Từ vụ ăn chặn tiền A80: Khi sinh viên dám phản biện
Quyết định khởi tố Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội về hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn mới đây đã đặt một dấu chấm hết cho những tranh cãi xung quanh "lùm xùm" ăn chặn tiền A80 của sinh viên. Điểm sáng của câu chuyện buồn đó là bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm của những sinh viên dám cất lên tiếng nói sự thật.
Khi sinh viên từ chối sự im lặng thỏa hiệp
Câu chuyện bắt đầu không phải từ cơ quan thanh tra, mà từ những status (dòng trạng thái) đầy trăn trở của sinh viên trên các diễn đàn. Khi nhận thấy sự bất thường trong việc chi trả tiền hỗ trợ (số tiền thực nhận thấp hơn nhiều so với quy định, phải ký vào giấy tờ không ghi rõ con số), các em đã không chọn cách "nhắm mắt làm ngơ". Thay vào đó, các em chọn cách đặt câu hỏi.
Trong buổi đối thoại ngày 1/12, dù đối diện người đứng đầu nhà trường, dù nhận được những lời giải thích xoa dịu rằng đây chỉ là "sơ suất", là "hiểu lầm", các sinh viên vẫn kiên trì giữ vững lập trường. Họ không chấp nhận những câu trả lời chung chung. Họ đòi hỏi sự minh bạch về con số, về quy trình.
Hành động này không thể bị quy chụp là "chống đối" hay "làm loạn". Trái lại, đó là biểu hiện của tư duy phản biện và ý thức công dân. Các em hiểu rằng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bản thân cũng chính là bảo vệ sự trong sạch cho môi trường giáo dục mà mình đang thuộc về. Nếu các em im lặng thỏa hiệp, chấp nhận ký vào những tờ giấy khống kia, thì cái sai sẽ được dung dưỡng và tiếp tục lan rộng như một vết dầu loang.
"Kháng thể" trong môi trường giáo dục
Vụ án này là minh chứng: Sự giám sát từ phía người học chính là "kháng thể" mạnh mẽ để chống lại những vi phạm trong nhà trường.
Lâu nay, trong cơ chế quản trị đại học, tiếng nói của sinh viên thường bị xem nhẹ hoặc bị đặt ở thế yếu. Nhưng qua sự việc này, các nhà quản lý giáo dục cần phải thay đổi tư duy. Sinh viên không chỉ là đối tượng để quản lý, họ là những "đối tác" quan trọng nhất. Khi sinh viên được trao quyền tự do ngôn luận, được khuyến khích góp ý và phản biện một cách văn minh, họ sẽ giúp nhà trường nhận diện sớm những lỗ hổng, những sai phạm mà đôi khi bộ máy hành chính cồng kềnh không nhìn thấy được.
Sự "bê bối" bị phanh phui hôm nay, nhìn ở góc độ tích cực, chính là một cuộc phẫu thuật đau đớn nhưng cần thiết để cắt bỏ khối u tham nhũng. Và những người "cầm dao mổ" chính là các em sinh viên. Nhờ tiếng nói của các em, công lý được thực thi và những đồng tiền mồ hôi công sức đã không bị thất thoát vào túi riêng của một nhóm người.
Khởi tố Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội Phạm Văn Long trong vụ "ăn chặn" tiền A80 của sinh viên
Hướng tới một văn hóa học đường "Dám nói"
Từ bài học của Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội, chúng ta cần cổ vũ cho một văn hóa học đường cởi mở hơn.
Hãy khuyến khích sinh viên lên tiếng, không chỉ về vấn đề tài chính, mà về mọi mặt của đời sống học đường: từ chất lượng giảng dạy, cơ sở vật chất đến thái độ phục vụ của cán bộ. Đừng để các em phải dùng đến các kênh ẩn danh hay mạng xã hội như một giải pháp cuối cùng. Hãy tạo ra những diễn đàn chính thống, an toàn và dân chủ ngay trong nhà trường để các em được nói.
Quan trọng hơn, mỗi sinh viên hãy nhìn vào tấm gương của các bạn trường Cao đẳng Du lịch để thấy rằng: Tiếng nói của mình có giá trị. Đừng bao giờ nghĩ mình bé nhỏ trước quyền lực. Sự thật, dù được nói ra bởi một người trẻ tuổi, vẫn có sức nặng ngàn cân để đánh tan sự dối trá.
Một nền giáo dục tiến bộ là nơi đào tạo ra những con người không chỉ giỏi chuyên môn, mà còn dũng cảm bảo vệ lẽ phải. Xã hội cần và trân trọng sự dũng cảm đó.
