pnvnonline@phunuvietnam.vn
Thuốc “tăng cường trí não” gây hại cho tim

Ông cũng là người sáng lập của kênh TikTok có lượng người theo dõi lớn, thường xuyên chia sẻ thông tin thực tế về sức khỏe tim mạch, từ các cơn đau tim đến những sự thật ít ai biết đằng sau những loại đồ uống phổ biến, được ưa chuộng.
Trong cuộc trao đổi với New York Post, bác sĩ Levine đặc biệt cảnh báo về một nhóm thuốc đang bị kê đơn tràn lan - đặc biệt là cho trẻ em - để cải thiện khả năng học tập và thi đấu thể thao.
Theo bác sĩ Levine, có hai nhóm thuốc kích thích chính thường được kê đơn cho bệnh nhân mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD):
• Nhóm dẫn xuất từ Ritalin - phổ biến như Ritalin và Concerta (tên dược chất: methylphenidate)
• Nhóm amphetamine - như Adderall và Vyvanse
Cả hai nhóm này đều làm tăng nồng độ norepinephrine (chất dẫn truyền thần kinh) trong máu, dẫn đến tăng huyết áp nhẹ và làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim.
Những tác động này nghe có vẻ không quá nghiêm trọng, nhưng theo bác sĩ Levine "khi xét đến tác động lâu dài lên hệ tim mạch, đặc biệt là với những người sử dụng thuốc nhiều năm thì vấn đề có thể trở nên nghiêm trọng."
Bác sĩ Levine chỉ ra mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng của những loại thuốc này đối với sức khỏe của mọi người.
Bác sĩ Levine chỉ trích Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) vì đã không tiến hành các nghiên cứu chuyên sâu để đánh giá rủi ro tim mạch thực sự. Ông dẫn chứng: "Năm 2011, FDA đã dựa vào một nghiên cứu theo dõi trong chỉ 1,3 năm để kết luận rằng các thuốc này an toàn với người trẻ tuổi." Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ: "Chúng ta biết rằng nồng độ norepinephrine tăng cao kéo dài trong nhiều năm, như ở những người có khối u tuyến thượng thận và suy tim, có thể ảnh hưởng xấu đến tim."
Ông đặt vấn đề: "Điều gì sẽ xảy ra nếu một đứa trẻ dùng thuốc này trong 20 năm? Hoặc nếu người cao tuổi, người có bệnh tim bẩm sinh như van động mạch chủ hai lá sử dụng những loại thuốc này trong một thời gian dài và có nguy cơ phình động mạch chủ thì sao?" - FDA chưa đưa ra được phản hồi với câu hỏi này.
Một nghiên cứu công bố vào tháng 4/2024 cho thấy rằng, sau 8 năm theo dõi, những người trẻ khỏe mạnh (từ 20 đến 40 tuổi) sử dụng thuốc kích thích có nguy cơ mắc bệnh tim tăng 57% so với nhóm không sử dụng. Đặc biệt, khoảng 1/500 người dùng đã bị chẩn đoán mắc bệnh cơ tim - một tình trạng có thể gây suy tim, nguy hiểm đến tính mạng.
Hàng triệu trẻ em có thể gặp rủi ro
Theo một dữ liệu gần đây, cứ trong 9 trẻ em ở Mỹ thì có 1 trẻ được chẩn đoán mắc ADHD, đồng nghĩa với việc hàng triệu trẻ em có thể đang sử dụng các loại thuốc kích thích này từ khi còn rất nhỏ.
Không dừng lại ở đó, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trong 17 người trưởng thành thì có 1 người cũng được chẩn đoán mắc ADHD - dù vậy nhiều chuyên gia cho rằng không phải tất cả các chẩn đoán này đều chính xác.
Levine cho biết: "Không ít người dùng thuốc này chỉ để tăng khả năng tập trung khi thi cử hoặc thi đấu thể thao, dù không có chẩn đoán mắc ADHD."
Ông cho biết thêm: "Với những người có bệnh nền như tăng huyết áp hay bệnh tim, đây là vấn đề nghiêm trọng."
Điều trị y tế từ xa và lỗ hổng lớn trong kiểm soát kê đơn thuốc
Bác sĩ Levine cũng cảnh báo về sự bùng nổ của các dịch vụ khám chữa bệnh trực tuyến, nơi mà chỉ cần có thẻ tín dụng và mạng Wi-Fi, bất kỳ ai cũng có thể được kê đơn Adderall.
"Bạn chỉ cần nói ‘Tôi không thể tập trung, xin hãy kê Adderall’- thế là xong. Không ai kiểm tra gì."
Theo ông, nếu có dịch vụ sức khỏe tâm thần hiệu quả hơn, đánh giá tâm lý bài bản hơn, và ưu tiên thuốc không kích thích, thì số lượng đơn thuốc ADHD sẽ giảm đi đáng kể.
Levine nhấn mạnh rằng: "Ngay cả ở Thế vận hội Olympic, vận động viên bắt buộc phải có chẩn đoán họ mắc ADHD và xin giấy miễn trừ y tế mới được dùng các loại thuốc này, nếu không sẽ bị loại khỏi cuộc thi. Điều đó cho thấy mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng của những loại thuốc này". ADHD là một rối loạn nghiêm trọng và cần được điều trị đúng cách, chúng ta không nên quá dễ dãi, đặt niềm tin mù quáng vào những loại thuốc có thể mang đến rủi ro hiện rõ.