Ung thư tuyến tiền liệt và sai lầm thường thấy của đàn ông Việt

Theo số liệu của Cơ quan Nghiên cứu Quốc tế về Ung thư (IARC) thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2022 Việt Nam ghi nhận 5.875 trường hợp mắc mới và 2.800 trường hợp tử vong, xếp thứ 5 về mức độ phổ biến và thứ 9 về tỷ lệ tử vong trong số các bệnh ung thư ở nam giới.

Tuy tỷ lệ mắc được phát hiện tại Việt Nam là (11,5/100.000 dân) thấp hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu (29,4/100.000 dân), nhưng tỷ lệ tử vong lại cao gần gấp đôi (48% so với mức trung bình thế giới 27%). Điều này phản ánh thực trạng phát hiện bệnh muộn, thiếu tầm soát ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới tại Việt Nam.

Thống kê tại Bệnh viện Bình Dân (TPHCM) cho thấy, chỉ có khoảng 20% người bệnh được chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn sớm. Phần lớn bệnh nhân đến bệnh viện khi khối u đã xâm lấn mô lân cận hoặc di căn, khiến cho điều trị phải phối hợp nhiều phương thức như nội tiết, xạ trị hoặc hóa trị, thay vì chỉ cần phẫu thuật.

Trong giai đoạn 2016–2025, Bệnh viện Bình Dân đã thực hiện 1.167 ca phẫu thuật robot điều trị ung thư tuyến tiền liệt, chiếm khoảng 75% tổng số ca phẫu thuật loại bệnh này tại đây.

Cần biết thêm, phẫu thuật robot đã tạo ra cuộc cách mạng trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Trước đây, bác sĩ phẫu thuật gần như mổ bằng cảm nhận và ước đoán vì rất khó quan sát được vùng tuyến tiền liệt sâu nằm trong khung chậu. Khi nội soi tiêu chuẩn phát triển, tầm nhìn của bác sĩ được cải thiện, nhưng dụng cụ lại bị giới hạn góc xoay. Hệ thống robot phẫu thuật ra đời đã khắc phục hoàn toàn những hạn chế này, cho phép bác sĩ quan sát qua ống kính 3D phóng đại và thao tác chính xác hơn, giúp tăng hiệu quả điều trị và giảm biến chứng.

TS.BS Nguyễn Tế Kha, Trưởng Khoa Ung bướu Tiết niệu, Bệnh viện Bình Dân cho biết, ung thư tuyến tiền liệt phát triển chậm và nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, phẫu thuật robot cắt tuyến tiền liệt tận gốc là phương pháp điều trị "tiêu chuẩn vàng". 

Với bác sĩ giàu kinh nghiệm và thao tác thuần thục, ca phẫu thuật sẽ diễn ra trong khoảng 90 - 120 phút. Kỹ thuật này còn giúp bảo tồn thần kinh cương, giảm tối đa nguy cơ són tiểu và rối loạn cương sau phẫu thuật. Từ đó, chất lượng sống của người bệnh sau điều trị được bảo vệ, đây là khía cạnh cần được quan tâm trong cuộc chiến chống lại căn bệnh ung thư.

Nam giới trên 50 tuổi nên tầm soát định kỳ

Theo TS.BS Nguyễn Tế Kha, việc tầm soát để phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt có ý nghĩa quyết định đến khả năng điều trị triệt căn. Tuy nhiên, phần lớn người bệnh chưa có thói quen chủ động kiểm tra sức khỏe tuyến tiền liệt.

"Không ít trường hợp chỉ đến khám khi đã có triệu chứng nặng như tiểu máu, đau xương hay rối loạn tiểu tiện - tức là bệnh đã ở giai đoạn muộn, khối ung thư có thể đã xâm lấn hoặc di căn đến xương", bác sĩ Kha cho hay.

Nam giới trên 50 tuổi nên tầm soát ung thư tuyến tiền liệt hàng năm. Nếu có người thân cùng huyết thống mắc ung thư tuyến tiền liệt, nam giới từ 40 tuổi cần có ý thức tầm soát sớm hơn. Việc tầm soát đơn giản và không xâm lấn, thường chỉ cần xét nghiệm PSA máu toàn phần (Total PSA). Nếu kết quả PSA máu toàn phần bất thường, người bệnh có thể cần thực hiện thêm các kiểm tra chuyên sâu như PSA máu tự do (Free PSA), MRI vùng chậu và sinh thiết tuyến tiền liệt.

Nếu phát hiện sớm, người bệnh có thể điều trị thuận lợi, chi phí thấp và tiên lượng sống trên 10 năm rất cao. Ngược lại, khi bệnh đã tiến triển, điều trị phức tạp, tốn kém và khó bảo tồn chức năng sinh lý và tiểu tiện.