Thuốc lá điện tử bị cấm nhưng vẫn bán công khai trên mạng

Thuốc lá điện tử vẫn bán tràn lan trên mạng xã hội

Từ ngày 1/1/2025, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các loại khí, chất gây nghiện đã bị cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, chứa chấp và sử dụng theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, trên không gian mạng, thực trạng mua bán các sản phẩm bị cấm này vẫn diễn ra một cách công khai, tràn lan và khó kiểm soát.

Chỉ cần gõ cụm từ "thuốc lá điện tử" trên Facebook, người dùng sẽ lập tức được đề xuất hàng chục hội nhóm chuyên mua bán, trao đổi vape, pod và tinh dầu với hàng chục nghìn thành viên tham gia. Trong các nhóm này, hoạt động đăng tải bài viết, chốt đơn và giao dịch diễn ra sôi động, cập nhật từng giờ - bất chấp quy định cấm của pháp luật.

Không khó để bắt gặp hàng loạt bài đăng công khai rao bán thuốc lá điện tử, tinh dầu và phụ kiện như bông, coil, thiết bị hút… Nhiều tài khoản cá nhân tự xưng là "shop", ngang nhiên chào hàng với cam kết "giao toàn quốc 24/24", "giá rẻ bất ngờ", "xả hàng số lượng lớn" cùng hình ảnh sản phẩm sặc sỡ, trẻ trung, hướng tới người tiêu dùng trẻ tuổi.

Các bài đăng bán thuốc lá điện tử. Ảnh chụp màn hình

Một tài khoản tên Lê Tấn Minh Phương đăng bán thiết bị Marvel 40w kèm bông hút với giá 200.000 đồng, khẳng định "mới thay ooc là xài", và nhấn mạnh: "bom hàng né ra giùm cái" - một kiểu ngôn ngữ giao dịch phổ biến trong giới mua bán pod.

Trong hội nhóm có tên "Shop vape, pod Minh…", tài khoản "Tiệm Cherry Ăn Vặt" đăng hình loạt sản phẩm vape màu sắc bắt mắt kèm lời chào mời: "Rill - X màu bản dưới. 1c – 450k. Hàng chuẩn bị đáp, khách dặn trước mai có". 

Thậm chí, tài khoản "Nguyễn Đức Chung" còn ghim số điện thoại Zalo công khai, rao bán trọn bộ thuốc lá điện tử, tinh dầu với cam kết "miễn phí ship toàn quốc". Hình ảnh đi kèm là các mẫu pod công suất lớn, tinh dầu nhiều vị, và đặc biệt là những hình ảnh cảnh thanh thiếu niên hút vape với làn khói dày đặc - vi phạm nghiêm trọng các quy định cấm quảng cáo và buôn bán sản phẩm thuốc lá điện tử theo Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Buôn bán thuốc lá điện tử bị xử lý như thế nào?

Từ 1/1/2025, thuốc lá điện tử sẽ là hàng cấm ở Việt Nam. Do đó, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, tổ chức, cá nhân có hành vi buôn bán thuốc lá điện tử sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Về xử phạt vi phạm hành chính

Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP, "Hàng cấm" gồm hàng hóa cấm kinh doanh, hàng hóa cấm lưu hành và hàng hóa cấm sử dụng tại Việt Nam. Do đó, hành vi buôn bán thuốc lá điện tử sẽ bị xử phạt vi phạm hành hành chính theo Điều 8 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, cụ thể các mức phạt như sau:

- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá dưới 3.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính dưới 1.500.000 đồng.

- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 3.000.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 1.500.000 đồng đến dưới 2.500.000 đồng.

- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 2.500.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng.

- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 10.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 5.000.000 đồng đến dưới 15.000.000 đồng.

- Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 30.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 15.000.000 đồng đến dưới 25.000.000 đồng.

- Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 70.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 25.000.000 đồng đến dưới 35.000.000 đồng.

- Phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 90.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 70.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 35.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng.

- Phạt tiền từ 90.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 100.000.000 đồng trở lên hoặc thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng trở lên.[*]

*Lưu ý: Các mức phạt nêu trên sẽ áp dụng cho đối tượng vi phạm là cá nhân, trường hợp là tổ chức thì mức phạt sẽ gấp hai lần mức phạt tiền quy định đối với cá nhân.

Về truy cứu trách nhiệm hình sự

Trường hợp có đủ yếu tố cấu thành tội phạm, thì cá nhân, tổ chức có hành vi buôn bán thuốc lá điện tử sẽ có truy cứu về Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm theo Điều 190 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) với các khung hình phạt như sau:

Đối với cá nhân

(i) Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại các điều 232, 234, 244, 246, 248, 251, 253, 254, 304, 305, 306, 309 và 311 của Bộ luật Hình sự, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

Buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng.

Hoặc Buôn bán hàng hóa dưới mức quy định tại nêu trên nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc tại một trong các điều 188, 189, 191, 192, 193, 194, 195, 196 và 200 của Bộ luật Hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

(ii) Buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

(iii) Buôn bán thuốc lá điện tử trị giá 500.000.000 đồng trở lên hoặc thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên thì bị phạt tù từ 08 năm đến 15 năm.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.