Tại cuộc họp báo thường kì Quý I/2019 của Bộ TN&MT diễn ra vào chiều 27/3, trước câu hỏi của phóng viên về hướng giải quyết của Bộ TN&MT đối với các vi phạm đất đai ở Sóc Sơn, ông Lê Vũ Tuấn Anh, Phó Chánh thanh tra Bộ này cho hay hiện Bộ TN&MT vẫn chưa có hướng xử lý và từ chối trả lời chi tiết.
“Bộ không tiến hành thanh tra cùng với TP Hà Nội và đây chỉ là kết luận thanh tra, Bộ cũng chưa tiến hành thanh tra lại nên không có cơ sở để trả lời. Đối với từng trường hợp cụ thể, chúng tôi sẽ phải tiến hành xác minh. Trả lời ở đây thì khó, không thể trả lời ngay được”, ông Lê Vũ Tuấn Anh nói.
Trước đó, ngày 21/3, Thanh tra TP Hà Nội đã công bố 2 kết luận thanh tra việc quản lý sử dụng đất rừng trên địa bàn huyện Sóc Sơn gồm: Kết luận thanh tra toàn diện việc quản lý, sử dụng đất, trật tự xây dựng trong giai đoạn từ năm 2008 đến nay tại xã Minh Trí và xã Minh Phú, huyện Sóc Sơn và Kết luận thanh tra việc quản lý, sử dụng đất rừng trên địa bàn 8 xã và thị trấn Sóc Sơn, huyện Sóc Sơn.
Trong kết luận thanh tra tại địa bàn xã Minh Trí và Minh Phú, Thanh tra TP Hà Nội chỉ rõ, UBND huyện Sóc Sơn đã không tổ chức xử lý 659 công trình vi phạm trật tự xây dựng trên đất lâm nghiệp theo Kết luận của Thanh tra Chính phủ và chỉ đạo của UBND TP Hà Nội từ năm 2008.
Do buông lỏng quản lý dẫn tới các công trình xây dựng mới trên đất rừng vẫn tiếp tục tăng, nhiều công trình xây dựng với quy mô lớn trong đất rừng phòng hộ. Đến năm 2017, UBND huyện Sóc Sơn mới kiểm tra, rà soát và xác định có 555 công trình vi phạm nhưng không kiên quyết xử lý, đến nay vẫn còn 485/555 công trình chưa xử lý. Tuy nhiên việc xác định công trình vi phạm của UBND huyện Sóc Sơn năm 2017 không chính xác và thực tế số công trình vi phạm lớn hơn rất nhiều, chỉ riêng 2 xã Minh Phú và Minh Trí và khu vực 7 hồ lớn trong khu vực quy hoạch rừng hiện có 797 công trình vi phạm.
Về mua bán, chuyển nhượng quyền sử dụng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ Sóc Sơn ở 2 xã Minh Phú và Minh Trí có tổng số 659 trường hợp mua bán, chuyển nhượng, chủ sử dụng không có giấy tờ về quyền sử dụng đất (475 trường hợp ở xã Minh Trí và 184 trường hợp ở Minh Phú) là vi phạm điều 12 Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2014. Sở dĩ có nhiều trường hợp vi phạm như trên là do UBND xã Minh Trí và Minh Phú đã chứng thực, xác nhận vào hợp đồng chuyển nhượng vi phạm các quy định của Chính phủ về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng giao dịch.
Đối với vi phạm trật tự xây dựng trong quy hoạch rừng, tại 2 xã Minh Phú, Minh Trí nhiều hộ dân đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình, nhà ở trên đất năm trong quy hoạch rừng năm 2008 với tổng số 688 trường hợp (xã Minh trí có 524 trường hợp, Minh Phú có 164 trường hợp). Dẫn tới những vi phạm này là do Đội quản lý trật tự xây dựng huyện Sóc Sơn, UBND xã Minh Phú, Minh trí thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý đất đai và trật trật tự xây dựng.
Trong kết luận cũng làm rõ những trường hợp vi phạm về đất rừng điển hình ở xã Minh Phú và Minh Trí. Trong đó tại khu vực đất lâm trường xã Minh Phú có hộ ông Ngô Văn Cam được UBND huyện Sóc Sơn cho mượn đất, được cấp Sổ lâm bạ diện tích là 15 ha và sử dụng khoảng 4 ha đất của lâm trường Sóc Sơn thu hồi để thực hiện dự án JIFPRO. Tổng diện tích ông Cam sử dụng khoảng 19 ha. Từ năm 2001- 2005, ông Cam chuyển nhượng cho 55 hộ, diện tích gần 130.000 m2, các hộ đã xây dựng 69 công trình, diện tích xây dựng khoảng 4.369 m2. Còn lại, ông Cam sử dụng gần 60.000 m2 xây dựng Khu du lịch Thiên Phú Lâm 57.500 m2 với 21 hạng mục công trình và xây dựng khu nhà ở diện tích hơn 2.400m2.
Đối với hộ gia đình ông Trương Anh Quân, vợ là Đỗ Mỹ Linh (gia đình ca sĩ Mỹ Linh), năm 2001, ông Quân mua lại đất của hộ ông Đỗ Xuân Lâm đã được cấp sổ đỏ diện tích 600 m2 đất ở từ năm 1997, trước khi có quy hoạch rừng năm 1998. Năm 2009, hộ ông Quân xây dựng 4 công trình và hạng mục phụ trợ khác. Năm 2014, UBND huyện Sóc Sơn, Phòng TN&MT huyện Sóc Sơn mới làm thủ tục hiệu chỉnh sổ đỏ. Năm 2015, Văn phòng đăng ký nhà và đất huyện lại làm thủ tục sang tên và cấp đổi sổ đỏ cho hộ ông Quân thuộc quy hoạch rừng phòng hộ Sóc Sơn.
Trong khi đó, tại thôn Minh Tân, xã Minh Trí, tổ hợp Hoàng Lê Gia Garden (hộ bà Lê Thị Lan Hương) sử dụng gần 20.000 m2, đã xây dựng 5 công trình kiên cố 2-3 tầng (dạng biệt thự), diện tích xây dựng khoảng 1.000 m2...
Từ những kết luận trên, Thanh tra TP Hà Nội đề nghị tổ chức cưỡng chế ngay các công trình vi phạm trật tự xây dựng năm 2017-2018 ở 2 xã Minh Trí, Minh Phú và khu vực ven các hồ, trả lại nguyên trạng ban đầu. Các công trình vi phạm về đất đai, sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm trật tự xây dựng từ năm 2006-2018, thanh tra đề nghị lập hồ sơ, có phương án xử lý đúng pháp luật, đảm bảo đất đai sử dụng đúng mục đích.
Thanh tra đề nghị UBND TP Hà Nội giao UBND huyện Sóc Sơn kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định đối với tập thể và cá nhân qua các thời kỳ từ năm 2006-2018 đã không nghiêm túc thực hiện các kết luận của Thanh tra Chính phủ, ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng và UBND TP Hà Nội, buông lỏng quản lý về đất đai, trật tự xây dựng để xảy ra các vi phạm như kết luận đã nêu.