pnvnonline@phunuvietnam.vn
Trà hoa vàng có tác dụng gì đối với sức khoẻ con người?
Trà hoa vàng là một loại trà thượng hạng và thời xưa được dùng cho vua chúa. Trà hoa vàng không chỉ có hương vị thơm ngon mà còn giúp bồi bổ và tăng cường sức khỏe cũng như giúp phòng ngừa các bệnh lý khác nhau.
Những tác dụng trà hoa vàng đem đến cho sức khỏe con người như thế nào?
1. Trà hoa vàng là gì?
Nữ hoàng các loại trà hay còn có tên gọi là trà hoa vàng, loại trà này được khoa học thế giới đánh giá rất cao với những giá trị dinh dưỡng mà loại trà này đem lại.
Trà hoa vàng được biết đến là loại dược liệu. Tuy nhiên, theo một số vùng miền khác thì trà hoa vàng còn có tên là kim hoa trà, trà rừng hay trà trường thọ... Tên khoa học của trà hoa vàng là Camellia chrysantha, có họ là Theaceae (Chè).
1.1. Đặc điểm của trà hoa vàng
Trà hoa vàng là loại cây có thân gỗ, màu xanh và chiều cao từ 2 đến 5 mét. Cành của trà hoa vàng mọc thưa và vỏ cây thường có màu vàng xám nhạt rất dễ dàng có thể nhận biết được.
Đối với trà hoa vàng, loại cây này có lá trà đơn, hình tròn và dài hẹp, mọc cách xa nhau. Trong khi đó, phiến lá trà thuôn, có chiều rộng từ 4 đến 5 cm, chiều dài từ 11 đến 14 cm. Lá trà hoa vàng không có lông, phía có răng cưa nhỏ và gân bên 10 đôi, cuống lá có chiều dài khoảng 6mm.
Hoa của cây trà vàng sẽ có từ 8 đến 10 cánh hoa, có màu vàng sáp bóng và trông khá bắt mắt. Lá của trà hoa vàng có màu xanh đậm, gân xanh và vòi nhụy 3 đến 4 nhụy dính nhau một phần. Trong khi đó, đường kính hoa rộng từ 5 đến 6 cm, nhưng khá đa dạng. Vì thế trà hoa vàng ngoài việc sử dụng làm dược liệu chữa bệnh thì còn được sử dụng để trang trí.
Thời gian cây trà hoa vàng đơm lộc từ tháng 1 đến tháng 3, sau thời gian đó thì cây sẽ ra lá mới. Thường sẽ mất từ 2 đến 3 năm để lá trà hoa vàng già rụng đi. Còn hoa trà vàng sẽ bắt đầu nở vào khoảng tháng 11 đến tháng 3 năm sau mới tàn.
Cây trà hoa vàng tại Việt Nam thường được trồng hoặc mọc ở nơi có đất tơi xốp, ngoài ra còn có bóng râm và thoát nước thấp. Trong khi đó, kim hoa trà thường được phân bổ khá hẹp, chúng hầu như chỉ có thể tìm kiếm dược liệu ở một số tỉnh tại Việt Nam hiện nay như: Nghệ An, Vĩnh Phúc, Lâm Đồng hay Quảng Ninh.
Trong các loại trà hoa vàng nổi tiếng nhất là trà hoa vàng Ba Chẽ, loại trà này có dược tính cao và hương vị thơm ngon đặc biệt. Một số đặc điểm nổi bật có thể kể đến gồm: Cây thuộc thân gỗ nhà và có rễ cọc, đồng thời lá có màu xanh nhạt ở mặt trên, điểm đốm vàng lấm chấm và bên dưới có màu xanh đậm hơn.
Khi hoa trà nở từ mùa thu năm trước và kéo dài đến tận mùa xuân năm sau, khi vào đúng mùa hoa sẽ nở nhiều, số lượng rất lớn và giữ được màu rất lâu. Kinh nghiệm dân gian cho biết, cây hoa trà có khả năng phát triển tốt thì một cây có thể cho từ 30 đến 50 bông hoa.
Trà Ba Chẽ thường được trưng bày tại các lễ hội hay triển lãm và được nhiều người quan tâm. Đặc biệt, không ít gia đình tại khu vực Quảng Ninh trồng trà hoa vàng làm kinh tế và đem lại hiệu quả tốt.
1.2. Quá trình thu hái và bào chế dược liệu trà hoa vàng
Lá, búp non và hoa của trà hoa vàng được đem về sử dụng làm thuốc. Các nhà khoa học tại Nhật Bản và Mỹ sau khi thực hiện các nghiên cứu, chứng minh và đánh giá cho biết rằng cả lá, búp non và hoa trà đều có thể sử dụng làm thuốc.
Trong khi đó, theo kinh nghiệm thì lá và búp của hoa trà vàng có thể được thu hoạch vào bất kỳ mùa nào trong năm mà không hề gây ra các ảnh hưởng tới dược tính. Nhưng cần biết, hoa của cây trà hoa vàng là bộ phận có giá trị nhất, vì vậy cần được thu hoạch theo đúng mùa.
Hoa của loại trà này thường được thu hoạch vào tháng 3 và tháng 4 hàng năm. Thời điểm này được cho là thích hợp nhất để thu hoạch hoa trà vì khi này dược liệu có dưỡng chất cao.
Bào chế hoa trà, có thể sử dụng dược liệu tươi hoặc đem sao vàng, phơi và sấy khô để thành trà hoa vàng khô. Thường thì để có được 1kg hoa trà khô cần khoảng 10kg hoa trà tươi để bào chế.
Đặc biệt, việc sử dụng dược liệu khô không chỉ để được lâu mà còn không làm mất đi dược tính của trà. Tuy nhiên, để sử dụng thì người dùng vẫn cần bảo quản hoa trà vàng sấy khô một cách đúng cách. Nên sử dụng hộp hoặc bình hay túi bóng kín để đựng trà hoa vàng, sau đó đặt tại các khu vực khô ráo và thoáng mát để tránh bị ẩm mốc, mối mọt.
Hiện nay, thị trường xuất hiện rất nhiều loại trà hoa vàng nhưng không có giấy tờ kiểm định chất lượng, do đó mọi người nên lựa chọn những nơi uy tín, chất lượng, được kiểm chứng rõ ràng.
2. Trà hoa vàng có tác dụng gì đối với sức khoẻ?
Thực tế cho thấy, không phải tự nhiên trà hoa vàng lại là thức uống cao cấp, có giá trị và được dâng lên vua chúa từ xa xưa. Hiện nay, công dụng của trà hoa vàng đã được y học cổ truyền cũng như nhiều nghiên cứu khoa học hiện đại kiểm chứng và chứng minh, trà hoa vàng có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe con người. Vậy cụ thể, trà hoa vàng có tác dụng gì?
2.1. Trà hoa vàng có tác dụng gì trong y học cổ truyền
Đối với y học cổ truyền thì trà hoa vàng được đánh giá là loại trà có vị ngọt, tính bình và có hương thơm dịu nhẹ. Loại trà này còn được quy vào ba kinh là thận, cân, tâm, có tác dụng trong việc ngăn ngừa một số bệnh lý gồm:
- Hỗ trợ và tác động vào quá trình điều trị u ác tính, đồng thời còn giúp ngăn ngừa các bệnh như bệnh ung thư.
- Giảm nguy cơ bị đột quỵ, tai biến mạch máu não và điều trị chứng huyết áp cao hiệu quả.
- Làm giảm lượng cholesterol trong máu và giúp ngăn ngừa nhiều các bệnh lý về tim mạch.
- Thanh nhiệt cơ thể, giúp thanh lọc những chất độc ra khỏi cơ thể và hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan.
- Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, đái tháo đường.
- Giúp tăng cường sức đề kháng và còn giúp kéo dài tuổi thọ đối với người cao tuổi.
- Khi kết hợp trà hoa vàng và chế độ ăn uống hợp lý còn có tác dụng trong việc giảm cân hiệu quả cũng như giúp kiểm soát cân nặng.
2.2. Tác dụng của trà hoa vàng trong khoa học hiện đại
Trong các nghiên cứu khoa học hiện đại cũng đã phân tích và chỉ ra các thành phần, dưỡng chất có lợi cho sức khỏe có trong trà hoa vàng.
Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, các dưỡng chất có trong trà hoa vàng có tới 33.8% hoạt chất có khả năng ức chế và tác động tới quá trình làm giảm sự phát triển của các tế bào ung thư. Hơn nữa, một số nguyên tố vi lượng khác có thể kể đến như: Zn, Gemon… cùng các axit amin khác có trong loại trà này đều có hiệu quả trong hỗ trợ và ngăn ngừa và điều trị nhiều bệnh lý khác nhau, cụ thể:
- Tác động đáng kể trong quá trình hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường, giúp điều hòa lượng đường trong máu.
Không những thế, loại trà này còn có khả năng giúp loại bỏ các gốc tự do, cân bằng quá trình chuyển hóa trong cơ thể, đốt cháy chất béo hiệu quả nên rất tốt cho người bị tiểu đường.
- Tốt cho hệ tim mạch, việc sử dụng trà hoa vàng còn đem lại lợi ích giúp lưu thông khí huyết, điều hòa mỡ máu bởi hoạt chất polyphenol và polysaccharide trong dược liệu.
Trong khi đó, hai hoạt chất trên còn gây ức chế và tác động tới sự hình thành, phát triển của axit béo có trong cơ thể. Từ đó giúp ổn định huyết áp và cải thiện tuần hoàn máu, giúp hạn chế các huyết khối, ngăn ngừa và phòng chống các bệnh lý về tim mạch, tăng cường hệ miễn dịch cơ thể.
- Thanh lọc cơ thể và thải độc gan hiệu quả. Việc dùng trà hoa vàng còn như một bài thuốc có tác dụng giúp đào thải các độc tố trong cơ thể ra bên ngoài, nhằm tiêu diệt cholesterol trong gan. Bên cạnh đó, dưỡng chất từ flavonoid còn giúp ngăn chặn sự xâm nhập của các virus vào gan, đặc biệt là virus viêm gan C.
- Hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa bệnh ung thư. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, hoạt chất có trong trà hoa vàng còn có hiệu quả giúp ngăn ngừa sự hình thành và phát triển của các tế bào ung thư. Vì vậy, sử dụng trà hoa vàng đối với bệnh nhân đang bị ung thư chuyển sang giai đoạn nặng có thể giúp tác động làm chậm tiến triển của ung thư và giúp quá trình điều trị của bệnh nhân hiệu quả hơn.
- Trà hoa vàng còn tốt trong việc giảm căng thẳng, mệt mỏi. Đối với người thường xuyên bị mệt mỏi, phải làm việc quá công xuất thì việc uống trà hoa vàng còn giúp tinh thần thoải mái, giảm mệt mỏi cũng như tập trung làm việc tốt hơn.
- Chữa mất ngủ kinh niên hiệu quả. Sử dụng trà hoa vàng còn có hiệu quả hỗ trợ điều trị bệnh mất ngủ kinh niên. Trước khi đi ngủ sử dụng một tách trà sẽ giúp bạn vào giấc nhanh hơn, có giấc ngủ ngon hơn và sâu hơn.
Mỗi ngày bạn có thể uống 1 đến 2 tách trà hoa vàng để đạt hiệu quả tốt nhất. Nếu sử dụng trong thời gian dài, mọi người nên uống thêm một số loại trà khác, để không bị nhàm chán, làm phong phú các loại đồ uống.