Điều đáng mừng là hiện nay, nhiều trường hợp tinh trùng yếu hoặc không phát hiện tinh trùng trong tinh dịch, vẫn có thể được làm bố, nhờ các phương pháp hỗ trợ sinh sản.
Cơ quan đảm nhiệm chức năng sinh tinh là hai tinh hoàn. Ở người trưởng thành, tinh hoàn có kích thước gần bằng một quả trứng gà nhỏ. Trong tinh hoàn, cấu trúc vi thể nhỏ nhất là các ống sinh tinh. Từ các ống sinh tinh này, tinh trùng được sản xuất và tiết vào trong lòng ống sinh tinh, tinh trùng được các ống gom góp lại đổ vào mào tinh hoàn theo hệ thống ống dẫn tinh đi ra ngoài. Một quá trình sinh tinh tới lúc tinh trùng được xuất ra ngoài hết khoảng trên 80 ngày.
 |
| Thạc sĩ, bác sĩ Hà Ngọc Mạnh |
Có nhiều nguyên nhân gây không tình trùng ở mày râu. Trong đó, có 2 nguyên nhân chính là do tinh hoàn và không phải do tinh hoàn hay nguyên nhân ngoài tinh hoàn (do bế tắc).
Không tinh trùng do tinh hoàn, tức là tinh hoàn không có khả năng sản xuất tinh trùng nữa do một nguyên nhân nào đó. Hay gặp do quai bị, suy sinh dục hay bất thường về di truyền.
Còn nguyên nhân không tinh trùng, không phải do tinh hoàn hay do bế tắc, là tinh hoàn vẫn sản xuất được tinh trùng nhưng vì lý do nào đó mà tinh trùng không đi ra ngoài được. Hay gặp là do bất sản ống dẫn tinh hoặc viêm tắc mào tinh do vi khuẩn, virus.
Tinh dịch đồ không tinh trùng, chưa phải là chấm hết
Trong khám và điều trị vô sinh nam, một bệnh nhân được chẩn đoán là không có tinh trùng trong tinh dịch (Azoospermia) khi được làm xét nghiệm tinh dịch đồ ít nhất 2 lần không thấy tinh trùng trong mẫu xét nghiệm (thể tích trên 1ml).
Tuy nhiên, trong trường hợp xuất tinh ít quá, dưới 0,5ml thì cần phải kiểm tra xem có bị xuất tinh ngược dòng không? Xuất tinh ngược dòng là bệnh lý rối loạn phóng tinh đặc trưng bởi tinh dịch xuất ra không phóng qua miệng sáo đầu dương vật ra ngoài mà phụt ngược vào trong bàng quang. Ngoài ra, cũng cần xem xét, trường hợp này có rơi vãi tinh dịch khi xuất tinh không. Có nghĩa là bệnh nhân không lấy hết được mẫu tinh dịch do không hứng được hết vào lọ, có thể phần hứng được chỉ là dịch bôi trơn, không có tinh trùng.
 |
| Không có tinh trùng trong tinh dịch chưa chắc là không có tinh trùng |
Thực tế, không có tinh trùng trong tinh dịch chưa chắc là trường hợp đó không có tinh trùng. Với những trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm tinh dịch đồ thêm; khám xem tinh hoàn xem có bé hơn mức bình thường hay không? Nếu tinh hoàn vẫn lớn, thể tích bình thường thì có nhiều hi vọng. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể được kiểm tra nội tiết tố sinh dục, gồm 5 hormone hướng sinh dục (FSH, LH, Prolactin, Testosteron, Estradiol). Tiếp đến là làm thủ thuật tìm tinh trùng trong tinh hoàn.
Đây là biện pháp cuối cùng để xác định xem bệnh nhân có tinh trùng hay không. Nếu có tinh trùng trong tinh hoàn thì có thể làm thụ tinh ống nghiệm với tinh trùng lấy được; tìm cách để điều trị cho bệnh nhân xuất tinh ra ngoài bình thường.
Nếu không có tinh trùng, các ống sinh tinh còn khả năng biệt hóa tinh trùng thì tiến hành điều trị nội khoa bằng thuốc nội tiết hoặc phẫu thuật giãn tĩnh mạch tinh nếu có tổn thương này. Còn nếu tinh hoàn không còn hoạt động sinh tinh, các ống sinh tinh thoái hóa teo nhỏ, không còn tế bào sinh tinh thì hiện không có cách nào điều trị.
Như trên đã nói, đa phần người không có tinh trùng trong tinh dịch, bác sĩ sẽ có nhiều biện pháp để điều trị hay “bắt” con giống, rồi thực hiện hỗ trợ sinh sản, giúp mày râu có con. Do đó, nếu rơi vào tình trạng này, người trong cuộc nên đi khám sớm, kiên trì điều trị, để sinh con bình thường.