Vụ "hồ sơ 88 trang": Đừng để tin giả dẫn dắt dư luận

Đừng để "88 trang" đánh lừa dư luận

Liên quan đến vấn đề này, Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu, chuyên gia tội phạm học, nhấn mạnh rằng, tài liệu được lan truyền dưới tên gọi "hồ sơ 88 trang" không thể xem là hồ sơ vì chưa được cơ quan điều tra xác nhận. 

Ông Hiếu khẳng định, những nội dung đang lan truyền chỉ là sản phẩm thông tin chưa kiểm chứng nhưng được trình bày theo phong cách nghiệp vụ, khiến người đọc dễ lầm tưởng đây là tài liệu chính thống. Theo ông Hiếu, điều nguy hiểm nằm ở chỗ tài liệu này "tạo cho người đọc ảo giác về tính chính thống, dẫn đến ngộ nhận rằng họ đang tiếp cận sự thật điều tra". 

Phân tích cơ chế lan truyền, ông Hiếu cho biết tài liệu dạng này lợi dụng 3 yếu tố: hiệu ứng "thẩm quyền giả", tâm lý tò mò trước những tình tiết rùng rợn và thiên kiến xác nhận, khi người đọc có xu hướng tin vào những gì phù hợp với suy nghĩ hoặc cảm xúc của họ. Đây là lý do khiến "88 trang" lan rất nhanh dù chưa được xác thực. 

Chuyên gia tội phạm học Đào Trung Hiếu cũng cảnh báo tình trạng "thám tử bàn phím" có thể làm lệch nhận thức xã hội, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động điều tra, đồng thời mở đường cho các hành vi thao túng dư luận hoặc tấn công mạng thông qua đường link mạo danh "tài liệu mật".

Theo ông Hiếu, "hồ sơ thật không bao giờ chỉ nằm trên mạng xã hội" và bất kỳ nội dung nào chưa được cơ quan tố tụng xác minh đều không được coi là nguồn tin chính thống. Việc tin và chia sẻ tài liệu chưa kiểm chứng chỉ khiến dư luận thêm rối loạn và bị dẫn dắt bởi cảm xúc thay vì sự thật. 

 Phát tán "88 trang" có thể phạm luật

Từ góc nhìn pháp lý, Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn luật sư TP Hà Nội, cho rằng, sự lan truyền tài liệu "88 trang" đã tạo ra hoang mang trong xã hội, kéo theo nhiều suy đoán chưa được xác thực. Ông Cường nhấn mạnh, cần sớm có thông tin chính thức từ cơ quan chức năng để định hướng dư luận, bởi hiện chưa có kết luận nào về việc tài liệu là thật, giả hay có bị can thiệp, dựng lại. 

Theo ông Cường, người phát tán tài liệu chưa kiểm chứng có thể đối mặt với nhiều chế tài. Luật An ninh mạng và Nghị định 15/2020 quy định rõ việc cung cấp thông tin sai sự thật gây hoang mang có thể bị xử phạt hành chính. 

Trường hợp nghiêm trọng hơn, hành vi tung tin bịa đặt có thể bị xử lý hình sự theo Điều 288 Bộ luật hình sự về việc đưa trái phép thông tin lên mạng, hoặc theo Điều 156 nếu nội dung mang tính vu khống. "Những thông tin đồn đoán có thể ảnh hưởng đến uy tín tổ chức, đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, và người phát tán hoàn toàn có thể bị xử lý",  ông Cường cho hay.

Luật sư Cường khuyến cáo người dân không chia sẻ hình ảnh, video hoặc nội dung rùng rợn, bởi đây là hành vi bị cấm và có thể cấu thành vi phạm pháp luật. Ông cho rằng trong thời đại mạng xã hội phát triển quá nhanh, người dùng càng phải tỉnh táo hơn trong việc tiếp cận và lan truyền thông tin, đặc biệt là những nội dung giật gân chưa được kiểm chứng.

Từ phân tích của cả 2 chuyên gia trên, có thể thấy hiện tượng "hồ sơ 88 trang" phản ánh rõ mặt trái của môi trường mạng: thông tin nửa thật nửa giả dễ dàng được "đóng gói" như tài liệu chuyên môn và lan truyền nhanh hơn nhiều so với thông tin chính thống. Điều này không chỉ gây nhiễu loạn nhận thức xã hội mà còn tạo ra những hệ lụy pháp lý đáng lo ngại cho người chia sẻ.

Trong bối cảnh đó, việc tiếp nhận thông tin một cách tỉnh táo, biết kiểm chứng và chờ đợi kết luận từ cơ quan chức năng là điều cần thiết. Trách nhiệm của mỗi người dùng mạng không chỉ là bảo vệ bản thân khỏi rủi ro pháp lý, mà còn góp phần giữ gìn sự minh bạch và an toàn của môi trường thông tin chung.