Thận trọng khi sử dụng thuốc kháng sinh điều trị viêm VA

Kháng sinh là loại thuốc thường sử dụng để tiêu diệt và kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn, từ đó giúp cơ thể chống lại tình trạng nhiễm trùng. Trong điều trị viêm VA, kháng sinh có thể được chỉ định trong các trường hợp bội nhiễm vi khuẩn hoặc nguyên nhân do vi khuẩn. Tuy nhiên, khi dùng kháng sinh điều trị viêm VA người bệnh nên thận trọng và không tự ý sử dụng vì có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ.

1. Tìm hiểu sơ lược về bệnh viêm VA

Viêm VA được hiểu đơn giản là tình trạng viêm cấp tính hoặc mãn tính tổ chức Lympho nằm tại vòm họng. Bệnh thường hay gặp ở đối tượng trẻ em dưới 5-6 tuổi, do tổ chức này bị tiêu biến dần theo sự lớn lên của trẻ. Nguyên nhân gây bệnh viêm VA thường gặp có thể kể đến như Adenovirus, Rhinovirus, tụ cầu vàng, liên cầu khuẩn tan máu beta nhóm A,...

Triệu chứng thường gặp khi trẻ bị viêm VA cấp tính bao gồm: sốt cao lên đến 39 - 40 độ, thậm chí sốt cao gây co giật, khó thở, khò khè, thở rít, bỏ bú, bỏ ăn, đau nhức tai, chảy mủ tai, nghe kém, ù tai, chảy mũi nước, ngạt mũi,...

Khi bệnh chuyển sang thể mãn tính, trẻ sẽ chủ yếu biểu hiện bằng các triệu chứng như sốt dai dẳng, kém ăn, chậm phát triển, nghe kém, phát triển trí tuệ kém hơn so với bạn đồng trang lứa,...

Vấn đề điều trị viêm VA sẽ phụ thuộc vào thể bệnh mà trẻ mắc phải là cấp tính hay mãn tính. Với các trường hợp trẻ mắc viêm VA cấp tính, việc điều trị chủ yếu sẽ diễn ra bằng thuốc. Còn đối với viêm VA mãn tính, điều trị bằng thuốc chỉ có tác dụng hỗ trợ, nạo VA được xem là phương pháp điều trị triệt để.

2. Kháng sinh điều trị viêm VA

Thông thường kháng sinh điều trị viêm VA sẽ được chỉ định trong Viêm VA cấp tính có tình trạng bội nhiễm vi khuẩn hoặc đợt cấp tính của viêm VA mạn có chỉ điểm tình trạng nhiễm khuẩn đi kèm.

Kháng sinh thường được chỉ định dùng trong điều trị viêm VA gồm 2 nhóm chính: betalactam hoặc macrolid nếu có dị ứng với nhóm betalactam. Đôi khi có thể kết hợp thêm với các nhóm kháng sinh khác tùy thuộc vào tình trạng nhiễm khuẩn.

2.1. Kháng sinh điều trị viêm VA nhóm betalactam

Kháng sinh betalactam là nhóm kháng sinh hoạt động dựa trên cơ chế ức chế hình thành vách tế bào vi khuẩn. Từ đó làm cho vi khuẩn bị ly giải và bị tiêu diệt giúp điều trị viêm VA.

Các thuốc thuộc nhóm kháng sinh betalactam hay được sử dụng để điều trị viêm VA có thể kể đến như amoxicillin hoặc amoxicillin phối hợp với acid clavulanic, penicillin G,V, methicillin,... Hoặc cũng có thể sử dụng các cephalosporin thế hệ 2 hoặc 3 như: cefuroxim, cefoxitin, cefaclor, cefotaxime, cefdinir, ceftriaxone, cefoperazone,...

Việc sử dụng kháng sinh thông thường sẽ có thể gặp các tác dụng không mong muốn, đối với nhóm kháng sinh betalactam cũng không ngoại lệ. Các tác dụng không mong muốn khi sử dụng kháng sinh betalactam kể đến như nổi mề đay, mẩn ngứa, chán ăn, rối loạn tiêu hóa, hoặc thậm chí là sốc phản vệ trong các trường hợp nặng.

2.2. Kháng sinh điều trị viêm VA nhóm macrolid

Kháng sinh nhóm macrolid là nhóm kháng sinh có tác dụng ức chế sinh tổng hợp protein của vi khuẩn. Do vậy làm cho vi khuẩn không thể tự tổng hợp chất dinh dưỡng và tạo năng lượng để tồn tại, vì vậy khiến vi khuẩn bị tiêu diệt.

Nhóm thuốc này ít tác dụng phụ hơn betalactam nên được ưu tiên sử dụng ở những trẻ có tiền căn dị ứng nhóm betalactam. Một số thuốc thuộc nhóm macrolid hay được sử dụng để làm thuốc kháng sinh điều trị viêm VA hiện nay gồm Erythromycin, Azithromycin, Clarithromycin, Spiramycin,...

Các tác dụng phụ thường gặp nhất của thuốc kháng sinh macrolid có thể kể đến như buồn nôn, nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy, đỏ da, mẩn ngứa. Đôi khi có thể gặp tình trạng vàng da, ứ mật vì thuốc chuyển hóa qua gan quá mức gây viêm gan cấp, tuy nhiên các trường hợp này rất hiếm gặp.

3. Lưu ý khi sử dụng kháng sinh điều trị viêm VA

Cũng giống với bất kỳ nhóm thuốc nào khác, việc sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách chẳng những sẽ không giúp ích cho việc điều trị bệnh mà còn có thể gây hại cho người dùng. Do đó, cần lưu ý một số điều sau đây khi sử dụng kháng sinh điều trị viêm VA:

- Thuốc kháng sinh không được sử dụng cho tất cả các trường hợp viêm VA. Chỉ các trường hợp viêm VA do vi khuẩn hoặc bội nhiễm vi khuẩn mới cần phải sử dụng kháng sinh.

- Sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị viêm VA ở trẻ em cần phải thận trọng. Bởi thuốc kháng sinh là nhóm thuốc thường gây dị ứng, tác dụng phụ. Trong khi đó, với các trẻ quá nhỏ thường sẽ có ít thông tin liên quan đến các vấn đề này.

- Liều lượng thuốc kháng sinh ở trẻ em không giống như người lớn. Do đó, thuốc kháng sinh phải được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ nhằm đảm bảo đúng liều lượng và đúng thời gian sử dụng.

- Sử dụng thuốc kháng sinh cần sử dụng đủ ngày (ít nhất từ 5 đến 7 ngày) để phòng tránh nguy cơ bị kháng kháng sinh do điều trị không đủ liệu trình.

Có thể nói, dùng kháng sinh điều trị viêm VA cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý sử dụng, uống đúng và đủ liệu trình. Nếu sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể dẫn tới tình trạng kháng kháng sinh, điều này rất nguy hiểm, ảnh hưởng đến quá trình điều trị các bệnh lý khác sau này.