200 nghìn người Philippines bị ảnh hưởng khi núi lửa Taal "thức giấc"

Philippines nằm trên Vành đai Lửa Thái Bình Dương, khu vực thường xuyên chứng kiến động đất và núi lửa. Taal thuộc danh sách những ngọn núi lửa vẫn còn hoạt động mạnh ở Philippines, nằm cách thủ đô Manila 72 km về phía Nam. Taal đã 33 lần phun trào trong lịch sử, cướp đi sinh mạng của hơn 5.000 cư dân trong khu vực. Một đợt phun trào năm 1911 đã làm 1.500 người thiệt mạng và đợt phun trào năm 1754 kéo dài 2 tháng liền. Lần phun trào nguy hiểm gần đây nhất của ngọn núi này là năm 1977. 

Ngày 12/1/2020, núi lửa Taal đột nhiên "trở mình thức giấc" đầy cuồng nộ. Khu vực xung quanh Taal rung lên từng hồi khi khói bụi bay ra từ miệng núi lửa đã gây ra hiện tượng sét núi lửa. Viện Nghiên cứu núi lửa và động đất Philippines (Phivolcs) đã nâng mức cảnh báo đối với các khu vực gần núi lửa từ mức 1 lên mức 4 (có nguy cơ báo động 1 vụ phun trào nguy hiểm sắp xảy ra) trong thang cảnh báo gồm 5 mức.

Khoảng 16.000 người sống tại những khu vực gần núi lửa phải sơ tán do chính phủ cảnh báo nguy hiểm. Giới chức Philippines đã nhanh chóng sơ tán hàng nghìn cư dân khỏi một hòn đảo giữa hồ nơi có ngọn núi lửa Taal đến 38 trung tâm sơ tán ở tỉnh Batangas và Cavite gần đó. Năm 2018, vụ phun trào của núi lửa Mayon đã khiến hàng chục nghìn người mất nhà cửa, đẩy hàng triệu tấn bụi, đá và nham thạch ra khỏi lòng đất, bao phủ một diện tích rộng lớn ở khu vực Bicol.

Hiện người dân đổ xô đi mua mặt nạ chống bụi tại các cửa hàng. Nhà chức trách cảnh báo tro bụi từ Taal có thể gây ra các bệnh về hô hấp, đặc biệt ở trẻ em và những người đang mắc các bệnh về phổi. Theo ông Lito Castro, Chủ tich Hội đồng Quản lý và giảm nhẹ thiên tai tỉnh Batangas (Philippines), hàng nghìn người đã sơ tán khỏi các thị trấn bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Balete, Laurel, San Nicolas, Talisay và một phần của Lipa và thành phố Tanauan. Theo ông Castro, chính quyền đã phát 100.000 khẩu trang, thực phẩm và các đồ dùng cần thiết cho những cộng đồng bị ảnh hưởng.

Giới chức lo ngại nguy cơ một vụ nổ hơi nước bất ngờ xảy ra, cũng như nồng độ cao các khí độc hại thoát ra từ núi lửa. Taal phun trào cũng gây ra mất điện ở các tỉnh Laguna và Cavite tối 12/1 khi khói bụi và hơi nước từ núi lửa phun trào ảnh hưởng tới các đường dây điện. Nguồn điện từ Meralco cũng bị giảm đáng kể do tro bụi núi lửa Taal phun trào gây sự cố mất điện của 3 đường dây 500 kilovolt và 2 đường dây 230 kilovolt.

Ngày 13/1, sét núi lửa làm bắn ra dung nham và các cột tro bụi lớn tại Taal buộc nhà chức trách cảnh báo nguy cơ "một vụ nổ phun trào" có thể xảy ra "trong vài giờ đến vài ngày tới". Phivolcs cho biết ngoài tro bụi, một số vật thể có đường kính 6,4cm, lớn hơn một quả bóng golf, đã rơi xuống hồ nước. Các trường học tại những khu vực này cũng phải đóng cửa. Một số trụ sở cơ quan chính phủ tại Manila và Thị trường chứng khoán Philippines tạm ngừng hoạt động để đề phòng núi lửa.

Tháng 1 là mùa du lịch cao điểm ở Philippines. Do  đó, việc núi lửa Taal phun trào có thể đe dọa ngành công nghiệp du lịch quốc gia Đông Nam Á này. Tiếng nổ và tro bụi phun ra từ ngọn núi lửa có thể được nhìn thấy rõ từ thành phố Tagaytay gần đó - một địa điểm du lịch nổi tiếng của Philippines. Sau khi Taal phun ra một cột khói cao 15 km, tro bụi quẩn trong bầu khí quyển bay xa hơn 100km về phía Bắc. Vì vậy, các hoạt động tại sân bay Quốc tế Ninoy Aquino ở thủ đô Manila bị tạm thời đình chỉ bởi tro bụi rơi đầy đường băng. Có tới 240 chuyến bay đã bị hủy. Phần lớn hành khách vẫn đang bị mắc kẹt tại sân bay Manila. Bộ trưởng Vận tải Philippines Arthur Tugade đã chỉ thị giới chức ngành hàng không nước này "làm tất cả những gì có thể để bảo đảm an toàn bay".