Vạn Thịnh Phát và hệ sinh thái "ma"

Chiều nay, 5/3/2024, Viện KSND TPHCM công bố cáo trạng của vụ án Trương Mỹ Lan và các đồng phạm.

Theo đó, Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát người đại diện theo pháp luật là Trương Huệ Vân, Tổng Giám đốc, có trụ sở tại 193-203 Trần Hưng Đạo, P. Cô Giang, Q.1, TPHCM. Quá trình hoạt động, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã thành lập, xây dựng hơn 1.000 doanh nghiệp gồm các công ty con, công ty thành viên trong và ngoài nước, được chia thành nhiều tầng lớp (gọi là hệ sinh thái), trong đó Tập đoànVạn Thịnh Phát giữ vai trò trung tâm, nằm giữ cổ phần, kiểm soát toàn bộ hoạt động của các công ty trong hệ sinh thái và thường không tham gia trực tiếp vào hoạt động kinh doanh.

Hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát đã thuê nhờ hàng trăm cá nhân đứng tên đại diện pháp luật các công ty, được chia làm 4 nhóm chính có quan hệ chặt chẽ với nhau, gồm: 

Nhóm định chế tài chính tại Việt Nam gồm: SCB, Công ty Chứng khoán Tân Việt, Công ty Cổ phần đầu tư tài chính Việt Vĩnh Phú (Công ty Việt Vĩnh Phú), trong đó SCB có vai trò đặc biệt quan trọng, được sử dụng như một công cụ tài chính để cấp vốn cho các công ty trong hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.

Nhóm công ty có hoạt động kinh doanh tại Việt Nam phần lớn hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, nhà hàng, khách sạn... đều là công ty có vốn điều lệ lớn, nắm cổ phần chỉ phối các công ty con, công ty thành viên, như Công ty Cổ phần Tập đoàn Sài Gòn Peninsula. Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư An Đông (Công ty An Đông) ...

Nhóm các công ty được gọi là công ty "ma" tại Việt Nam được thành lập để lấy pháp nhân góp vốn đầu tư vào các dự án, vay vốn ngân hàng, thực hiện việc đảo nợ hoặc ký hợp đồng hợp tác, thi công.

Vạn Thịnh Phát còn xây dựng mạng lưới nhiều công ty vỏ bọc, tại các vùng lãnh thổ, quốc gia "thiên đường thuế" phục vụ hoạt động đầu tư, kinh doanh tại nước ngoài hoặc sử dụng danh nghĩa "nhà đầu tư nước ngoài" để đứng tên cổ phần và quản lý nguồn vốn, tài sản của gia đình bà Trương Mỹ Lan tại nước ngoài.

"Kết quả điều tra xác định, trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát còn có hàng nghìn công ty không có hoạt động sản xuất kinh doanh, (công ty "ma") được bị cáo Trương Mỹ Lan tổ chức, thành lập để phục vụ việc đứng tên các khoản vay khống, chuyển nhượng cổ phần...", cáo trạng cho biết.

Bị cáo Trương Mỹ Lan sinh năm 1956 tại TPHCM, quốc tịch Việt Nam, dân tộc Hoa. Bà Lan có chồng là ông Chu Nap Kee Eric (tức Chu Lập Cơ, người Hong Kong, Trung Quốc). Ông bà có 2 người con, sinh năm 1994 và 1995.

Bị cáo Trương Huệ Vân, cháu ruột bà Trương Mỹ Lan, sinh năm 1988 tại TPHCM, quốc tịch Việt Nam. Bà Vân có chồng và 2 con sinh đôi sinh năm 2016. 

Cáo trạng xác định, từ ngày 1/1/2012 đến 31/12/2017, bà Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo nhiều người lập khống 368 hồ sơ vay vốn để rút tiền của Ngân hàng SCB sử dụng vào các mục đích khác nhau.

Cụ thể, giai đoạn 2012 đến 2017, bà Lan đã chỉ đạo lập hồ sơ khống cho 304 khách hàng, vay 368 khoản. Đến năm 2022 các khoản vay này còn dư nợ hơn 132 tỷ đồng gồm gốc và lãi. Sau khi cấn trừ vào số tài sản đảm bảo các khoản vay này gây thiệt hại 64.600 tỷ đồng.

Từ tháng 2/2018 đến tháng 10/2022, bà Lan chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn của SCB 545.000 tỷ đồng và chiếm đoạt 304.000 tỷ; gây thiệt hại gần 130.000 tỷ đồng tiền lãi phát sinh. Như vậy, tổng cộng, bà Trương Mỹ Lan gây thiệt hại cho SCB 498.000 tỷ đồng.

Ông Chu Nap Kee Eric bị cáo buộc đã giúp vợ rút tiền từ Ngân hàng SCB, gây thiệt hại hơn 9.116 tỷ đồng. Bà Trương Huệ Vân, cháu ruột của bà Trương Mỹ Lan, là Tổng Giám đốc của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát bị cáo buộc giúp tích cực cho cô ruột, gây thiệt hại gần 1.100 tỷ đồng.

Sáng nay, các luật sư đã đề nghị xin giấy bút để cho bị cáo Trương Mỹ Lan ghi chép, xin cho bị cáo được ngồi trong thời gian xét xử thì thời gian xét xử dài. Luật sư bị cáo Nguyễn Cao Trí, (ông Trí là người bị cáo buộc chiếm đoạt 1.000 tỷ đồng của bà Trương Mỹ Lan) đã xin phép cho bị cáo được vắng mặt ở các phiên không liên quan do bị đau cột sống.

Vụ án xét xử Trương Mỹ Lan và các đồng phạm dự tính diễn ra trong 2 tháng, từ hôm nay 5/3 - 29/4/2024 tại TAND TPHCM. Chủ tọa là thẩm phán Phạm Lương Toản, Chánh tòa Hình sự TAND TPHCM.