Hội chứng rung lắc do bế bé nguy hiểm như thế nào?

Mới đây, bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa tiếp nhận bệnh nhi 4 tháng tuổi bị chảy máu não nghi mắc hội chứng rung lắc do người nhà bế chuyền tay nhau.

Trước đó, bệnh viện tiếp nhận trẻ 4 tháng tuổi (trú tại TP. Nha Trang, Khánh Hòa) trong tình trạng hôn mê, thở nấc, tím môi, nhịp tim rõ đều, thóp trước phồng, bụng mềm, không tiêu chảy, không sốt. Gia đình cho biết, bé sinh thường đủ tháng, không sặc sữa, ngủ bằng nôi không rung lắc mạnh, không có tiền sử té ngã.

Tuy nhiên, trước đó 2 ngày bé được mẹ đưa đi chơi, sau đó trẻ được chuyền tay qua nhiều người, rung lắc trẻ. Đến hôm sau, bé ngủ li bì, bú kém, không sốt. Sau đó trẻ ngủ li bì nhiều hơn, kèm theo có thở nấc nên được gia đình đưa vào viện.

Tại bệnh viện, sau khi thăm khám, các sĩ chẩn đoán trẻ xuất huyết não nghi do Hội chứng rung lắc. Hiện bệnh nhi được thở máy, điều chỉnh rối loạn thông khí, điều chỉnh rối loạn điện giải, truyền máu, cắt cơn co giật, nuôi dưỡng tĩnh mạch.

Sau khi thông tin trên được chia sẻ, nhiều phụ huynh có con nhỏ lo lắng. Bởi lẽ, khi chăm trẻ người nhà ru và chơi đùa với bé thì khó tránh khỏi rung lắc. Hơn nữa, nhiều phụ huynh cũng chưa biết cách phòng và sơ cứu như thế nào?

Về vấn đề này, PGS. Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng Khoa nhi (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, Hội chứng rung lắc là một dạng chấn thương đầu và não nghiêm trọng xảy ra ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ khi bị rung lắc mạnh. Hội chứng này hay gặp ở trẻ dưới 2 tuổi, đặc biệt ở trẻ sơ sinh đến 8 tháng tuổi. Tuy nhiên, trẻ dưới 5 tuổi cũng có thể bị ảnh hưởng.

Theo bác sĩ Dũng, nguyên nhân trẻ mắc Hội chứng Rung lắc xảy ra do trẻ bị rung lắc mạnh. Ví như thói quen đưa võng, lắc nôi ru trẻ ngủ; hoặc những động tác đơn giản khi chơi đùa nhưng làm thay đổi tư thế trẻ nhanh đột ngột như trẻ đang nằm được bế thốc dậy, tung cao trẻ, nhấc bổng trẻ lên cao làm máy bay…

Khi mắc Hội chứng rung lắc, trẻ có thể bị tổn thương não và để lại nhiều di chứng thần kinh lâu dài. Nếu nhẹ có thể làm cho trẻ chậm phát triển tinh thần, mất khả năng nói năng lưu loát, giảm khả năng học tập… nặng hơn có thể gây xuất huyết võng mạc mắt, giảm thị lực hoặc mù, liệt thần kinh, co giật, thậm chí tử vong.

Các chuyên gia cũng cho biết, phụ huynh có thể nhận biết và theo dõi các dấu hiệu ở trẻ như: Rối loạn tri giác ở nhiều mức độ: lừ đừ, vật vã, hoặc hôn mê, co giật; nôn; bú kém hoặc bỏ bú; nhịp thở chậm và bất thường. Ngoài ra, trẻ bị thương tổn liên quan đến bạo lực như bầm tím mặt, da đầu, cánh tay, lưng hoặc bụng…

Do đó, khi trẻ xuất hiện những dấu hiệu nghi ngờ trẻ mắc hội chứng rung lắc, phụ huynh cần nhanh chóng gọi xe cấp cứu, không nên vận chuyển bằng các phương tiện thông thường.

Phụ huynh không bế xốc trẻ lên, hay cố gắng lắc thêm làm cho trẻ tỉnh lại, không cho trẻ ăn, bú. Nếu trẻ ngừng thở trước khi có cấp cứu hỗ trợ, cần phải tiến hành hô hấp nhân tạo. Trường hợp có chấn thương cổ, phụ huynh nên cố định cổ và tránh xoay trở trẻ.

Để phòng ngừa Hội chứng rung lắc ở trẻ, người lớn cần tránh những động tác xoay chuyển đầu trẻ một cách đột ngột như: Rung lắc nôi đối với trẻ nhỏ; không bồng bế thốc ngược hay vác trẻ gấp gáp; không tung hứng trẻ khi nô đùa; không tát, đánh vào tai, vào đầu, vào mặt trẻ. Ngoài ra, những người nóng tính nên hạn chế bế khi trẻ khóc để tránh những tác động mạnh vào bé.