1 phụ nữ bị đột quị não nghi do thuốc tránh thai

BS Lương Quốc Chính, khoa Cấp cứu A9, BV Bạch Mai (Hà Nội), cho biết, bệnh nhân B.T.K.P, 43 tuổi, ở Hà Nội, được gia đình đưa vào khoa Cấp cứu A9, BV Bạch Mai, sáng ngày 21/2 vì liệt nửa người trái. Trước khi đi ngủ, bệnh nhân hoàn toàn bình thường. Đến 6 giờ sáng, gia đình phát hiện bệnh nhân nói khó, méo miệng và liệt nửa người trái. Bệnh nhân ngay lập tức được đưa đi cấp cứu.

Bệnh nhân P. hồi phục sau ca đột quị não

“Thời gian từ lúc khởi phát đột quị cho tới khi vào bệnh viện là 5 giờ. Tuy rằng là muộn, không còn chỉ định sử dụng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch để xử trí cấp cứu đột quị nhồi máu não nhưng thật may mắn khoảng thời gian này vẫn nằm trong "6 giờ vàng" kể từ khi xuất hiện triệu chứng khởi phát đột quị não để làm can thiệp lấy huyết khối gây bít tắc mạch máu não bằng dụng cụ cơ học qua đường động mạch”, BS Chính cho hay.

Các bác sĩ trực khoa Cấp cứu A9 và khoa Chẩn đoán Hình ảnh hội chẩn nhanh với nhau trước khi xin ý kiến lãnh đạo 2 khoa cho chỉ định can thiệp tái thông mạch máu bị tắc bằng dụng cụ cơ học qua đường động mạch cho bệnh nhân.

Chỉ chưa đầy 30 phút can thiệp cho bệnh nhân, các bác sĩ đã lấy ra được một mảnh huyết khối nhỏ có chiều dài khoảng 1cm. Tiến hành chụp mạch lần cuối cùng thấy động mạch não giữa bên phải tái thông hoàn toàn.

Ngày điều trị thứ 9, bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo, không còn bất cứ dấu hiệu liệt nào. “Tuy nhiên, các bác sĩ vẫn chưa tìm thấy bất cứ yếu tố nguy cơ nào khiến bệnh nhân rơi vào tình trạng đột quị nhồi máu não như vậy. Song, có một điều hết sức quan trọng khiến các bác sĩ phải lưu tâm là bệnh nhân sử dụng thuốc tránh từ khoảng 4-5 năm nay. Đây thực sự là một yếu tố quan trọng làm tăng nguy cơ đột quỵ não, nhất là ở những người hút thuốc lá, tăng huyết áp, đau nửa đầu (migraine)”, BS Chính khuyến cáo.

BS Lương Quốc Chính cho rằng, ở phụ nữ trẻ khỏe mạnh mà không có bất cứ yếu tố nguy cơ đột quị não, thì nguy cơ đột quị liên quan đến việc sử dụng thuốc tránh thai là thấp. Nhưng ở phụ nữ có các yếu tố nguy cơ đột quị khác thì "nguy cơ đột quị liên quan đến việc sử dụng thuốc tránh thai sẽ cao hơn".

Ca đột quị não liên quan đến việc dùng thuốc tránh thai đường uống đã được báo cáo lần đầu tiên năm 1962. Thời kỳ đầu, thuốc tránh thai đường uống mang hàm lượng cao estrogen tổng hợp (tới 150 microgram). Hiện hầu hết thuốc tránh thai đường uống chỉ chứa hàm lượng estrogen tổng hợp thấp từ 20 đến 35 microgram, không thuốc nào chứa quá 50 microgram.

 

Theo nghiên cứu trên thế giới, tỉ lệ đột quị nhồi máu não chiếm khoảng 4,4/100.000 phụ nữ ở độ tuổi sinh sản. Trong một nghiên cứu phân tích gộp, thuốc tránh thai làm tăng nguy cơ đột quị lên 1,9 lần và làm tăng tỉ lệ đột quị lên 8,5/100.000 phụ nữ có dùng thuốc. Đây là nguy cơ thấp, cứ 24.000 phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai thì sẽ có thêm 1 trường hợp đột quị não.

Với chị em phụ nữ vừa dùng thuốc tránh thai và vừa hút thuốc lá, có bệnh tăng huyết áp hoặc có tiền sử đau nửa đầu... thì nguy cơ đột quị cao hơn rõ rệt. Vì thế, những phụ nữ này không nên dùng thuốc tránh thai.