5 thứ cha mẹ dặn con không cho mượn để bảo vệ bản thân và gia đình

1. Căn cước công dân

Tôi từng đọc nhiều câu chuyện đau lòng về những người bị lợi dụng danh tính để vay nợ, lừa đảo chỉ vì một phút cả tin, hậu quả có thể kéo dài nhiều năm, không dễ gì gỡ bỏ.

Tôi nói với con, căn cước công dân là danh tính, là thông tin cá nhân của con, đừng để ai mượn dù chỉ trong chốc lát. Trong thời đại số, chỉ cần một bức ảnh chụp, một cú click, thông tin cá nhân có thể bị sử dụng cho những mục đích xấu mà con không hề hay biết.

2. Điện thoại

Một hôm, con trai tôi kể: "Mẹ ơi, bạn mượn điện thoại con để chơi game, nhưng sau đó con phát hiện tài khoản ngân hàng bị đăng nhập lạ". Tôi giật mình, bởi chiếc điện thoại ngoài để liên lạc thì đó còn là cả "thế giới riêng" chứa đựng hình ảnh, tin nhắn, ví điện tử, mạng xã hội…

Tôi dặn con: Cho mượn điện thoại không phải là chia sẻ, đôi khi là mở cửa cho rắc rối. Chỉ cần một phút bất cẩn, người khác có thể sao chép dữ liệu, chuyển tiền hoặc lừa bạn bè, người thân của con. Trong gia đình, tôi luôn khuyến khích con sử dụng điện thoại một cách thông minh, đó là biết giữ bí mật, biết nói "không" đúng lúc.

3. Lòng tin

Có người từng bảo tôi: "Giúp người là gieo phúc", nhưng đôi khi lòng tin bị lợi dụng để che đậy sự dối trá. Tôi từng đứng tên giúp một người quen vay tiền, họ hứa trả đúng hạn, nhưng cuối cùng tôi phải tự oằn lưng trả nợ, mòn mỏi chờ họ trả lại từng đồng.

Từ đó, tôi hiểu rằng lòng tin không nên… cho mượn. Tin ai hãy để thời gian và hành động của họ chứng minh. Tôi nói với con: "Con có thể cho bạn mượn áo, mượn bút, nhưng đừng bao giờ mượn danh tiếng hay uy tín của mình để bảo đảm cho điều con không kiểm soát được".

4. Tiền bạc

Tiền không xấu nhưng cách ứng xử với tiền phơi bày bản chất con người. Tôi từng thấy nhiều mối quan hệ rạn nứt vì một khoản vay. Lúc cần họ nói lời ngọt ngào nhưng khi đòi, họ quay lưng, thậm chí oán giận người cho vay.

Tôi dạy con rằng, tiền bạc giống như lửa, biết giữ thì sưởi ấm, dùng sai sẽ thiêu rụi tình thân. Nếu cho ai vay, con phải hiểu rõ người đó, mục đích và khả năng hoàn trả. Còn nếu số tiền quá lớn, hãy tìm cách giúp khác có thể nhân văn hơn là đẩy mình vào rủi ro.

5. Những thứ gắn với rủi ro và trách nhiệm pháp lý

Nhiều người dễ dãi khi cho mượn xe, sổ đỏ... mà không nghĩ đến hậu quả pháp lý. Tôi từng chứng kiến một người hàng xóm cho bạn mượn xe máy, người kia gây tai nạn nghiêm trọng. Cuối cùng, chính chủ xe bị mời lên công an làm việc, mất ăn mất ngủ chỉ vì một lần "nể nang".

Tôi nhắc con: Có những việc tưởng giúp người, nhưng thực ra là hại mình. Hãy học cách giúp bằng trí tuệ, không phải bằng sự cả tin.

Tôi không dạy con sống ích kỷ hay nghi ngờ tất cả mà dạy con biết ranh giới giữa giúp đỡ và bị lợi dụng. Trong xã hội hôm nay, lòng tốt phải đi cùng sự tỉnh táo. Tôi luôn nói với con: "Cho mượn là cho đi một phần trách nhiệm của mình, nếu con không đủ sức gánh, hãy biết từ chối".

Làm mẹ, tôi mong con lớn lên là người nhân hậu, biết sẻ chia, nhưng nhân hậu không đồng nghĩa với ngây thơ, cả tin. Sự khôn ngoan trong cách cho đi mới là điều tôi muốn dặn con, để các con có thể sống tốt, sống tử tế mà vẫn bảo vệ được chính mình và những người thân yêu.