Các giải pháp, sáng kiến về xây dựng Chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc

Chủ trì Hội thảo có: TS. Nguyễn Văn Pha, Ủy viên Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ và Pháp luật UBTƯ MTTQ Việt Nam; TS. Vũ Văn Tiến, Ủy viên Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam, Trưởng Ban Tuyên giáo Cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về khoa học công nghệ và chuyển đổi số UBTƯ MTTQ Việt Nam.

Tham dự hội thảo có các nhà nghiên cứu, các chuyên gia, đại diện lãnh đạo các ban thuộc Cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam và Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố.

Phát biểu khai mạc hội thảo, TS. Nguyễn Văn Pha, Ủy viên Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ và Pháp luật UBTƯ MTTQ Việt Nam, cho biết, ngày 28/11/2023, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Kế hoạch số 21-KH/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ tám, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13 về "tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc", trong đó giao cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì, phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan nghiên cứu, xây dựng Chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Hội thảo "Những yếu tố mới của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế tác động tới công tác tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam" được tổ chức ngày hôm nay với mong muốn thảo luận, cung cấp căn cứ khoa học và thực tiễn để xác định thực trạng công tác tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc giai đoạn đổi mới đến nay; làm rõ và phân tích những yếu tố mới của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế ảnh hưởng tới công tác tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; xác định vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong bối cảnh đó; đồng thời đề xuất, gợi ý các giải pháp, sáng kiến, chính sách… về xây dựng Chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần phát huy vai trò đồng hành, là cầu nối với đội ngũ doanh nhân và cộng đồng doanh nghiệp

Theo TS. Nguyễn Văn Thân, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Ủy viên Hội đồng tư vấn về Kinh tế, Chủ tịch Hiệp Hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, thời gian qua, MTTQ Việt Nam đã tích cực phối hợp đồng bộ với cả hệ thống chính trị tham gia xây dựng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nhằm thể chế hóa và cụ thể hóa các quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc; bảo đảm hài hòa các lợi ích chung của các giai cấp, tầng lớp khác nhau trong xã hội trên cơ sở lấy lợi ích xã hội, lợi ích tập thể đặt lên trên lợi ích cá nhân; tôn trọng và đề cao lợi ích cá nhân nhằm bảo đảm quyền lợi hợp pháp, chính đáng, gắn lợi ích với trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi công dân, mỗi doanh nhân và doanh nghiệp.

MTTQ Việt Nam đã tham gia xây dựng các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; chủ trì hoặc phối hợp với các tổ chức thành viên khác của MTTQ Việt Nam triển khai các hoạt động giám sát đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật thuộc các lĩnh vực liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích của người dân, doanh nghiệp và có tác động xã hội lớn.

Xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, trong đó MTTQVN đóng vai trò nòng cốt. Cần tiếp tục nâng cao nhận thức, thực hiện trách nhiệm của hệ thống chính trị về đại đoàn kết toàn dân tộc và vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong việc làm cầu nối, đồng hành với người dân, doanh nghiệp trong tình hình, nhiệm vụ mới.

Theo TS. Nguyễn Văn Thân, cùng với việc bổ sung, hoàn thiện chủ trương, đường lối của Đảng về MTTQ Việt Nam theo Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cần tăng cường hơn nữa việc đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống Mặt trận. Ngoài việc lãnh đạo tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối cách mạng phù hợp với quy luật phát triển và nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới, Đảng cần thực hiện tốt vai trò thành viên của MTTQ Việt Nam trong quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Sự gương mẫu này được thể hiện qua hiệu quả hoạt động, uy tín của tổ chức, cấp ủy đảng và từng đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu từ Trung ương đến cơ sở, địa bàn dân cư.

TS. Nguyễn Văn Thân cũng nhấn mạnh rằng Nhà nước cần bổ sung và hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật bảo đảm cho việc xây dựng và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đặc biệt chú trọng xây dựng và thực hiện có hiệu quả hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đến việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân và doanh nghiệp trong điều kiện mới. Thực hiện dân chủ của nhà nước pháp quyền trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt giữa mối quan hệ Nhà nước - người dân và Nhà nước - doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, Nhà nước cần cụ thể hóa cơ chế bảo đảm cho Mặt trận thực sự là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, thực hiện vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của Nhân dân. Bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật thực hiện dân chủ và quyền giám sát, phản biện xã hội của Nhân dân. Nhà nước phải có cơ chế để MTTQVN có đủ "thực quyền" và "thực lực" để thực hiện nhiệm vụ trên.

TS. Nguyễn Văn Thân đề xuất Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp cần thực hiện tốt việc hiệp thương lựa chọn, giới thiệu người ứng cử, đề cử để Nhân dân bầu làm đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp có đầy đủ tiêu chuẩn về năng lực, phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống. Cùng với đó, MTTQ Việt Nam các cấp phải thực hiện thật tốt vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân và doanh nghiệp. Phải thực hiện tốt việc gần dân, hiểu dân, hiểu doanh nghiệp trên cơ sở đó nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng để tham mưu với các cấp ban hành những chính sách, giải pháp hiệu quả cho người dân và doanh nghiệp, từ đó góp phần tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Đặc biệt, theo Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định "kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân", do vậy, vai trò cầu nối, đồng hành của MTTQ Việt Nam với đội ngũ doanh nhân, cộng đồng doanh nghiệp là hết sức quan trọng trong giai đoạn mới.

Cởi mở trong công tác tập hợp người Việt Nam ở nước ngoài

Quan tâm đến vấn đề vận động, tập hợp, đoàn kết người Việt Nam ở nước ngoài trong bối cảnh kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, ông Đặng Thanh Phương, Phó Trưởng Ban Đối ngoại Nhân dân, Cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam, dự báo xu hướng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trong thời gian tới sẽ trở về quê hương lập nghiệp nhiều hơn. Trong thời gian qua, mạng lưới kiều bào trẻ đã ra đời, quy tụ được hàng trăm thanh niên đang sinh sống và làm việc ở Việt Nam. Bên cạnh đó, ngày càng nhiều người đang đầu tư về Việt Nam trên nhiều lĩnh vực ngân hàng, bất động sản, trung tâm thương mại, sản xuất, du lịch…

Để MTTQ Việt Nam phát huy được vai trò trong công tác tuyên truyền, vận động, tập hợp, đoàn kết người Việt Nam ở nước ngoài trong bối cảnh kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, ông Đặng Thanh Phương đề xuất cần xác định nhiệm vụ MTTQ Việt Nam tham gia công tác vận động tập hợp người Việt Nam ở nước ngoài cần tập trung vào những nước có đông kiều bào, có nhiều quan hệ với nước sở tại và có nhiều vấn đề đặt ra cho công tác kiều bào nói chung.

Công tác tuyên truyền, vận động kiều bào không bỏ xót ai, song nên nhấn mạnh vào các đối tượng như: Đội ngũ tri thức là lớp tinh hoa trong kiều bào; đội ngũ doanh nhân trẻ có trình độ cao và những người khác chính kiến có những hành động chống lại chủ trương đoàn kết dân tộc. Bên cạnh đó, việc đổi mới tư duy về công tác vận động, tập hợp kiều bào là yêu cầu cần thiết hiện nay, là tiền đề để thực hiện những nội dung đổi mới trên đây. 

"Cần phải xóa bỏ tư duy cũ và xây dựng tư duy mới. Phải có sự cởi mở trong tư tưởng, trong quan niệm đánh giá lẫn nhau, sự tôn trọng quyền con người, sự bình đẳng thể hiện sự văn minh của một xã hội phát triển, sự cảm thông, đặt mình vào hoàn cảnh của nhau để hiểu nhau, thể hiện chủ nghĩa nhân văn và lòng bao dung và sự tin cây lẫn nhau cùng hướng tới tương lai" - ông Đặng Thanh Phương nhấn mạnh.

Phó Trưởng Ban đối ngoại nhân dân cũng yêu cầu cần nâng cao hiệu quả công tác thông tin. tuyên truyền cho cộng đồng; phối hợp vận động, tập hợp đoàn kết người Việt Nam ở nước ngoài; tăng cường công tác phối hợp hỗ trợ cộng đồng giữ gìn bản sắc dân tộc, phát triển phong trào học tiếng Việt; tập trung củng cố các hội đoàn truyền thống, khuyến khích các hình thức tập hợp mới, chú trọng xây dựng nòng cốt cho các tổ chức hội đoàn; tăng cường vận động, thuyết phục đối với bộ phận cộng đồng còn bất đồng quan điểm.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần mở rộng thành phần người tiêu biểu ở các khu vực trọng điểm, các nước có đông người Việt Nam ở nước ngoài tham gia Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đây chính là lực lượng nòng cốt đại diện cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài để thường xuyên phản ánh, thông tin về tình hình hoạt động của các Hội người Việt Nam ở nước ngoài, tình hình cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; thông tin về chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước đối với người Việt Nam ở nước ngoài; tuyên truyền, vận động cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tích cực hưởng ứng các phong trào yêu nước và các cuộc vận động do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động; làm cầu nối trong việc mở rộng đối tác đối ngoại nhân dân của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. 

Hội thảo còn được nghe nhiều ý kiến của các chuyên gia. Với quan điểm khách quan, khoa học, các bài viết, tham luận, phát biểu đã cung cấp nhiều tư liệu quan trọng, có những nhìn nhận, phân tích, đánh giá, tổng hợp những vấn đề, yếu tố mới của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế ảnh hưởng tới công tác tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; phân tích những thuận lợi, khó khăn; đồng thời xác định rõ quan điểm về vai trò của MTTQ Việt Nam trong thực hiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế ở nước ta hiện nay. 

Nhiều vấn đề mới được nêu ra từ góc nhìn của các nhà quản lý, lãnh đạo, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu kinh tế… là những phát hiện, gợi ý quan trọng cho MTTQ Việt Nam trong nghiên cứu đề xuất Chiến lược Đại đoàn kết toàn dân tộc.