Bình đẳng giới - chìa khóa phát triển bền vững vùng dân tộc thiểu số

- Ông đánh giá thế nào về những kết quả bước đầu của Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” trong việc thúc đẩy bình đẳng giới ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi?

Theo báo cáo đánh giá giữa kỳ Dự án 8, thực hiện khảo sát tại 6 tỉnh, cho thấy dự án đã đạt được nhiều kết quả ấn tượng. Đây là một trong những thành phần quan trọng thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025.

Kết quả tích cực đạt được là nhờ phương pháp triển khai đúng hướng và bám sát thực tế từng địa bàn. Dự án tổ chức các lớp tập huấn trang bị kỹ năng cho cán bộ thực hiện; chủ động kiểm tra, giám sát, tháo gỡ vướng mắc kịp thời.

Nội dung tuyên truyền thiết thực: từ kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản, giáo dục con cái, đến phòng chống bạo lực gia đình, mua bán người, xâm hại phụ nữ và trẻ em…

Đặc biệt, dự án đã tổ chức các chiến dịch truyền thông sử dụng công nghệ số, mạng xã hội, livestream, talkshow, triển lãm lưu động… tạo hiệu ứng truyền thông mạnh mẽ. Chúng tôi cũng xây dựng các nhóm truyền thông tiên phong trong cộng đồng, giúp lan tỏa nhận thức về bình đẳng giới tới từng thôn bản.

- Ngoài khía cạnh tuyên truyền, Dự án 8 còn chú trọng tới những nội dung thực tiễn nào để nâng cao quyền năng của phụ nữ và trẻ em dân tộc thiểu số, thưa ông?

Có thể nói, một điểm sáng nổi bật của Dự án 8 chính là cách tiếp cận toàn diện và thực tế. Cụ thể:

1. Hỗ trợ phụ nữ sinh đẻ an toàn và chăm sóc sức khỏe trẻ em: Dự án tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ y tế thôn bản, xây dựng gói hỗ trợ chăm sóc sức khỏe bà mẹ - trẻ em và truyền thông sâu rộng về vấn đề này.

2. Tăng quyền năng kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số: Hỗ trợ các mô hình tổ tiết kiệm, chăn nuôi, dệt thổ cẩm, nấu rượu truyền thống… Đồng thời, tổ chức hội chợ, hội thảo, kết nối tiêu thụ sản phẩm qua livestream, mạng xã hội, qua đó giúp phụ nữ tự tin, vươn lên làm chủ kinh tế gia đình.

3. Xây dựng địa chỉ tin cậy cộng đồng: Hình thành các mô hình hỗ trợ phụ nữ và trẻ em bị bạo lực, xâm hại. Hướng dẫn vận hành tại địa phương để phù hợp với đặc điểm văn hóa và điều kiện từng vùng.

4. Tăng tiếng nói chính sách của phụ nữ: Phát triển Sổ tay hướng dẫn đối thoại chính sách, tổ chức tập huấn cán bộ Hội để họ chủ động đối thoại tại xã, thôn bản, lắng nghe và phản hồi trực tiếp từ cơ sở.

5. Xây dựng các câu lạc bộ cho trẻ em dân tộc thiểu số và trẻ em gái: Với chủ đề như kỹ năng sống, phòng chống xâm hại, bạo lực học đường, hôn nhân cận huyết… Đây là nơi các em được thể hiện bản thân, tăng sự tự tin và hình thành ý thức tự bảo vệ.

- Theo ông, đâu là những điểm cần được bổ sung hoặc điều chỉnh trong giai đoạn 2 để Dự án 8 phát huy hiệu quả bền vững hơn?

Chúng tôi đã rút ra nhiều kinh nghiệm quý giá trong giai đoạn đầu và xác định rõ các nội dung cần hoàn chỉnh, cụ thể:

Trước hết là yếu tố văn hóa đặc thù. Mỗi dân tộc có nền văn hóa riêng biệt, nên cần tôn trọng tính đa dạng và bản sắc riêng trong chính sách phát triển. Không thể áp dụng một mô hình chung cho mọi cộng đồng.

Ví dụ, cần phân biệt đặc trưng nhà văn hóa của người Mông, Chăm hay Khmer để có chính sách đầu tư phù hợp hơn.

Ngoài ra, chính sách tôn vinh và truyền dạy văn hóa cần cụ thể hóa: tôn vinh không chỉ nghệ nhân mà cả những gia đình văn hóa, trẻ em tích cực, người truyền dạy văn hóa truyền thống. Cần khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp hỗ trợ phát triển văn hóa phụ nữ và trẻ em dân tộc thiểu số.

Đặc biệt, cần tăng đầu tư ngân sách cho phát triển văn hóa phụ nữ và trẻ em vùng dân tộc thiểu số. Hiện nay, mức đầu tư còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng. Văn hóa cần được xem là động lực cho phát triển bền vững, và phải có cơ chế khuyến khích rõ ràng để phát huy nguồn lực này.

- Ông nhấn mạnh vai trò phát triển kinh tế và chính trị của phụ nữ dân tộc thiểu số. Vậy cụ thể Dự án 8 nên chú trọng gì trong hai lĩnh vực này?

Về kinh tế, hai yếu tố then chốt là: Nhà nước đầu tư có trọng điểm, và phụ nữ dân tộc thiểu số nhận thức rõ vai trò làm chủ kinh tế gia đình, cộng đồng. Cần tăng cường các chương trình như tín dụng - tiết kiệm, mô hình phụ nữ sản xuất giỏi, hỗ trợ khởi sự doanh nghiệp…

Đồng thời, xã hội hóa các chương trình như "Ngày vì phụ nữ và trẻ em dân tộc", "xóa nhà tạm cho phụ nữ dân tộc" sẽ tạo động lực lan tỏa mạnh mẽ.

Về chính trị, cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nữ dân tộc thiểu số: từ bồi dưỡng lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, đến tạo điều kiện quy hoạch vào vị trí lãnh đạo. Quan trọng là mạnh dạn bố trí, đề bạt nữ cán bộ dân tộc thiểu số, bảo đảm cơ cấu hợp lý trong hệ thống chính trị.

Việc nâng cao vai trò đại diện của phụ nữ dân tộc thiểu số trong các cơ quan dân cử, đặc biệt là Quốc hội, HĐND các cấp… sẽ góp phần đảm bảo tiếng nói, nhu cầu và quyền lợi của họ được phản ánh đầy đủ.

Đồng thời, tăng cường giáo dục chính trị cho phụ nữ và trẻ em để họ tự tin hơn trong hành trình hội nhập và phát triển.

+ Trân trọng cảm ơn ông!