Anh Nguyễn Duy Vũ, nhân viên kỹ thuật công ty An Phú Thanh (Huyện Bình Chánh, TPHCM) bộc bạch: “Nghe nói tiền thưởng chung có tăng nhưng cụ thể công ty mình chưa thấy gì. Tiền thưởng như mọi năm thì tăng ít nhưng giá cả ở TPHCM này cái gì cũng cao, nhận thưởng ra chả biết nên buồn hay vui. Bao nhiêu thứ phải chi trả mà tiền lại ít quá”.
Như tại tỉnh Đồng Nai, mức thưởng Tết năm nay cao hơn 10% so với năm trước. Theo Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh, hiện có gần 1.700 doanh nghiệp trên địa bàn báo cáo thưởng Tết Nguyên đán 2019 cho người lao động. Trong đó, mức thưởng Tết cao nhất là doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thưởng cho một lao động 545 triệu đồng. Mức thưởng thấp nhất ở khối FDI là 200.000 đồng/người. Mức thưởng Tết doanh nghiệp dân doanh hiện cao nhất là 108 triệu đồng cho một cá nhân và thấp nhất là 100.000 đồng/người.
Còn tại TP Đà Nẵng, tiền thưởng Tết Nguyên đán cao nhất tại Đà Nẵng thuộc về nhóm doanh nghiệp FDI trong khu công nghiệp. Qua số liệu khảo sát, đối với nhóm doanh nghiệp FDI tiền thưởng cao nhất hơn 411 triệu đồng, thấp nhất là 100.000 đồng, bình quân gần 11,2 triệu đồng. Đối với các doanh nghiệp dân doanh tiền thưởng bình quân là 5,7 triệu đồng.
Thống kê đối với các doanh nghiệp ngoài khu công nghiệp, đối với các công ty TNHH MTV do nhà nước giữ 100% vốn điều lệ, tiền thưởng bình quân người lao động gần 5 triệu đồng.
Được biết, các ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày, đồ gỗ…, các ngành liên quan đến xuất khẩu đều khả quan hơn năm trước. Thêm vào đó, mức lương tối thiểu vùng năm 2018 tăng .Do đó, khả năng tiền thưởng Tết của doanh nghiệp cho người lao động cũng có xu hướng tốt lên.