Vì một Việt Nam hùng cường: Kiến nghị thúc đẩy sản xuất sữa tươi nguyên liệu trong nước tại hội thảo ngành sữa

Tại hội thảo khoa học "Phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045" tổ chức sáng 12/8 tại TP HCM, nhiều ý kiến đa chiều đã được đưa ra từ các cơ quan quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp. Trong đó, tham luận của ông Ngô Minh Hải - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH, đơn vị sở hữu thương hiệu TH true MILK - thu hút sự chú ý đặc biệt. Không chỉ nêu rõ thực trạng và thách thức, ông còn đưa ra loạt đề xuất chiến lược mang tính khả thi cao, gắn chặt với sức khỏe cộng đồng và mục tiêu tự chủ sữa tươi nguyên liệu nội địa.

Đây cũng là quan điểm xuyên suốt của Tập đoàn TH trong quá trình góp ý đối với "Chiến lược phát triển ngành sữa Việt Nam giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045" do Bộ Công thương chủ trì xây dựng.

Cách mạng sữa tươi sạch và những thay đổi căn bản của ngành

Năm 2008, Tập đoàn TH bước vào ngành thực phẩm vì một sự thật không thể chấp nhận được: Sữa nhiễm melamine gây chảy máu thận trẻ em tại Trung Quốc. Đó là lúc Tập đoàn TH, dưới sự dẫn dắt của Nhà sáng lập - Anh hùng Lao động Thái Hương, chính thức mở ra một hành trình mới: Hành trình sữa tươi sạch - vì sức khỏe cộng đồng.

Ông Ngô Minh Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH trình bày tham luận tại Hội thảo Phát triển ngành sữa Việt Nam, sáng 12/8 tại TP HCM

Xuất phát từ trái tim và tấm lòng người mẹ của nhà sáng lập, với tiêu chí "Sữa tươi sạch là con đường duy nhất", đi theo chiến lược sử dụng "Tài nguyên thiên nhiên Việt + trí tuệ Việt và công nghệ đầu cuối của thế giới", Tập đoàn TH đã áp dụng một quy trình sản xuất khép kín "từ đồng cỏ xanh đến ly sữa sạch", tiên phong thực hiện thành công cuộc cách mạng sữa tươi sạch tại Việt Nam. Trong đó, các thành quả của khoa học công nghệ và khoa học quản trị đan xen vào nhau đã được TH vận dụng để tạo ra năng suất lao động cao, sản phẩm đạt chất lượng tiêu chuẩn quốc tế, chi phí giá thành hợp lý.

Tiếp thu kinh nghiệm từ các quốc gia tiên tiến trên thế giới, TH đã khẳng định vai trò dẫn dắt thị trường, góp phần thay đổi căn bản bản chất ngành sữa, đưa tỷ lệ sữa nước chế biến từ sữa tươi đạt trên 60% như hiện nay và hướng tới mục tiêu đạt tỷ lệ 93% như ở các nước tiên tiến.

TH còn tiên phong ứng dụng công nghệ 4.0 và chuyển đổi số toàn diện: chip nhận diện từng cá thể bò, trung tâm thú y riêng, hệ thống truy xuất nguồn gốc qua QR code. Đàn bò gần 70.000 con của TH đạt năng suất trung bình 35 lít/ngày/con - thuộc nhóm cao nhất khu vực. Quan trọng hơn, doanh nghiệp đã đưa nông dân vào chuỗi giá trị, giúp họ tiếp cận công nghệ, tăng thu nhập, góp phần đảm bảo an sinh xã hội tại các địa phương nơi TH có dự án.

Bên cạnh sản xuất, TH kiên trì đồng hành cùng các chương trình dinh dưỡng quốc gia, trong đó nổi bật là Chương trình Sữa học đường quốc gia và các hoạt động thúc đẩy dinh dưỡng học đường nói chung. Năm 2013, TH tiên phong triển khai sản phẩm "Sữa tươi tiệt trùng sữa học đường TH true MILK". Đây là sản phẩm đầu tiên được Bộ Y tế xác nhận hiệu quả trong nghiên cứu cải thiện tình trạng dinh dưỡng và vi chất dinh dưỡng của trẻ em, là cơ sở thực tiễn để ban hành tiêu chuẩn Sữa học đường trong Đề án Sữa học đường Quốc gia, bằng Quyết định số 1340/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, góp phần giảm thiểu tình trạng đưa sữa không rõ nguồn gốc, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm vào trường học.

Hình ảnh trong dự án Mô hình điểm Bữa ăn học đường, năm 2020-2021.

Năm 2020-2021, TH tiếp tục đồng hành với Bộ Giáo dục và Đào tạo, các chuyên gia dinh dưỡng quốc tế, chuyên gia đầu ngành từ Bộ Y tế (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) và các bộ ngành thực hiện "Mô hình điểm bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý kết hợp tăng cường vận động thể lực" tại 10 tỉnh thành, trên 5 vùng sinh thái lớn của cả nước. Mô hình điểm đã mang lại kết quả vượt trội về thể trạng, vi chất và thói quen sinh hoạt của học sinh; được đánh giá là giải pháp toàn diện, mang tính cách mạng về nâng cao tầm vóc người Việt.

Trong tham luận của mình, đại diện Tập đoàn TH dẫn chứng: Ở nhiều quốc gia phát triển trên thế giới (như Mỹ, Nhật Bản, Thái Lan,…) chương trình Sữa học đường được xem là một trong những phương thức hiệu quả để phát triển thể trạng, nâng cao sức khỏe trẻ em và góp phần thúc đẩy tiêu thụ sữa tươi. "Tại Trung Quốc, đã có quy định cụ thể về việc cấm sử dụng sữa hoàn nguyên trong chương trình Sữa học đường từ năm 2000. Các doanh nghiệp sản xuất phải sử dụng 100% sữa tươi nguyên chất trong toàn bộ quy trình sản xuất sữa dành cho học sinh" - ông Ngô Minh Hải cho biết.

Đề xuất chiến lược: tăng trưởng đột phá, tự chủ nguồn nguyên liệu sữa tươi

Ông Ngô Minh Hải khẳng định, việc tăng trưởng đàn bò sữa là điều kiện tiên quyết để tạo sự đột phá cho chiến lược phát triển ngành sữa, tiến tới tự chủ sữa tươi nguyên liệu nội địa.

Theo lý giải của ông, ngành sữa tươi Việt Nam đang tăng trưởng kép khoảng 10%/năm. Nếu nâng lên 18% trong 5 năm tới, đến năm 2030 chúng ta có thể thay thế hoàn toàn sữa hoàn nguyên. Xa hơn, năm 2035, tiêu thụ bình quân có thể đạt 54 lít/người/năm và tự chủ được trên 70% nguyên liệu sữa tươi trong nước. Để làm được, với mô hình chăn nuôi tập trung công nghệ cao, tổng đàn cần đạt 700.000 con; nếu vẫn chủ yếu dựa vào nông hộ, con số phải lên tới 1,2 triệu con.

Cần tăng trưởng đàn bò để tiến tới tự chủ nguồn sữa tươi nguyên liệu nội địa

Từ thực tế đó, ông đưa ra 3 nhóm kiến nghị chính sách:

Ưu đãi thuế và tài chính: áp dụng VAT 0% cho sữa tươi nguyên liệu nội địa; trợ giá đầu tư tài sản cố định, con giống thuần chủng; hỗ trợ lãi suất cho dự án chăn nuôi công nghệ cao.

Chính sách đất đai: khuyến khích tích tụ ruộng đất; chuyển đổi nông lâm trường kém hiệu quả sang chăn nuôi bò sữa quy mô lớn; hỗ trợ nông dân liên kết với doanh nghiệp.

Kiến nghị thứ ba là sớm ban hành Chương trình Bữa ăn học đường quốc gia, áp dụng theo "Mô hình điểm bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý kết hợp tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên" mà Bộ Giáo dục và Đào tạo từng chủ trì triển khai. Đồng thời, học tập kinh nghiệm của những quốc gia đã "thoát lùn" ngoạn mục như Nhật Bản. Họ đã ban hành Luật Bữa trưa học đường từ 1954, chỉ 1 năm sau khi triển khai thí điểm mô hình bữa trưa học đường. Họ cũng đề cao vai trò quan trọng của các doanh nghiệp thực phẩm - sẵn sàng đồng hành, tham gia gánh vác cùng Chính phủ như là sứ mệnh.

Thứ trưởng Trương Thanh Hoài phát biểu tại hội thảo do Bộ Công thương chủ trì

Ông Hải nhấn mạnh, Việt Nam hiện có khoảng 13,8 triệu trẻ mầm non và tiểu học. Nếu mỗi em uống 5 ly sữa/tuần ở trường và 2 ly tại nhà, nhu cầu sữa đạt khoảng 0,9 triệu tấn/năm - một động lực lớn để phát triển ngành.

"Chúng tôi sẵn sàng tiếp tục chung tay cùng Đảng và Nhà nước chăm lo sức khỏe thế hệ vàng", ông nói, "Trong suốt hơn 15 năm qua, TH đã làm ly sữa bằng trái tim người mẹ. Với danh hiệu Anh hùng Lao động do Đảng và Nhà nước vinh danh, Nhà sáng lập vẫn tiếp tục phát huy phẩm hạnh anh hùng của một dân tộc anh hùng, và kêu gọi toàn thể thành viên Tập đoàn TH cùng lan tỏa tinh thần ấy, chung sức, đồng lòng bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh trong dịp kỷ niệm 79 năm ngày thành lập nước".

Chia sẻ quan điểm với đại diện Tập đoàn TH cũng như nhiều chuyên gia tại Hội thảo về tự chủ nguồn nguyên liệu sữa tươi nội địa, ông Trương Thanh Hoài, Thứ trưởng Bộ Công thương - đơn vị chủ trì hội thảo và dự thảo Chiến lược ngành sữa nhấn mạnh: "Tự chủ, tự cường vô cùng quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Đối với ngành sữa cũng không ngoại lệ, quan điểm chung chúng ta cần nhất quán đó là: Cần giảm dần phụ thuộc vào sữa nhập khẩu, đặc biệt là để tận dụng lợi thế của đất nước ta gắn với nông nghiệp, nông thôn".