Từ vụ "1 viên kẹo bằng 1 đĩa rau": Không sản phẩm quảng cáo nào thay thế được rau củ

Không có sản phẩm quảng cáo nào thay thế được rau củ

Theo bác sĩ Lưu Thị Đào, Chủ tịch Hiệp hội Y tế và Sắc đẹp quốc tế giữa Hàn Quốc - Việt Nam (Chi nhánh Việt Nam), rau củ không chỉ cung cấp vitamin và khoáng chất mà còn chứa chất xơ, enzyme và hàng trăm hợp chất thực vật có lợi cho sức khỏe, giúp hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch và phòng ngừa bệnh tật.

Những sản phẩm được quảng cáo là thay thế rau củ thường chỉ bổ sung một số vi chất nhất định mà không có đầy đủ dưỡng chất như thực phẩm tự nhiên. Hơn nữa, một số loại có thể chứa chất bảo quản, phụ gia hoặc chưa được kiểm chứng về hiệu quả lâu dài.

Rau, củ quả không chỉ cung cấp vitamin và khoáng chất mà còn chứa chất xơ tự nhiên giúp hỗ trợ tiêu hóa, nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột và phòng ngừa táo bón. Rau củ chứa các hợp chất thực vật (phytonutrients) như flavonoid, carotenoid, polyphenol... có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa và giúp ngăn ngừa nhiều bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch và ung thư. Enzyme tự nhiên giúp hỗ trợ quá trình tiêu hóa và chuyển hóa trong cơ thể.

"Các sản phẩm chế biến sẵn thường bị mất đi một phần hoặc toàn bộ các thành phần này do quá trình sấy khô, chiết xuất hoặc xử lý công nghiệp", bác sĩ Lưu Thị Đào lưu ý, đồng thời cho biết, một số loại bột rau củ hay viên uống bổ sung có thể cung cấp một phần dưỡng chất nhất định nhưng chúng không có chất xơ hoặc chỉ chứa một số vitamin và khoáng chất đã qua xử lý. Chưa kể, nếu không được sản xuất và kiểm định nghiêm ngặt, những sản phẩm này có thể chứa chất bảo quản, hương liệu hoặc kim loại nặng không tốt cho sức khỏe.

Ngoài ra, nhiều sản phẩm chưa được kiểm chứng lâm sàng về hiệu quả dài hạn. Nhiều người lầm tưởng rằng chỉ cần uống viên bổ sung là có thể thay thế rau củ, dẫn đến tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng mà không nhận ra.

Tăng cường chất xơ từ thực phẩm

Bác sĩ Lưu Thị Đào cũng nhấn mạnh rằng "chất xơ giúp cho tiêu hóa tốt, giảm cholesterol và có thể giúp bạn sống lâu hơn. Tuy nhiên, hiện nay rất nhiều người không nhận đủ chất xơ trong chế độ ăn uống của mình. Vậy, nếu ăn ít rau thì bổ sung chất xơ bằng cách nào? Để có đủ chất xơ, nên nhớ rằng, lượng chất xơ trung bình mà người lớn tuổi ăn chỉ khoảng 16 gram, vì vậy khuyến cáo đàn ông trên 50 tuổi nên ăn 30 gram/ngày. Phụ nữ trên 50 tuổi ăn 21 gram/ngày".

Chất xơ chỉ đến từ thực vật và có 2 loại chất xơ: Chất xơ hòa tan rất hữu ích cho việc quản lý cholesterol, lượng đường trong máu và cân nặng. Yến mạch, đậu Hà Lan, đậu, táo, cam quýt đều là nguồn cung cấp chất xơ hòa tan tốt. Chất xơ không hòa tan (không hòa tan trong nước), thay vào đó nó hút nước. Loại chất xơ này đặc biệt hữu ích trong việc ngăn ngừa táo bón vì làm tăng khối lượng phân. Lúa mì nguyên hạt, các loại hạt, đậu, súp lơ và đậu xanh… giàu chất xơ không hòa tan. Tuy nhiên, nhiều loại thực phẩm có chứa cả 2 loại chất xơ này.

Bác sĩ cũng chỉ ra, có rất nhiều cách để bổ sung chất xơ vào chế độ ăn uống như ăn mì ống nguyên hạt, tăng số lượng món salad, tráng miệng bằng sô cô la…

Cụ thể hơn, thử thêm hạt chia hoặc hạt lanh xay vào sữa chua, bột yến mạch hoặc sinh tố buổi sáng. Cũng có thể trộn toàn bộ chúng vào các món nướng, lớp phủ cho thịt, cá, cũng như với vụn bánh mì (trong bánh mì thịt, món thịt hầm…). Mì ống thông thường có 3 gram chất xơ trong mỗi khẩu phần 56 gram, nhưng mì ống nguyên hạt có 7 gram mỗi khẩu phần và mì ống đậu xanh có khoảng 8 gram mỗi khẩu phần. Vì vậy nên ăn mì ống nguyên hạt. Các món salad rau xanh như cải xoăn, bắp cải xanh và cải tí hon (brussels) là loại rau chứa nhiều chất xơ. Tuy nhiên, bạn có thể thêm hạt diêm mạch (quinoa), lúa mạch trân châu… để bổ sung chất xơ và làm món salad thêm phong phú.

Tráng miệng bằng sô cô la đen cũng giúp cung cấp chất xơ bởi trong 28 gram sô cô la đen chứa khoảng 4 gram chất xơ. Ngoài ra, nó còn chứa nhiều flavonol có lợi cho tim, một loại chất chống oxy hóa và các khoáng chất như sắt, kẽm, magie và phốt pho. Tuy nhiên, sô cô la cũng có nhiều calo, vì vậy đừng lạm dụng nó nếu ai đó đang cố gắng theo dõi cân nặng của mình. Ngoài ra nên ăn quả bơ, bổ sung trái cây nhiệt đới. Một quả bơ đáp ứng tới 1/3 nhu cầu chất xơ hàng ngày. Các loại trái cây nhiệt đới là nguồn cung cấp chất xơ tốt.

Bác sĩ Lưu Thị Đào cũng lưu ý, cần tăng từ từ lượng chất xơ trong vài tuần. Bổ sung quá nhiều và quá nhanh có thể gây đầy hơi và chướng bụng. Đối với những người mắc một số tình trạng sức khỏe nhất định, chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích, viêm túi thừa, bệnh Crohn… thì nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế hoặc chuyên gia dinh dưỡng.