Vụ bé gái 12 tuổi bị hiếp dâm ở Lào Cai: Nghi phạm 15 tuổi đối diện mức án nào?

Luật sư Đặng Văn Cường nhận định, đây là vụ án hình sự đặc biệt nghiêm trọng và rất đau lòng bởi cả nạn nhân và người gây án đều là trẻ em. Vụ việc không chỉ gây bức xúc trong xã hội mà còn phản ánh khoảng trống trong công tác quản lý, giáo dục và bảo vệ trẻ vị thành niên, nhất là ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, nơi trẻ em dễ bị tổn thương do thiếu sự giám sát của gia đình.

Về mặt pháp lý, hành vi của nghi phạm có dấu hiệu của tội "Hiếp dâm người dưới 16 tuổi", được quy định tại Điều 142 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). 

Khung hình phạt cho tội danh này từ 7 đến 15 năm tù và có thể tăng lên 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình nếu có các tình tiết tăng nặng như gây thương tích, làm nạn nhân có thai hoặc phạm tội nhiều lần. 

Theo Điều 12 Bộ luật Hình sự, người từ đủ 14 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự đối với một số tội danh nghiêm trọng, trong đó có tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi. Do đó, với việc nghi phạm trong vụ án mới 15 tuổi, vẫn thuộc đối tượng chịu trách nhiệm hình sự.

Tuy nhiên, luật sư Cường nhấn mạnh, vì là người chưa thành niên, nên mức hình phạt cao nhất có thể áp dụng không vượt quá 18 năm tù. Khi xét xử, tòa án sẽ xem xét độ tuổi, nhận thức, nhân thân, hoàn cảnh gia đình và thái độ khai báo của nghi phạm để quyết định mức án phù hợp, bảo đảm tính răn đe nhưng vẫn mang yếu tố giáo dục, cải tạo.

Luật sư Đặng Văn Cường cho biết, pháp luật Việt Nam có quy định rất rõ ràng: mọi hành vi quan hệ tình dục với người dưới 13 tuổi đều bị coi là hiếp dâm trẻ em, không cần yếu tố cưỡng bức hay ép buộc. Đây là nguyên tắc thể hiện sự bảo vệ tuyệt đối của pháp luật đối với trẻ em - nhóm dễ bị tổn thương nhất trong xã hội.

Trong các vụ việc nạn nhân dưới 13 tuổi, tội phạm thường được xác định ở mức độ đặc biệt nghiêm trọng, và hình phạt có thể áp dụng ở khung cao nhất để thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật. 

Theo luật sư, khi xử lý vụ án có người phạm tội là người chưa thành niên, các cơ quan tiến hành tố tụng phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định của pháp luật.

Cụ thể, trong quá trình lấy lời khai hoặc áp dụng biện pháp tố tụng, phải có người giám hộ, luật sư hoặc cán bộ tâm lý tham gia để bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho nghi phạm. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần có biện pháp hỗ trợ tâm lý, giữ bí mật thông tin cá nhân và đời tư của nạn nhân, nhằm tránh tổn thương thêm cho các em và gia đình.

Từ góc độ xã hội, Luật sư Đặng Văn Cường cho rằng vụ việc này là lời cảnh báo nghiêm khắc về công tác bảo vệ trẻ em hiện nay. "Không chỉ xử lý nghiêm các hành vi xâm hại, điều quan trọng hơn là phòng ngừa. Trẻ em cần được trang bị kiến thức giới tính, kỹ năng tự bảo vệ và được sống trong môi trường an toàn. Gia đình, nhà trường và xã hội phải phối hợp chặt chẽ để không còn những bi kịch như vậy xảy ra", Luật sư Cường nhấn mạnh.

Vụ án ở Lào Cai một lần nữa cho thấy, bảo vệ trẻ em không chỉ là nhiệm vụ của pháp luật, mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Mỗi gia đình cần quan tâm, lắng nghe con trẻ nhiều hơn; các tổ chức, đoàn thể và chính quyền địa phương cần tăng cường truyền thông, giáo dục và giám sát cộng đồng.