Việt Nam vẫn đang kiểm soát tốt dịch Covid-19

Với virus SARS-CoV-2, đến nay, sự xuất hiện của chủng Omicron đã qua 16 tháng. Omicron hiện lưu hành hầu hết trên thế giới, là biến thể chủ đạo của các trường hợp mắc trên toàn thế giới với nhiều biến thể phụ như: BQ.1 (chiếm 23,3%), BA.5 (chiếm 20,6%), BA.2.75 (chiếm 6,8%), XBB (chiếm 3.3%), BA.4.6 (chiếm 2,8%) và một số biến thể phụ khác.

Mặc dù Omicron có hàng trăm biến thể phụ nhưng đến nay, các bằng chứng cho thấy, chủng Omicron có đặc tính lây lan rất nhanh và chưa có bằng chứng rõ ràng về việc Omicron gây ra tình trạng tăng ca nặng lên.

Hiện nay, đặc tính hiệu quả của vaccine trong phòng lây nhiễm với biến thể Omicron còn hạn chế, vẫn có ca tăng nặng, phải nhập viện và tử vong.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đánh giá, 90% người trong quần thể đã có miễn dịch do tiêm vaccine hoặc do mắc Covid-19 khi nhiễm Omicron sẽ có biểu hiện nhẹ hơn, ít có triệu chứng hoặc không có triệu chứng. Trên đối tượng nguy cơ cao, với người lớn tuổi, bệnh nền, suy giảm miễn dịch, phụ nữ mang thai thì có nguy cơ cao hơn dẫn đến nhập viện, thậm chí tử vong.

Về môi trường sống, hiện nay, hầu hết các nước mở cửa, nới lỏng toàn bộ biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 sau 3 năm đã làm gia tăng ca nhiễm mới. Một lý do nữa là sau khi tiêm vaccine, người dân chủ quan không đeo khẩu trang, khử khuẩn cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng lây nhiễm nhanh trong cộng đồng.

Về mức độ lây nhiễm, Giáo sư Phan Trọng Lân cho biết, hiện khu vực phía bắc có sự giao mùa của thời tiết. Do đó, nếu không kiểm soát sẽ có sự gia tăng ca nhiễm.

"Thời gian vừa qua, có xuất hiện một vài cụm dịch, nhưng nhờ sự vào cuộc xử lý sớm, quyết liệt ở Lào Cai và Hà Nội nên các ổ dịch này được khoanh vùng, không để lây lan", ông Lân cho hay.

Thế giới vẫn liên tục giải trình tự gene virus SARS-CoV-2 để tìm biến thể mới. Các kết quả cho thấy, chủng virus chủ đạo vẫn là Omicron. Các biến thể phụ xuất hiện nhiều nhưng không làm gia tăng ca nặng.

Theo ông Lân, hệ thống giám sát rất nhạy để phát hiện xu hướng, dù có thể không đếm từng ca bệnh, nhưng số liệu cung cấp cho biết từ đầu tháng 4 tới nay, số ca nhiễm mới tăng gấp 4,2 lần so với tuần trước.

Việt Nam có tỷ lệ tiêm chủng cao, bao phủ gần như cơ bản 100% đối tượng từ 12 tuổi trở lên, tỷ lệ mũi 3-4 đạt tỷ lệ 80-90%. Trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi đã tiêm mũi 1 lên tới 90%, tiêm mũi 2 đạt khoảng gần 30%. Việc tiêm chủng đầy đủ giúp Việt Nam trong bối cảnh hiện nay bảo đảm kiểm soát tốt dịch bệnh.

"Hiện nay, chúng ta đã giảm một cách toàn diện cả về số ca mắc, tử vong, độ bao phủ vaccine, đáp ứng thu dung điều trị" - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng nhận định.

"Căn cứ theo tiêu chí đánh giá cấp độ dịch của Bộ Y tế, với số mắc mới Covid-19 hiện nay, đánh giá về mặt sơ bộ, hiện Việt Nam vẫn đang ở vùng xanh, không vượt qua cấp độ 1 của dịch. Kể cả chúng ta có tăng cục bộ số ca nhiễm mới nhưng dịch vẫn đang được kiểm soát tốt", ông Lân nhấn mạnh.

Giáo sư Phan Trọng Lân khuyến cáo, thời gian tới Việt Nam cần phải theo dõi sát số liệu để có biện pháp ứng phó kịp thời. Các tỉnh, thành phố đẩy mạnh tăng cường rà soát cấp độ dịch và công bố rõ ràng cho người dân biết để phòng, chống.

Hiện nay, khi phát hiện dịch ở các phường, xã, việc phát hiện sớm nhất, gọn nhất, khoanh vùng nhanh nhất, xử lý dịch tại nguồn, không để ảnh hưởng tới vùng khác, ảnh hưởng tới sự phát triển xã hội phụ thuộc rất lớn vào từng địa phương. Do đó, các địa phương cần kiểm soát dịch tốt.

Theo ông Lân, với biến thể Omicron, vaccine có hiệu quả hạn chế trong lây nhiễm. Phải xác định virus SARS-CoV-2 tiếp tục tồn tại, do đó để không ảnh hưởng đến kinh tế, xã hội và cuộc sống, chúng ta phải tập trung bảo vệ tối đa đối tượng nguy cơ cao: người cao tuổi, có bệnh nền, suy giảm miễn dịch, kể cả đối tượng lực lượng y tế tuyến đầu.

Do đó, biện pháp phòng tốt nhất là tiêm chủng đúng và đủ liều. Trong thời gian tới khi các khuyến cáo mới nhất của WHO là tiêm chủng chỉ tập trung vào nhóm đối tượng nguy cơ cao, mỗi quốc gia phải có đánh giá đầy đủ trên các đối tượng đã tiêm chủng.

"Ở mỗi đợt dịch, chúng tôi đều có rà soát việc đáp ứng với tình hình dịch thực tế với nguồn vaccine đang có. Bên cạnh Covid-19, chúng ta còn nhiều bệnh khác cũng cần tiêm chủng… Do đó, phải làm sao đồng bộ các hoạt động đó, để kịp thời có khuyến cáo đúng thời điểm", ông Lân nói.

Dự đoán về diễn biến dịch tới đây, ông Lân cho rằng, dù Omicron có biến thể phụ nhưng các biến thể vẫn chưa tạo ra những đột biến gì cho người nhiễm. Do đó, Việt Nam tiếp tục duy trì các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19.

Tiến tới, Covid-19 có thể tác động đến sức khỏe dẫn tới tình trạng nặng, nhập viện, tuy nhiên không gây xáo trộn xã hội và tăng quá tải.

Về thời điểm công bố hết dịch, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho hay, việc này phụ thuộc vào tình hình chung với các quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, hiện nay các biện pháp phòng, chống dịch của Việt Nam đã gỡ bỏ hết, đã hạ về thấp nhất để trở về bình thường mới.

"Mọi người khi đến cơ sở khám chữa bệnh hoặc trên phương tiện công cộng cần đeo khẩu trang. Yêu cầu này không chỉ bảo đảm giảm sự lây nhiễm, đặc biệt trong mùa lễ sắp tới mà còn tránh sự quá tải, bảo vệ nhóm nguy cơ cao. 

Theo đó, thông điệp "2K và vaccine" vẫn tiếp tục duy trì. Việc mỗi người dân cần tuân thủ các biện pháp đeo khẩu trang, khử khuẩn mà ngành y tế đã khuyến cáo không chỉ góp phần phòng, chống Covid-19 mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp khác, nhất là giai đoạn chuyển mùa như hiện nay. Người dân cần đi tiêm vaccine phòng Covid-19 mũi 3, mũi 4 cho các đối tượng theo hướng dẫn của Bộ Y tế; Cha mẹ, người giám hộ tích cực đưa con em mình đi tiêm vaccine đủ 2 liều cơ bản cho trẻ trong độ tuổi từ 5 đến dưới 12 để bảo vệ trẻ đến trường, vui chơi an toàn. Mọi người khi đến cơ sở khám chữa bệnh hoặc trên phương tiện công cộng cần đeo khẩu trang. Yêu cầu này không chỉ bảo đảm giảm sự lây nhiễm, đặc biệt trong mùa lễ sắp tới mà còn tránh sự quá tải, bảo vệ nhóm nguy cơ cao - Giáo sư Lân khuyến cáo.