AMECC bị xử phạt 327,5 triệu đồng: Lộ “lỗ hổng” trong quản trị doanh nghiệp đại chúng

3 nhóm vi phạm nghiêm trọng

Theo Quyết định số 376/QĐ-XPHC ngày 31/10/2025, AMECC mắc 3 nhóm vi phạm lớn gồm: công bố thông tin không đầy đủ, không đảm bảo tiêu chuẩn thành viên Ban kiểm soát và vi phạm quy định về giao dịch với người có liên quan.

Nhóm vi phạm thứ nhất, AMECC bị phạt 65 triệu đồng do công bố thông tin chưa đầy đủ theo quy định. Trong các báo cáo tài chính riêng và hợp nhất các năm 2023, 2024, 2025 và báo cáo thường niên cùng kỳ, công ty có nhiều giao dịch phát sinh với người nội bộ và cổ đông lớn như: vay – trả tiền vay, góp vốn hợp tác kinh doanh, tạm ứng, mua bán hàng hóa… Ngoài ra, AMECC còn có một công ty con là AMECC Myanmar và một số người nội bộ đồng thời giữ chức vụ tại các tổ chức khác. Tuy nhiên, các thông tin này không được trình bày đầy đủ trong Báo cáo tình hình quản trị công ty theo mẫu quy định của Bộ Tài chính.

Thứ hai, công ty bị phạt 125 triệu đồng vì không đảm bảo tiêu chuẩn, điều kiện của thành viên Ban kiểm soát. Kết quả thanh tra cho thấy Trưởng Ban kiểm soát của AMECC không có bằng tốt nghiệp đại học trở lên thuộc các chuyên ngành được pháp luật yêu cầu như kinh tế, tài chính, kế toán, kiểm toán, luật hoặc quản trị kinh doanh, mà chỉ có bằng cao đẳng chuyên ngành Quản trị doanh nghiệp. Hành vi này vi phạm quy định tại Nghị định 156/2020/NĐ-CP và Nghị định 128/2021/NĐ-CP của Chính phủ.

Nhóm vi phạm thứ ba, AMECC bị xử phạt 137,5 triệu đồng do vi phạm quy định về giao dịch với cổ đông, người quản lý doanh nghiệp và người có liên quan. Trong năm 2023, 2024 và 6 tháng đầu 2025, công ty có nhiều giao dịch tài chính và thương mại với người nội bộ và cổ đông lớn – CTCP Vận tải biển Quốc tế VISC, tổ chức sở hữu 35,05% cổ phần AMS và có liên quan đến người nội bộ của AMECC. Tuy nhiên, các giao dịch này chưa được Đại hội đồng cổ đông hoặc Hội đồng quản trị thông qua theo quy định, vi phạm nguyên tắc công khai – minh bạch trong quản trị công ty đại chúng.

"Bức tranh" tài chính tiềm ẩn rủi ro

Các dữ liệu tài chính cho thấy tình hình tài chính của AMECC đang chịu áp lực lớn.

Tính đến cuối quý III/2025, tổng tài sản của AMECC đạt 3.389 tỷ đồng, trong đó nợ phải trả chiếm tới 2.550 tỷ đồng, gấp khoảng 2 lần vốn chủ sở hữu. Đáng chú ý, nợ vay tài chính ngắn hạn lên tới 1.291 tỷ đồng – mức khá cao so với quy mô vốn của doanh nghiệp cơ khí.

Cơ cấu tài sản cũng bộc lộ rủi ro thanh khoản khi tài sản ngắn hạn chiếm 2.317 tỷ đồng, tương đương 68% tổng tài sản, trong đó hàng tồn kho gần 1.085 tỷ đồng, chiếm gần 50% tài sản ngắn hạn. Tỷ lệ tồn kho cao có thể ảnh hưởng đến dòng tiền hoạt động của công ty trong bối cảnh chi phí lãi vay và nguyên vật liệu đều tăng.

Về kết quả kinh doanh, doanh thu quý III/2025 của AMECC đạt 629 tỷ đồng, gần tương đương cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, giá vốn hàng bán tăng mạnh khiến lợi nhuận gộp giảm 35%. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận sau thuế chỉ còn 7,5 tỷ đồng, giảm tới 44% so với quý III/2024. Lũy kế 9 tháng đầu năm 2025, công ty ghi nhận lợi nhuận 32,9 tỷ đồng, giảm 36% so với cùng kỳ.

Dấu hỏi lớn về năng lực quản trị

Theo giới phân tích, việc AMECC cùng lúc mắc 3 vi phạm liên quan trực tiếp đến công bố thông tin, tiêu chuẩn nhân sự giám sát và giao dịch nội bộ cho thấy những "lỗ hổng" trong quản trị doanh nghiệp đại chúng. Các vi phạm của AMECC phản ánh vấn đề về văn hóa tuân thủ và minh bạch thông tin trong doanh nghiệp. Khi người đứng đầu Ban kiểm soát không đủ trình độ chuyên môn, khả năng giám sát Hội đồng quản trị và Ban điều hành sẽ bị hạn chế, dẫn đến nguy cơ sai phạm chồng chất. 

Việc công ty không công bố đầy đủ các giao dịch với người có liên quan hoặc chưa được Đại hội đồng cổ đông phê duyệt có thể khiến cổ đông thiểu số chịu rủi ro, đặc biệt trong trường hợp lợi ích nhóm chi phối hoạt động tài chính nội bộ.

Cổ đông cần giám sát chặt khắc phục sau thanh tra

Sau quyết định xử phạt, UBCKNN yêu cầu AMECC phải khẩn trương khắc phục vi phạm, bổ sung công bố thông tin, kiện toàn nhân sự Ban kiểm soát, và đảm bảo mọi giao dịch với người có liên quan được thông qua đúng quy trình.

Các chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư và cổ đông cần theo dõi sát sao: Việc công ty điều chỉnh báo cáo quản trị và công bố thông tin bổ sung theo yêu cầu của cơ quan quản lý; Hiệu quả sử dụng vốn vay và tồn kho, tránh rủi ro mất cân đối dòng tiền; Biến động lợi nhuận trong bối cảnh biên lợi nhuận gộp đang thu hẹp đáng kể.

Trường hợp AMECC là lời nhắc nhở rõ ràng đối với các doanh nghiệp niêm yết về trách nhiệm minh bạch và chuẩn mực quản trị. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang hướng tới mục tiêu nâng hạng, những sai phạm về công bố thông tin và quản trị nội bộ không chỉ khiến doanh nghiệp bị phạt tiền, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và niềm tin của nhà đầu tư.

Với AMECC, cải thiện hệ thống quản trị và nâng cao chuẩn mực tuân thủ sẽ là yếu tố then chốt để lấy lại niềm tin cổ đông và khôi phục hình ảnh trên thị trường.