TPHCM: Tầm soát miễn phí chậm tăng trưởng chiều cao cho 400 trẻ

Ngày 18/6, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TPHCM) đã chính thức triển khai chương trình "Tầm soát miễn phí chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ em" lần thứ 7.

Đây là chương trình tầm soát miễn phí cho tất cả các trẻ em chưa dậy thì có nghi ngờ chiều cao thấp hơn so với độ tuổi, nhằm giúp phát hiện sớm và theo dõi các bất thường về tăng trưởng chiều cao ở trẻ do thiếu hormone tăng trưởng (GH).

Chương trình "Tầm soát miễn phí chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ em" được Bệnh viện triển khai từ năm 2017 và diễn ra vào dịp hè. Tính đến nay, chương trình đã tầm soát miễn phí cho hơn 2.000 trẻ. Tổng số trẻ được chẩn đoán thiếu hormone tăng trưởng là gần 200 trẻ. Riêng trong năm 2022, có gần 400 trẻ tham gia chương trình tầm soát và có 25 trẻ điều trị bằng GH.

Năm nay, chương trình dự kiến sẽ tiếp nhận khoảng hơn 400 trẻ đến thăm khám. Ngay trong tuần đầu tiên, số trẻ được tiếp nhận thăm khám là gần 100 trẻ, không chỉ tại TP.HCM mà còn ở các tỉnh thành lân cận.

Trẻ khi đến thăm khám sẽ được các bác sĩ hỏi về tiền sử lúc sanh, tiền sử bệnh tật, tiền sử gia đình, tốc độ tăng trưởng chiều cao của trẻ. Tiếp theo, trẻ sẽ được thăm khám lâm sàng và đánh giá tình trạng tăng trưởng thông qua các chỉ số chiều cao, cân nặng, đối chiếu với các giá trị tham chiếu trên biểu đồ tăng trưởng. 

Trẻ cũng được chụp X-Quang xương bàn tay khi có chỉ định để được đánh giá tuổi xương. Những trường hợp nghi ngờ chậm tăng trưởng chiều cao sẽ được hướng dẫn các bước xử trí tiếp theo, bao gồm việc xét nghiệm máu để định lượng chính xác hormone tăng trưởng và một số hormone liên quan khác trong cơ thể.

TS. BS. Lê Cao Phương Duy - Phó giám đốc Bệnh viện Nguyễn Tri Phương cho biết, hiện tại, khoa Nội tiết Bệnh viện là khoa mũi nhọn điều trị những trường hợp chậm tăng trưởng ở trẻ. Việc có nhiều trẻ nhờ tham gia tầm soát đã được điều trị sớm và cải thiện chiều cao hiệu quả cũng là động lực để bệnh viện thực hiện chương trình hằng năm.

Điều trị sớm, hiệu quả cao

Theo bác sĩ, có nhiều yếu tố chi phối sự phát triển chiều cao của trẻ bao gồm: Di truyền, dinh dưỡng, môi trường sống, chế độ sinh hoạt, thể dục thể thao, GH… Trong đó, yếu tố di truyền là không thể thay đổi được. Riêng trường hợp chậm tăng trưởng do thiếu GH, theo thống kê, trên thế giới, ước tính chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 1/3.000 - 1/4.000 nhưng đây là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến chậm tăng trưởng ở trẻ em và rất khó nhận biết.

Trẻ thiếu GH ở thể nhẹ, dù không ảnh hưởng đến sức khoẻ nhưng chiều cao hạn chế có thể khiến trẻ mặc cảm, tự ti. Riêng đối với trẻ thiếu GH nặng có thể có những biểu hiện như giảm sản vùng mặt giữa (tạo nên gương mặt giống búp bê), tay chân nhỏ, bộ phận sinh dục nhỏ ở nam... 

Một số trẻ GH có thể có mỡ quanh vùng bụng, mũm mĩm dù tỷ lệ cơ thể bình thường. Trẻ thiếu GH cũng có thể sẽ thường xuyên thấy mệt mỏi. Ngoài ra, một số các triệu chứng về tâm lý cũng có thể xảy ra với trẻ thiếu GH như thiếu tập trung, trí nhớ kém… Do vậy, khuyến cáo chung là cha mẹ nên theo dõi sát chiều cao của bé, nếu thấy tốc độ tăng trưởng dưới từ 4-6cm/năm thì nên đưa bé đi khám ngay.

BS.CKI Trần Thị Ngọc Anh - bác sĩ điều trị tại khoa Nội tiết - Bệnh viện Nguyễn Tri Phương cho biết: "Trẻ chậm cao do thiếu GH phải được khám và chẩn đoán bởi các bác sĩ nội tiết nhi. Nếu trẻ được chẩn đoán chính xác là chậm cao do thiếu GH thì sẽ được tư vấn điều trị bổ sung GH. Việc điều trị cần được thực hiện sớm, tốt nhất là trong giai đoạn từ 4-13 tuổi, trước khi các sụn xương đóng lại.

"Mục tiêu của việc điều trị này là để thay thế sự thiếu hụt GH cho sự phát triển chiều cao, các hoạt động chuyển hóa và tình trạng sức khỏe nói chung. Sau 3- 6 tháng điều trị, trẻ sẽ được đo lại chiều cao và xét nghiệm máu để đánh giá kết quả và chỉnh liều thuốc nếu cần. Trẻ đáp ứng với điều trị sẽ tăng chiều cao từ 8-12 cm/năm. Khi đến tuổi dậy thì, trẻ sẽ được đánh giá lại xem có tiếp tục bổ sung GH hay ngưng bổ sung. Điều trị chậm tăng trưởng do thiếu GH là một quá trình lâu dài, có thể kéo dài nhiều năm. Do đó, cả bác sĩ lẫn bệnh nhân đều cần kiên trì, đồng hành sát sao để mang lại kết quả tốt nhất", bác sĩ Ngọc Anh cho hay.