Thái Nguyên: Tăng cơ hội phát triển cho phụ nữ và trẻ em vùng dân tộc thiểu số

Dự án 8 "Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em" thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 đã và đang tạo ra nhiều chuyển biến tích cực tại tỉnh Thái Nguyên.

Bà Phạm Thị Thu Thủy - Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Thái Nguyên - cho biết, tính đến giữa năm 2025, toàn tỉnh đã thành lập và vận hành được 206 Tổ truyền thông trong cộng đồng, thu hút 1.942 thành viên tham gia. Đây là lực lượng nòng cốt lan tỏa các thông điệp về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình và nâng cao nhận thức về vai trò của phụ nữ trong phát triển cộng đồng.

Bên cạnh đó, 192 địa chỉ tin cậy tại cộng đồng cũng đã được củng cố và thành lập mới, kịp thời hỗ trợ phụ nữ và trẻ em trong các tình huống cần can thiệp khẩn cấp.

Đáng chú ý, các mô hình sinh kế ứng dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất và kết nối thị trường đã bắt đầu phát huy hiệu quả. Đã có 13 tổ/nhóm sinh kế được hình thành, không chỉ giúp phụ nữ dân tộc thiểu số có thêm thu nhập mà còn tạo cơ hội để họ tiếp cận với kỹ năng số, kinh tế số, một trong những hướng đi quan trọng trong công cuộc giảm nghèo bền vững.

Trong lĩnh vực chăm lo cho trẻ em, tỉnh Thái Nguyên đã thành lập 37 câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi" với sự tham gia của 968 em nhỏ. Đây là sân chơi tích cực, giúp trẻ em phát triển kỹ năng mềm, tư duy phản biện và ý thức trách nhiệm với cộng đồng. Song song đó, việc tổ chức 36 cuộc đối thoại chính sách ở cấp xã và cụm thôn, bản cũng góp phần tạo cơ chế trao đổi, lắng nghe và phản hồi kịp thời từ người dân về các chính sách liên quan đến phụ nữ và trẻ em.

Công tác nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ nữ dân tộc thiểu số cũng được chú trọng. Hội LHPN tỉnh đã phối hợp tổ chức tập huấn nâng cao kỹ năng lãnh đạo, quản lý cho 112 người là cán bộ nữ dân tộc thiểu số trong quy hoạch vào các vị trí lãnh đạo trong hệ thống chính trị cấp huyện và xã. Cấp tỉnh và huyện đã tổ chức 14 cuộc tập huấn giám sát, đánh giá về bình đẳng giới; 10 lớp nâng cao năng lực lồng ghép giới cho cán bộ huyện, xã và 39 lớp tập huấn kỹ năng thực hiện lồng ghép giới ở cơ sở. Các lớp tập huấn này không chỉ củng cố kiến thức chuyên môn mà còn tạo điều kiện để cán bộ, hội viên chủ động trong việc phát hiện, xử lý các vấn đề giới phát sinh trong thực tiễn.

Theo bà Phạm Thị Thu Thủy, thành công bước đầu của Dự án 8 là nhờ sự quan tâm chỉ đạo sát sao từ Trung ương Hội LHPN Việt Nam và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp ủy, chính quyền địa phương. Hội Phụ nữ tỉnh đã chủ động trong xây dựng kế hoạch, tham mưu đề xuất tháo gỡ khó khăn, tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ phụ trách Dự án, đồng thời thường xuyên kiểm tra, giám sát việc triển khai tại cơ sở.

Tuy nhiên, quá trình triển khai Dự án 8 tại Thái Nguyên cũng gặp không ít khó khăn. Một số mô hình sau khi thành lập chưa duy trì ổn định do địa bàn tổ chức thực hiện bị ảnh hưởng bởi việc sáp nhập hành chính tại các xóm, thôn. Việc kiện toàn thành viên, phân bổ nguồn lực cũng chưa thật sự đồng đều.

Đặc biệt, chỉ tiêu liên quan đến mô hình tiết kiệm và tín dụng tự quản không thể triển khai do Trung ương Hội đã chỉ đạo tạm dừng mô hình này, khiến nguồn kinh phí dự toán không thể sử dụng như kế hoạch ban đầu. Bên cạnh đó, việc hỗ trợ nạn nhân mua bán người tái hòa nhập cộng đồng chưa triển khai được do số lượng nạn nhân trong giai đoạn này ở Thái Nguyên là rất ít, dẫn đến thiếu căn cứ thực hiện.

Từ quá trình thực tiễn, Hội LHPN tỉnh Thái Nguyên đã rút ra một số bài học kinh nghiệm quan trọng. Trước hết là việc chuẩn bị triển khai dự án cần được thực hiện chủ động, bài bản, có định hướng rõ ràng cho từng giai đoạn. Sự thống nhất trong chỉ đạo, điều hành giữa các cấp, các ngành có vai trò quyết định đến tiến độ và hiệu quả của Dự án. Bên cạnh đó, vai trò phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc tham mưu, góp ý, điều chỉnh văn bản hướng dẫn cũng là yếu tố quan trọng để giải quyết các vướng mắc phát sinh.

Không kém phần quan trọng là sự quan tâm, đồng hành của chính quyền địa phương. UBND các cấp đã chỉ đạo sát sao, kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các mô hình triển khai tại cơ sở. Công tác giám sát, đánh giá tiến độ được thực hiện đều đặn, giúp nắm bắt sớm tình hình thực hiện và có biện pháp điều chỉnh hiệu quả.

Bà Phạm Thị Thu Thủy nhấn mạnh, Dự án 8 không chỉ là chương trình mục tiêu mang tính ngắn hạn, mà còn là nền tảng cho các chính sách lâu dài về bình đẳng giới và phát triển bền vững. Những kết quả đạt được bước đầu tuy còn khiêm tốn, nhưng đã mở ra nhiều cơ hội để phụ nữ và trẻ em dân tộc thiểu số tại Thái Nguyên vươn lên, từng bước khẳng định vai trò và vị thế trong gia đình và xã hội.

Hiện tại, Hội LHPN tỉnh Thái Nguyên đang tiếp tục xây dựng kế hoạch và đề xuất nội dung, giải pháp cho giai đoạn 2 của Chương trình từ năm 2026 đến 2030. Trong đó, ưu tiên mở rộng các mô hình sinh kế bền vững, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, và lồng ghép giới trong toàn bộ các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.