LỤA CÓ TỪ ĐÂU?
Khi nói về lụa, chúng ta thường nghĩ là lụa được làm từ dâu tằm. Người Trung Quốc Cổ đại đã sử dụng loại vải xa xỉ này từ hơn 5.000 năm trước. Tại sao? Bởi lụa đẹp, bền, mềm, không gây dị ứng, điều chỉnh nhiệt độ và không gây kích ứng da. Do đó, lụa là lựa chọn hoàn hảo cho những người có làn da nhạy cảm.
Tuy nhiên, một điều tiêu cực của lụa đó là nó không phải "thuần chay". Những con tằm nhả tơ thường bị giết trong quá trình sản xuất. Hơn nữa, mặc dù lụa là 100% tự nhiên nhưng trong quá trình trồng dâu nuôi tằm, người ta thường sử dụng thuốc trừ sâu và các hóa chất khác có hại cho động vật, sức khỏe và môi trường.
PHÂN BIỆT 3 LOẠI LỤA
Lụa thông thường: Trước khi sâu biến thành một con bướm, nó tự xoay tròn bằng một sợi tơ dài tới 3.000m và sau đó trở thành nhộng bên ỏ trong cái kén. Trong tự nhiên, bướm phá hủy kén và sợi tơ trong quá trình nở. Để ngăn chặn điều này xảy ra, các nhà sản xuất tơ tằm thông thường sẽ giết chết tằm bằng cách đun sôi kén trong nước nóng. Nước đun sôi cũng làm mất đi chất keo mà con sâu bướm dùng để cố định sợi tơ. Bằng cách này, lụa thô có thể dễ dàng được xử lý thành sợi và sau đó dệt thành vải.
Lụa hữu cơ (organic silk): Tương tự, lụa hữu cơ cũng tác động đến sự sống của các động vật. Quá trình này về cơ bản giống như với lụa thông thường. Sự khác biệt duy nhất là những con tằm được nuôi bằng lá cây dâu từ nông nghiệp hữu cơ. Nhà thiết kế Silke Skarabis - người sáng lập nhãn hiệu lụa hữu cơ Skarabis - đã đưa ra các số liệu để giải thích điều này. Trước khi sâu bướm bắt đầu quay cái kén, chúng ăn một lượng lớn lá dâu tằm. Để minh họa điều này, Silke cung cấp cho chúng ta một ví dụ tính toán: "Cần mất khoảng 1.500 đến 2.000 kén (= tằm) để sản xuất một chiếc váy lụa. 5.000 con sâu bướm ăn khoảng 180kg lá cây dâu tằm. Vì 1 cây dâu cung cấp khoảng 7kg lá mỗi năm, chúng tôi cần hơn 25 cây để nuôi 5.000 con tằm. Có nghĩa là cần phải có các đồn điền trồng cây dâu tằm khổng lồ để sản xuất tơ lụa".
Lụa hòa bình (peace silk), còn được gọi là lụa Ahimsa, được sản xuất mà không gây hại cho tằm. Những con thú không bị giết trong quá trình sản xuất tơ lụa hòa bình. Những con tằm nở ra từ kén và trở thành những con bướm trước khi sợi chỉ được rút ra khỏi cái kén. Phương pháp không độc ác này được lấy cảm hứng từ các tôn giáo như Jainism, Hindu giáo và Phật giáo ở Ấn Độ.
CHẤT LƯỢNG VÀ GIÁ THÀNH
Lụa thông thường: Các nhà sản xuất lụa thông thường xử lý lụa bằng muối kim loại nặng và nhựa tổng hợp để làm cho lụa nặng hơn và bán được với giá cao hơn. Tuy nhiên, lụa thông thường vẫn rẻ hơn lụa hữu cơ hoặc lụa hòa bình.
Lụa hữu cơ là một loại lụa khá nặng, chất lượng rất cao. Theo nhà thiết kế Silke Skarabis thì mỗi chiếc váy của cô cần khoảng 280g vải lụa, tương ứng với khoảng 1.400 kén. Lụa hữu cơ không sử dụng bất kỳ sản phẩm hóa học nào để làm cho lụa nặng hơn. Đây là lý do tại sao lụa hữu cơ đắt hơn nhưng cũng có chất lượng cao hơn hẳn so với lụa thông thường.
Lụa hòa bình: Để sâu bướm phát triển bên trong cái kén và sau đó nở ra, việc sản xuất tơ hòa bình mất khoảng 2 tuần so với tơ tằm thông thường hoặc hữu cơ. Kể từ khi sâu bướm phá hủy sợi tơ trong quá trình nở, các sợi cũng phải được dệt hoàn toàn bằng tay. Điều này có nghĩa là các sợi không liên tục, dẫn đến kết cấu kém tinh tế và bóng mờ hơn so với lụa thông thường hoặc hữu cơ. Do quy trình phức tạp này, lụa hòa bình đắt gấp đôi so với lụa thông thường hoặc lụa hữu cơ.
ẢNH HƯỞNG TỚI SỨC KHỎE THẾ NÀO?
Lụa thông thường: Để đảm bảo chống nhăn, chống bám bẩn và bám dính mực tốt hơn, lụa thông thường được xử lý bằng các hóa chất bổ sung. Chúng có thể gây kích ứng da, mắt, niêm mạc và đường hô hấp.
Lụa hữu cơ hoàn toàn không chứa các chất hóa học. Ngoài ra, lụa hữu cơ được nhuộm và in bằng thuốc nhuộm sinh thái. Loại lụa này an toàn tuyệt đối khi tiếp xúc với da người.
Lụa hòa bình cũng rất an toàn cho người sử dụng.
TÁC ĐỘNG TỚI MÔI TRƯỜNG RA SAO?
Lụa thông thường: Trên toàn thế giới, khoảng 35 triệu kg lụa thô được sản xuất hàng năm, đòi hỏi gần 5 tỷ kg lá dâu tằm. Như đã đề cập, việc sản xuất tơ tằm thông thường sử dụng một lượng lớn chất độc hại, dễ gây ảnh hưởng tới môi trường.
Lụa hữu cơ: Các trang trại tơ hữu cơ không sử dụng thuốc trừ sâu hoặc phân bón trong sản xuất. Lụa hữu cơ cũng không có kim loại nặng và chất hóa học. Điều này làm cho nó 100% tự nhiên và hoàn toàn phân hủy sinh học. Hiện nay, đây là lựa chọn thân thiện với môi trường nhất trong 3 loại lụa.
Lụa hòa bình không đảm bảo sản xuất hữu cơ. Vì vậy, nếu muốn chắc chắn rằng bạn đang mặc lụa thân thiện với môi trường thì nên chú ý đến các chứng nhận hữu cơ của nó. Tuy nhiên, tơ dại nếu được thu hoạch sau khi con tằm đã thoát ra khỏi cái kén một cách an toàn, nó không chỉ không độc hại mà còn tự nhiên 100% và do đó thân thiện với môi trường. Trong trường hợp này, nó sẽ được dán nhãn cụ thể là "lụa hòa bình hoang dã".