Độc - Lạ

Vàng, rác và những giấc mộng đổi đời ở thị trấn cao nhất thế giới

Minh Phương

18/10/2022 - 10:03

Ảnh: The Washington Post

Con đường đến thị trấn cao nhất trái đất đầy ổ gà khiến chiếc xe buýt nhỏ phải di chuyển với tốc độ đi bộ, Rác thải chất thành đống ở hai bên đường. Thế nhưng, nhiều người tự nguyện chọn con đường này - nơi cho họ hy vọng đổi đời để thoát khỏi cuộc sống tưởng chừng như không còn gì để mất.

Nằm trên dãy Andes ở Peru, La Rinconada là nơi mọi người đánh cược vận may của bản thân vào một thứ quý giá duy nhất: vàng.

Dân số của La Rinconada dao động theo giá vàng. Kể từ đầu những năm 2000, vô số người đã đổ về ngọn núi này từ các thị trấn nhỏ trên khắp Peru. Thị trấn biệt lập cao chót vót nằm bên dưới một đỉnh núi đáng sợ được gọi là La Bella Durmiente, nghĩa là "Người đẹp ngủ trong rừng." Hơn 100 tấn vàng được khai thác hàng năm. Ở độ cao 5.182m so với mực nước biển, La Riconada là nơi sinh sống cao nhất trên thế giới.

Một nhiếp ảnh gia tên James Whitlow Delano đã quyết định đến La Rinconada để tìm hiểu về cuộc sống tại đây. Delano mô tả đây là một nơi không có nước máy hay hệ thống thoát nước thải, với khoảng 30.000 đến 50.000 cư dân.

Công việc ở đây đầy gian nan, trắc trở và có thể để lại nhiều hậu quả. Delano cho biết các thợ mỏ làm việc trong 30 ngày mà không phải trả tiền cho các công ty có nhượng quyền khai thác. Mục đích của họ chính là có thể làm việc để khai thác cho chính mình. Nếu gặp may mắn, sự tìm kiếm vất vả ấy có thể đổi lại cho họ cả một gia tài. Nếu không may mắn, họ sẽ trắng tay và thậm chí còn mất nhiều hơn thế nữa.

Delano mô tả quá trình thanh lọc khai thác và những ảnh hưởng nghiêm trọng của nó:

"Vàng được tinh chế trong các khu dân cư bằng cách làm bay hơi thủy ngân thành khí bằng đèn hàn để làm sạch vàng. Khí độc bốc lên từ các xưởng nhưng không được kiểm soát mà sẽ bị không khí lạnh làm ngưng tụ ngay lập tức và lắng đọng thủy ngân trên các mái nhà và sông băng gần đó. Người ta lại sử dụng nước uống từ hai nguồn: nước tan chảy từ sông băng đó và cả nước mưa lấy từ các mái nhà, đưa thủy ngân vào chuỗi thức ăn cho chính những người đang sống và làm việc ở La Rinconada. Bởi vậy, hầu hết những người thợ mỏ đều rời khỏi đây với sự tan tành của những giấc mơ, sự tàn phá cơ thể bởi bệnh tật hay thậm chí là sự kết thúc của những sinh mạng."

La Rinconada cũng là một trong những nơi nguy hiểm nhất ở Peru. Cảnh sát viên Jorge Pinto cho biết: "Những người thợ mỏ thường ăn trộm của nhau. Bạn có thể mua súng ở khắp nơi trong thị trấn." Cuộc sống ở đây hỗn loạn và dường như không có trật tự hay luật pháp.

Những bức ảnh của Delano từ La Rinconada mang đến những câu chuyện về điều kiện tồi tệ mà người dân ở đây phải gánh chịu, những hậu quả từ việc tàn phá môi trường đã "biến vùng núi Andean vốn là thiên đường trở thành địa ngục trần gian."