30% trường hợp vô sinh ở phụ nữ là do viêm nhiễm kéo dài

Tuy nhiên, theo thống kê đáng báo động từ Bộ Y tế, có tới 90% phụ nữ Việt Nam mắc các bệnh lý phụ khoa và con số này không ngừng gia tăng. Điều đáng chú ý là ngay cả những phụ nữ có kiến thức và thu nhập ổn định cũng không thoát khỏi thực trạng này.

Bài viết này dựa trên những chia sẻ chuyên sâu của ThS.BS Nguyễn Thị Thu - Phó trưởng Khoa Lâm sàng - Bệnh viện Đa khoa Hà Nội, đi sâu vào các bệnh lý phụ khoa, nguyên nhân, hậu quả và những giải pháp thiết thực để mỗi phụ nữ có thể chủ động bảo vệ sức khỏe của chính mình, đảm bảo một tương lai khỏe mạnh cho gia đình và xã hội.

Hiểu về "pháo đài" tự nhiên của cơ thể

Âm đạo là một bộ phận nhạy cảm, được trang bị cơ chế tự bảo vệ sinh lý vô cùng tinh vi. Thứ nhất, môi trường âm đạo duy trì độ pH thấp, lý tưởng từ 3.8 đến 4.5. Ở điều kiện này, hầu hết các vi khuẩn có hại sẽ bị ức chế, giúp duy trì sự cân bằng của hệ vi sinh vật. Cơ chế này được duy trì nhờ các tế bào biểu mô âm đạo phân hủy glycogen thành axit lactic. Thứ hai, âm đạo có một lớp niêm mạc dày và cơ chế khép kín giúp ngăn chặn vi khuẩn từ bên ngoài xâm nhập.

Tuy nhiên, "pháo đài" này có thể bị suy yếu bởi nhiều yếu tố. Bác sĩ Thu nhấn mạnh các nguyên nhân chính bao gồm sự thay đổi nội tiết tố (khi mang thai, mãn kinh), quan hệ tình dục không an toàn, việc vệ sinh không đúng cách, sử dụng kháng sinh kéo dài, và các bệnh lý nền như tiểu đường, HIV. Đặc biệt, thói quen thụt rửa âm đạo thường xuyên hoặc sử dụng các sản phẩm vệ sinh không phù hợp, có độ pH không cân bằng, sẽ phá vỡ môi trường sinh lý tự nhiên, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển.

Hậu quả và thách thức trong điều trị

Khi môi trường âm đạo bị mất cân bằng, phụ nữ có thể đối mặt với các tình trạng viêm nhiễm với những biểu hiện như dịch âm đạo có màu bất thường (vàng, xanh), có mùi hôi, ngứa, khó chịu, thậm chí đau rát khi quan hệ. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, viêm nhiễm phụ khoa có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng hơn rất nhiều.

Thứ nhất, viêm mãn tính và vô sinh: Viêm nhiễm kéo dài có thể lan lên vùng chậu, gây viêm vòi trứng, tắc vòi trứng, là nguyên nhân của 30% trường hợp vô sinh ở phụ nữ.

Thứ hai, nguy cơ cho thai kỳ: Đối với phụ nữ mang thai, viêm nhiễm có thể gây viêm màng ối, vỡ ối sớm, sinh non, thậm chí nhiễm trùng sơ sinh, để lại gánh nặng lớn cho cả gia đình và xã hội.

Thứ ba, tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung: Viêm nhiễm mãn tính cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm virus HPV, tác nhân chính gây ung thư cổ tử cung.

Một thách thức lớn trong việc điều trị viêm nhiễm phụ khoa là tỷ lệ thất bại và tái nhiễm cao. Bác sĩ Thu cho biết, có tới 10-15% bệnh nhân thất bại với điều trị kháng sinh, và 56% tái nhiễm sau 1 năm. Nguyên nhân chủ yếu là do phụ nữ tự điều trị theo kinh nghiệm hoặc thông tin không chính xác trên mạng, thay vì thăm khám và tuân thủ phác đồ của bác sĩ.

"Chìa khoá" để sống khỏe

Để bảo vệ sức khỏe phụ khoa, việc chủ động phòng ngừa đóng vai trò then chốt. Bác sĩ Thu hướng dẫn cụ thể cho phụ nữ:

1. Vệ sinh phụ khoa đúng cách: Vệ sinh hàng ngày bằng nước sạch, không thụt rửa sâu vào bên trong âm đạo; Lựa chọn dung dịch vệ sinh phụ nữ có độ pH phù hợp với sinh lý âm đạo (từ 3.8 - 4.5), được kiểm nghiệm và chứng nhận bởi các tổ chức uy tín; Tránh sử dụng các loại xà phòng, nước hoa hoặc các sản phẩm có tính sát khuẩn quá mạnh; Mặc đồ lót thoáng mát, chất liệu cotton, không quá chật.

2. Lối sống lành mạnh và quan hệ tình dục an toàn: Duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ, tránh thức khuya, sử dụng chất kích thích; Thực hiện quan hệ tình dục an toàn, chỉ với một bạn tình và sử dụng các biện pháp bảo vệ để phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

3. Tầm soát và tiêm phòng HPV: Tiêm vắc-xin HPV là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với ung thư cổ tử cung. Theo khuyến cáo của Cục Quản lý Dược Việt Nam, vắc-xin hiện nay có thể tiêm cho đối tượng từ 9 đến 45 tuổi. Tiêm phòng sớm, đặc biệt ở độ tuổi 9-15, sẽ mang lại hiệu quả bảo vệ cao nhất. Phụ nữ từ 21 tuổi trở lên đã có quan hệ tình dục nên khám và sàng lọc phụ khoa định kỳ. Bác sĩ Thu khuyến cáo xét nghiệm HPV và xét nghiệm tế bào âm đạo-cổ tử cung (Pap smear) theo chu kỳ 3-5 năm một lần để phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư.