Bộ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường: Đề xuất "cấm mua bán đất" với đồng bào dân tộc thiểu số được giao đất lần 2

Ngày 30/8, tiếp tục chương trình hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách lần thứ 4, các đại biểu thảo luận, cho ý kiến về một số nội dung trong dự án Luật Đất đai (sửa đổi). 

Về vấn đề đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số, các đại biểu Dương Khắc Mai, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông; đại biểu Nguyễn Lâm Thành, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên; đại biểu Phạm Trọng Nghĩa, Đoàn ĐBQH Lạng Sơn, đều có ý kiến về chính sách về đất đai hoạt động cộng đồng cho đồng bào dân tộc thiểu số. Thực tế, các hộ đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống tại các xã khu vực vùng 1, 2 hoặc các vùng lân cận xã các khu vực vùng 3 rất khó khăn cho việc bố trí đủ đất sinh hoạt cộng đồng. Vì vậy, các đại biểu đề nghị cần nghiên cứu mở rộng phạm vi đối tượng hưởng từ chính sách này.

Trong đó, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa, Đoàn ĐBQH Lạng Sơn, đánh giá cao việc bổ sung trong dự thảo một số quy định liên quan đến đất đai cho đồng bào như tại khoản 3 Điều 79, Điều 112, Điều 150, đặc biệt dự thảo luật đã bổ sung quy định nghiêm cấm hành vi vi phạm chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số vào Điều 11.

Theo đại biểu Trọng Nghĩa, đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đất đai không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn có ý nghĩa về tâm linh, cần phải quan tâm đến văn hóa, phong tục, tập quán, truyền thống của đồng bào khi đưa ra các quy định về đất đai.

Do đó đề nghị bổ sung nguyên tắc tôn trọng tín ngưỡng, phong tục, tập quán của đồng bào dân tộc thiểu số vào Điều 5 dự thảo luật làm cơ sở cho các chính sách quy định tại Điều 16.

Bên cạnh đó, khoản 5 Điều 70 Hiến pháp quy định Quốc hội quyết định chính sách dân tộc, trong khi đó khoản 6 Điều 16 lại giao Hội đồng nhân dân cùng cấp ban hành chính sách hỗ trợ của địa phương về đất đai cho đồng bào dân tộc sinh sống trên địa bàn. Khoản 9 Điều 16 lại giao Chính phủ quy định chi tiết điều này. Vì vậy, đề nghị rà soát để bảo đảm tính hợp hiến về thẩm quyền quyết định chính sách đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số, vì đây là nội dung cơ bản của chính sách dân tộc.

Giải đáp một số vấn đề đại biểu nêu, ông Đặng Quốc Khánh, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho biết: Với vấn đề đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số, chúng tôi nghiên cứu để xem xét chính sách đất cho sinh hoạt cộng đồng. "Đúng là đồng bào dân tộc thiểu số có một văn hóa rất đặc trưng, rất bản sắc và sinh hoạt cộng đồng của đồng bào dân tộc thiểu số trở thành một văn hóa rất đặc trưng và cũng rất cần quỹ đất để cho đồng bào dân tộc thiểu số sinh hoạt cộng đồng. Ý kiến này chúng tôi sẽ xem xét và cùng với Ủy ban Kinh tế để nghiên cứu", ông Đặng Quốc Khánh nói.

Về vấn đề giao đất cho đồng bào dân tộc thiểu số. Trong lần tiếp thu này tại dự thảo Luật, "trách nhiệm của Nhà nước đối với đồng bào dân tộc thiểu số là quy định và phải có trách nhiệm đối với đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó kể cả thu hồi đất nông, lâm trường, đất các tổ chức, đơn vị không hiệu quả và những đất đai đảm bảo được sản xuất nông nghiệp cũng như đất ở cho đồng bào dân tộc thiểu số".

Tuy nhiên, theo ông Đặng Quốc Khánh, có quy định khi giao đất cho đồng bào dân tộc thiểu số lần 2, trong đó có "những điều cấm mua và cấm bán, cấm chuyển nhượng", qua đó nhằm đảm bảo công bằng của đồng bào dân tộc chưa được giao lần 1.

Thực tế tại một số vùng, khi được giao đất thì người dân lại bán, dẫn tới thiếu quỹ đất sản xuất. "Cho nên chúng ta sẽ có điều khoản để nghiêm cấm việc mua bán đất giao lần 2" để trách lợi dụng chính sách.