Áp lực của nhà báo mảng giải trí trong thời đại công nghệ

Loạt thách thức với nhà báo giải trí thời đại số

Trước đây, một tin tức về người nổi tiếng có thể được đưa lên báo giấy vào hôm sau, sau khi qua quy trình kiểm chứng thông tin. Nhưng hiện nay, trong sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, chỉ cần chậm vài phút là một bài viết đã trở nên lỗi thời. Nhà báo giải trí buộc phải phản xạ nhanh, nắm bắt sự kiện ngay từ khoảnh khắc nó vừa xuất hiện và đảm bảo tính chính xác của thông tin đó. Chính áp lực "phải nhanh" này khiến không ít người rơi vào vòng xoáy tin thiếu kiểm chứng.

Nhà báo Hà Thu (VnExpress) khẳng định: "Công nghệ, mạng xã hội, đặc biệt là các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) khiến việc đưa tin nhanh, lan tỏa tin tức trở nên cạnh tranh hơn. Đôi lúc, tôi khá buồn vì sản phẩm mình thực hiện, chỉ trong thời gian ngắn đã xuất hiện nhan nhản trên các ứng dụng khác, với lượt view khủng. Ngoài ra, tôi nghĩ việc AI phát triển khiến mỗi nhà báo cần cẩn trọng hơn trong việc đưa tin, xác minh thông tin, tránh những "tai nạn" do nhầm lẫn trước các sản phẩm do AI tạo ra".

Một thách thức khác đối với nhà báo giải trí hiện nay là việc cân bằng giữa quyền đưa tin và quyền riêng tư. Chuyên gia truyền thông Đồng Thùy nhận định: "Khi công chúng đòi hỏi ngày càng nhiều thông tin hậu trường, nhà báo bị kéo vào một cuộc cạnh tranh thông tin mà ở đó, sự xâm phạm đời tư đôi khi là ranh giới rất mong manh. Các vụ việc như tin đồn tình cảm chưa được xác thực bị tung lên mạng, ảnh cá nhân bị rò rỉ từ paparazzi, hay nghệ sĩ bị "soi" đến tận những dòng trạng thái ẩn ý… là minh chứng cho tình trạng này. Trong nhiều trường hợp, chính nhà báo - vì áp lực phải có tin độc quyền - lại trở thành một "mắt xích" tiếp tay cho việc khai thác quá mức đời sống riêng của nghệ sĩ".

Năm 2018, nam ca sĩ người Anh Cliff Richard được Tòa án Tối cao Anh tuyên thắng kiện BBC trong vụ kiện về quyền riêng tư, được bồi thường 273.00 USD. Theo đó, Cliff Richard kiện hãng truyền thông này khi liên tục quay lên truyền hình vụ việc cảnh sát Anh lục soát nhà riêng của ông để điều tra cáo buộc tình dục sai trái.

Trước đó, ngày 13/9/2017, nữ diễn viên hài người Úc Rebel Wilson được tòa án xử thắng kiện tập đoàn truyền thông Bauer, nhận bồi thường 3,69 triệu USD. Cô cáo buộc tạp chí thuộc tập đoàn này đăng tải loạt bài viết sai lệch, hại cô mất vai diễn một số phim ở Hollywood.

Nếu như trước đây, phản hồi về bài viết thường đến chậm và ít, thì nay, chỉ sau vài phút, nhà báo có thể nhận hàng trăm bình luận, chỉ trích hoặc... tẩy chay. Công chúng hiện đại không chỉ là người đọc mà còn là người giám sát, người phán xét, đôi khi là người dẫn dắt xu hướng. Một bài viết bị cho là "dìm hàng idol", "viết ác ý", hay đơn giản là khác quan điểm với cộng đồng người hâm mộ - có thể kéo theo "làn sóng" tấn công, công kích cá nhân đối với nhà báo.

Nhà báo cần giữ những nguyên tắc tác nghiệp cơ bản

Trong môi trường báo chí đang thay đổi từng giờ, nhà báo giải trí hiện nay không chỉ cần phản ứng nhanh mà còn phải tỉnh táo. Công nghệ mang lại cơ hội lan tỏa mạnh mẽ, nhưng cũng tạo ra áp lực chưa từng có đối với họ. Bàn về điều này, nhà báo Hà Thu cho rằng người làm báo cần giữ nguyên tắc tác nghiệp cơ bản, đặc biệt là việc xác nhận nguồn tin. Bên cạnh đó, việc tận dụng công nghệ và theo dõi các mạng xã hội cũng vô cùng quan trọng: "Là người làm báo, đặc biệt là báo điện tử, tôi dùng thử nhiều ứng dụng như Gemini, Chat GPT… Một ứng dụng khác tôi sử dụng nhiều trong vài năm gần đây là TikTok. Bỏ qua những hạn chế như nhiều thông tin "rác", vô bổ, TikTok giúp tôi phần nào nắm được những trào lưu, xu hướng đang được khán giả ưa chuộng, đặc biệt là ở các lĩnh vực liên quan đến công việc của mình như âm nhạc, phim ảnh".

Đồng tình với quan điểm này, nhà báo Thúy Phương (báo điện tử Dân Việt) cho rằng: Trong môi trường mà tin tức lan truyền chỉ trong vài giây, nhà báo cần nghiêm khắc với quy trình kiểm tra nguồn tin, đối chiếu đa chiều và xác thực trước khi công bố, không vì áp lực "đăng trước" mà hy sinh độ chính xác. "Ở lĩnh vực giải trí, nhiều thông tin đến từ "nguồn tin thân cận", "người trong ê-kíp", hoặc trang mạng xã hội cá nhân của người nổi tiếng. Dù hấp dẫn, những tin này dễ bị bóp méo hoặc dàn dựng. Nhà báo cần kiểm chứng kỹ lưỡng, đối chiếu từ nhiều phía và rõ ràng ranh giới giữa "suy đoán" và "sự thật". Bên cạnh đó, theo chị, các nhà báo mảng giải trí cũng cần thành thạo việc sử dụng các công cụ số như phần mềm xác minh hình ảnh, dữ liệu, AI hỗ trợ tìm kiếm, nhận diện deepfake… 

"Có hàng loạt thông tin được đăng tải trên mạng xã hội mỗi ngày. Trau dồi về công nghệ là cách để nhà báo tự bảo vệ mình, cũng như có trách nhiệm với những thông tin mình đăng tải", chị khẳng định.