Chủ tịch Hồ Chí Minh - Nhà báo vĩ đại

Chủ tịch Hồ Chí Minh suốt đời chỉ nhận mình là "người cách mạng chuyên nghiệp", nhưng trong sự nghiệp vĩ đại của Người, báo chí là một trong những phương tiện quan trọng nhất để truyền bá tư tưởng, cổ vũ cách mạng và thức tỉnh dân tộc. Người từng nói mình chỉ là "cây bút tiểu phẩm", "người có duyên nợ với báo chí", nhưng thực tế, Hồ Chí Minh là người đặt nền móng cho báo chí cách mạng Việt Nam, vừa là nhà báo, nhà chính luận, nhà tuyên truyền, nhà tổ chức báo chí mẫu mực.

Cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh là kết tinh của lý tưởng độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội; là sự kết hợp hài hòa giữa chiến sĩ cách mạng và nhà văn hóa lớn. Báo chí - trong hành trình cách mạng của Người - không chỉ là công cụ đấu tranh mà còn là không gian văn hóa, nơi hun đúc ý chí, truyền cảm hứng và nuôi dưỡng khát vọng dân tộc.

Như chúng ta đều biết, Hồ Chí Minh không bao giờ nhận mình là nhà thơ, nhà báo, nhà văn, mà chỉ nhận mình là người "có duyên nợ với báo chí", là "cây bút tiểu phẩm", "nhà chính luận", "nhà tuyên truyền", đúng nhất là "nhà cách mạng chuyên nghiệp". Cả đời Người chỉ có một mục đích là phấn đấu cho quyền lợi của Tổ quốc và hạnh phúc của quốc dân. Cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh là biểu tượng của nhân cách cao thượng của một nhà cách mạng chuyên nghiệp, một nhà báo vĩ đại.

1. Hồ Chí Minh - Nhà báo cách mạng vĩ đại

Nhà cách mạng chuyên nghiệp Hồ Chí Minh có sự kết hợp cách mạng với văn hóa; thống nhất, hòa quyện giữa anh hùng giải phóng dân tộc và nhà văn hóa kiệt xuất. Hồ Chí Minh xác định rõ mục đích ra nước ngoài là để tìm đường cứu nước, cứu dân, giải phóng dân tộc. Trong quá trình hoạt động và lãnh đạo cách mạng, Người đã sáng tạo ra các giá trị văn hóa, trở thành nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam mang tầm vóc nhân loại.

Nói đến Hồ Chí Minh với tư cách là nhà báo vĩ đại, trước hết cần hiểu quan điểm xuyên suốt, nhất quán của Người về nhiệm vụ của báo chí là phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân. Theo Người, báo chí phải phản ánh được nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng, ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. Nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước phải trở thành những đề tài thường xuyên, hấp dẫn của báo chí như phát triển kinh tế và văn hóa, củng cố quốc phòng, xây dựng chủ nghĩa xã hội, đấu tranh thống nhất nước nhà, giữ gìn hòa bình thế giới.

Là nhà văn hóa kiệt xuất, Hồ Chí Minh thể hiện vai trò chủ thể sáng tạo văn hóa với tư cách là nhà thơ, nhà văn, nhà báo vĩ đại. Người nói tất cả các bài báo của mình chỉ có một "đề tài" là "chống thực dân đế quốc, chống phong kiến địa chủ, tuyên truyền độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội". Cách nói của Người với các nhà báo toát lên cuộc đời của một nhà cách mạng chuyên nghiệp, mà sợi chỉ đỏ xuyên suốt là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Nhìn tổng quát, nhà báo cách mạng vĩ đại Hồ Chí Minh đã để lại những con số kỷ lục mà hiếm có một nhà báo nào trong một thế kỷ qua có thể đạt được. Đó là thời gian 50 năm hoạt động báo chí (1919 - 1969) với khoảng 2.000 bài báo. Người sáng lập hoặc đồng sáng lập nhiều tờ báo như: Le Paria (tháng 4/1922), Thanh niên (tháng 6/1925), Lính Kách mệnh (tháng 12/1927), Việt Nam độc lập (gọi tắt là Việt Lập, tháng 8/1941)... Người viết bài cho nhiều tờ báo ở nước ngoài và trong nước bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau như tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Nga, tiếng Trung, tiếng Việt... Đề tài, nội dung, hình thức, cách viết vô cùng đa dạng, phong phú, với bút pháp độc đáo, sáng tạo, xuyên suốt, nhất quán trong tôn chỉ, mục đích, quan điểm, tư tưởng chính trị. Đó là tố cáo tội ác của thực dân đối với các dân tộc thuộc địa, thức tỉnh, đoàn kết các dân tộc bị áp bức, ca ngợi Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917, tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin, chỉ đạo, thôi thúc, kêu gọi tổ chức hành động cách mạng để đạt mục tiêu giải phóng thuộc địa và nhân loại, vì hòa bình thế giới. Đối với đất nước và con người Việt Nam, hoạt động báo chí của Người phản ánh nhiệm vụ giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới.

Điểm tựa mở đường để Hồ Chí Minh trở thành nhà báo lớn là lòng yêu nước, thương dân, khát vọng cứu nước, cứu dân. Trên con đường đấu tranh giải phóng dân tộc, vừa nghiên cứu lý luận vừa hoạt động thực tiễn, Người nhận thức rõ vai trò của báo chí là vũ khí tư tưởng sắc bén, một công cụ tổ chức, tập hợp, giáo dục, tuyên truyền, giác ngộ quần chúng nhanh chóng, hữu hiệu.

Khác với một số nhà cách mạng tiền bối như Phan Bội Châu hay một số tổ chức chính trị đương thời như Tân Việt (không sử dụng báo chí hoặc không có báo), ngay sau việc in Yêu sách gửi đến Hội nghị Vécxây thành truyền đơn phát trong các cuộc mít tinh và thấy rằng chỉ có tờ Dân chúng là đã in những lời yêu cầu của Việt Nam, Hồ Chí Minh bắt tay ngay vào việc học làm báo.

Từ những tin ngắn đầu tiên được đăng báo, đến cả một cột báo dài, Hồ Chí Minh viết truyện ngắn, tiểu thuyết. Ngay cả khi đã trở thành một nhà báo lớn, Hồ Chí Minh vẫn khổ công rèn luyện trên mọi phương diện, luôn luôn khiêm tốn, miệt mài học tập, cố gắng không ngừng nhằm nâng cao trình độ và hiểu biết về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, ngoại ngữ...

Nói đến nhà báo cách mạng Hồ Chí Minh, trước hết, xuyên suốt và nhất quán là sự tu dưỡng, rèn luyện về lập trường và bản lĩnh chính trị. Bài học có giá trị lớn mà Người để lại cho những người làm báo là "phải có lập trường chính trị vững chắc. Chính trị phải làm chủ. Đường lối chính trị đúng thì những việc khác mới đúng được". Trên nền tảng lập trường chính trị, Hồ Chí Minh xác định rõ ràng, dứt khoát: viết báo phải có "tính chất quần chúng và tinh thần chiến đấu". Để làm được điều đó, Người đi vào thực tiễn, thấu hiểu và thấu cảm cuộc sống của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và quần chúng lao khổ. Thực tiễn và quần chúng nhân dân là những người thầy lớn của Hồ Chí Minh trong sự nghiệp báo chí, đem lại cho Người nguồn cảm hứng vô tận để viết báo.

Một trong những lý do quan trọng nhất để Hồ Chí Minh đạt được tầm vóc của một nhà báo lỗi lạc, mà sau này Người thường nhắc nhủ những người làm báo, là khi viết phải tự đặt câu hỏi: Viết cho ai xem? Viết để làm gì? Viết như thế nào? Sự nghiệp và di sản báo chí của Hồ Chí Minh đã trả lời thuyết phục những câu hỏi đó.

Hồ Chí Minh viết cho nhiều báo trong nhiều thời gian, không gian, đối tượng, mục đích với cách thể hiện khác nhau. Kinh nghiệm viết báo của Người là "kinh nghiệm ngược. Bác học viết báo Pháp trước, rồi học viết báo Trung Quốc, rồi sau mới học viết báo Việt Nam". Những tháng năm ở Pháp, khi viết bài cho báo Đời sống thợ thuyền (La vie Ouvrière) và cả khi làm chủ bút, chủ nhiệm, phát hành, bán báo Le Paria, đối tượng tuyên truyền chủ yếu của Người là những người cùng khổ, anh em công nhân Việt Nam không biết chữ Pháp. Phải tố cáo tội ác của bọn thực dân, thức tỉnh nhân dân thuộc địa. Hồ Chí Minh có cách viết ngắn gọn, tập trung vào những điều "mắt thấy tai nghe". Ở Liên Xô, năm 1923, khi viết cho báo Tiếng Còi, lúc đầu phóng viên được yêu cầu viết rõ sự thật, ngắn gọn. Sau này trở lại Liên Xô, Người lại được yêu cầu "viết cho văn chương. Vì ngày trước khác, người đọc báo chí muốn biết những việc thật. Còn bây giờ khác, sinh hoạt đã cao hơn, người ta thấy hay, thấy lạ, thấy văn chương thì mới thích đọc". Khi ở Quảng Châu, sáng lập báo Thanh Niên, Người lại "học viết tiếng ta". Khi về nước, ở Cao Bằng, xác định rõ nhiệm vụ của Đảng là tuyên truyền, lãnh đạo, tổ chức nhân dân chuẩn bị cho khởi nghĩa giành chính quyền, Hồ Chí Minh quán triệt sâu sắc và vận dụng sáng tạo lời dạy của Lênin về báo chí là công cụ tuyên truyền, cổ động, tổ chức và lãnh đạo để ra tờ báo Việt Nam độc lập. Làm báo Việt lập gặp muôn vàn khó khăn vì phải làm bí mật; sinh hoạt thì bữa đói bữa no; đá in, giấy... đều thiếu. Còn một cái khó lớn nữa là báo phải góp phần đắc lực tuyên truyền, cổ động, tổ chức, lãnh đạo phong trào cách mạng giải phóng dân tộc, mà trực tiếp là phong trào cách mạng ở Cao Bằng và các tỉnh miền núi lân cận, nơi mà trình độ dân trí còn rất thấp. Trước đây làm báo ở phạm vi quốc tế, nay trong phạm vi dân tộc, ở một địa bàn miền núi nghèo khổ, viết thế nào để người dân hiểu được, thấu được, cảm được, thấm thía và ủng hộ cách mạng là một thách thức không nhỏ. Với kinh nghiệm hơn 20 năm làm báo, giữ vững nguyên tắc tính chất quần chúng, nắm chắc mục đích, đối tượng, địa bàn, có phong cách viết riêng chân thực, mộc mạc, giản dị, tự nhiên, hấp dẫn, phong phú về hình thức, đa dạng về thể loại, Hồ Chí Minh cho thấy tờ Việt lập là một hình mẫu, chuẩn mực về một tờ báo cách mạng ở cơ sở. Báo ra, đồng bào địa phương thích đọc vì thấm thía với họ. Đúc kết lý do thành công, Hồ Chí Minh nói đó là do "mọi việc đều dựa vào quyết tâm của mình, dựa vào lực lượng và sáng kiến của quần chúng".

2. Tư tưởng, đặc điểm báo chí Hồ Chí Minh

Di sản báo chí Hồ Chí Minh cho thấy tư tưởng và đặc điểm hòa quyện vào nhau, tạo nên chân dung nhà báo lỗi lạc Hồ Chí Minh.

Thứ nhất, kết hợp dân tộc, giai cấp, nhân loại.

Nói đến dân tộc là bàn về những giá trị văn hóa và tinh thần dân tộc, khát vọng độc lập dân tộc, giải phóng và phát triển. Nói đến nhân loại là nói đến nỗi đau, số phận và khát vọng của loài người về hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Dân tộc và nhân loại được Hồ Chí Minh xử lý một cách sáng tạo bằng lập trường giai cấp công nhân, nắm được cái hồn, tinh thần của học thuyết Mác - Lênin. Giai cấp mang lại sự hướng đạo, tính tiên phong của báo chí cách mạng. Ở các mức độ đậm nhạt, cao thấp khác nhau, trong từng thời kỳ cách mạng, dân tộc, giai cấp, nhân loại đều có trong di sản báo chí Hồ Chí Minh. Người thường nói, để có tự do, độc lập thì phải coi chủ nghĩa Mác - Lênin là kim chỉ nam, mặt trời soi sáng con đường chúng ta đi tới thắng lợi. Đối với thế giới thì vấn đề là ở đời và làm người, tức là phải thương nước, thương dân, thương nhân loại đau khổ, bị áp bức. Viết về đoàn kết giai cấp, "bốn phương vô sản, bốn biển đều là anh em", Hồ Chí Minh cho thấy sự nhuần nhuyễn giữa dân tộc, giai cấp, nhân loại: "Dù màu da có khác nhau, trên đời này chỉ có hai giống người: giống người bóc lột và giống người bị bóc lột. Mà cũng chỉ có một mối tình hữu ái là thật mà thôi: tình hữu ái vô sản". "Rằng đây bốn bể một nhà/Vàng đen trắng đỏ đều là anh em".

Hồ Chí Minh sinh ra trong cái nôi của chủ nghĩa yêu nước, lớn lên trên mảnh đất thấm đẫm giá trị tinh thần truyền thống hàng nghìn năm của dân tộc Việt Nam. Người viết báo trên cái nền kiên cố "gốc tích Hồng Bàng"; hai tiếng "đồng bào"; con Hồng cháu Lạc... Từ đó, Người tiếp thu tinh hoa văn hóa Đông - Tây, đi tới "nhân loại" những người cùng khổ, bị áp bức. Trong Lời kêu gọi của báo Le Paria, Người đã nói đến "giải phóng loài người". Tinh thần các giá trị châu Á, châu Âu và của nhân loại gắn với sự nghiệp giải phóng và phát triển Việt Nam thấm đượm trong nhiều bài báo của Hồ Chí Minh. Người là hiện thân của cuộc đấu tranh chống thực dân phương Tây, nhưng lại rất gần với văn hóa phương Tây. Đọc sách bằng nhiều thứ tiếng khác nhau không chỉ là vấn đề tri thức trong các tác phẩm đó, mà điều quan trọng là Hồ Chí Minh muốn đến gần với kho tàng văn hóa, văn minh, khát vọng của nhân loại. Nhà báo Pháp Giăng Lacutuya (Lacouture) nhắc lại lời Bác trong buổi tiếp chuyện Người năm 1946: "Một dân tộc như dân tộc của anh đã cho thế giới một nền văn hóa ca ngợi tự do thì dù sao đi nữa bao giờ cũng tìm thấy ở chúng tôi những người bạn. Anh có biết là không năm nào là tôi không say mê đọc lại Vichto Huygô và Misơlê. Các quan điểm trong các văn phẩm đó hoàn toàn rõ rệt, đó là quan điểm giống một cách lạ lùng quan điểm của dân nghèo chúng tôi".

Hồ Chí Minh thể hiện sự nghiệp quốc tế qua lăng kính sự nghiệp giải phóng dân tộc Việt Nam và tìm thấy cái cốt lõi giải phóng giai cấp, giải phóng nhân loại trong chủ nghĩa Mác - Lênin. Dưới ánh sáng khoa học, cách mạng và nhân văn của chủ nghĩa Mác - Lênin, ngòi bút - vũ khí sắc bén của Hồ Chí Minh đã thức tỉnh các dân tộc bị áp bức vùng lên đấu tranh, thực hiện sự nghiệp giải phóng, toát lên khát vọng độc lập, tự do, hạnh phúc của nhân dân Việt Nam, tiến bước cùng thời đại, sánh vai với các cường quốc năm châu.

Qua dân tộc, nhân loại và giai cấp, thông điệp báo chí của Hồ Chí Minh phản ánh quan điểm đấu tranh cho tự do, bình đẳng, lẽ phải, cái thiện, vì hòa bình, hợp tác, hữu nghị giữa các dân tộc; vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Sợi chỉ đỏ xuyên suốt dân tộc, giai cấp, nhân loại là phò chính trừ tà, nêu cao chính nghĩa, lên án phi nghĩa, vì tiến bộ xã hội.

Thứ hai, tính thực tiễn, tính quần chúng, tính cách mạng.

C. Mác sáng tạo ra lý luận, xây dựng học thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học, giúp nhân loại nhận thức và cải tạo thế giới, xóa bỏ áp bức, xây dựng xã hội mới. V.I. Lênin vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác, làm nên cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới ở nước Nga. Với sứ mệnh tìm đường, mở đường, dẫn đường giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người, Hồ Chí Minh kiên định, trung thành, vận dụng và phát triển sáng tạo học thuyết Mác - Lênin vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam. Người đã lý luận hóa thực tiễn và thực tiễn hóa lý luận của các bậc thầy trong điều kiện của Việt Nam và thực tiễn các dân tộc có hoàn cảnh như Việt Nam. Người thức tỉnh các dân tộc bị áp bức, vạch ra con đường và tổ chức sự nghiệp giải phóng các dân tộc thuộc địa.

Trong thế giới đầy bạo lực, áp bức, bóc lột, bất công, đòi hỏi sự giải phóng và cần được giải phóng, các bài báo của Hồ Chí Minh đậm tính thực tiễn, phản ánh những điều "mắt thấy tai nghe", khát vọng của nhân loại bị áp bức, kêu gọi họ đứng lên "đem sức ta mà tự giải phóng cho ta". Được sự thật rèn luyện, thấy rõ bộ mặt thật của chủ nghĩa thực dân, báo chí Hồ Chí Minh chỉ rõ con đường cho các dân tộc: "Muốn được giải phóng, các dân tộc chỉ có thể trông cậy vào mình, trông cậy vào lực lượng của bản thân mình".

Báo chí Hồ Chí Minh đậm tính quần chúng, thể hiện ở việc dựa vào quần chúng, phản ánh khát vọng của quần chúng, hướng tới phục vụ quần chúng, vì quyền lợi của quần chúng là độc lập, tự do, hạnh phúc, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Quần chúng trong báo chí Hồ Chí Minh là các dân tộc bị áp bức, những người cùng khổ, đặc biệt là đồng bào ta, gồm công nhân, nông dân, trí thức, thanh niên, phụ lão, phụ nữ, lực lượng vũ trang, dân tộc thiểu số, lương giáo...

Quan trọng nhất trong di sản báo chí Hồ Chí Minh là ở hai chữ "Cách mệnh! Cách mệnh! Cách mệnh!". Hai chữ "Cách mệnh" không chỉ có ý nghĩa trong đấu tranh thoát khỏi kiếp nô lệ, giành độc lập dân tộc, mà nhất quán, xuyên suốt đến khi Người qua đời và cho tận đến hôm nay. Cách mạng là "phá cái cũ đổi ra cái mới, phá cái xấu đổi ra cái tốt". Đó là "một cuộc chiến đấu chống lại những gì đã cũ kỹ, hư hỏng, để tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi". Tính chiến đấu, cách mạng là sâu sắc nhất, có ý nghĩa nhất trong di sản báo chí Hồ Chí Minh. Những trang viết, bài viết về cuộc đấu tranh chống xâm lược, đòi độc lập, tự do; chống chiến tranh, đòi hòa bình, công lý; chống cũ kỹ, lạc hậu, xây dựng xã hội mới; chống tham ô, lãng phí, quan liêu, chủ nghĩa cá nhân, thực hành cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư... Với tinh thần "Không có gì quý hơn độc lập, tự do", các bài báo của Hồ Chí Minh thể hiện khát vọng giải phóng và phát triển, xây dựng đất nước ta.

Thứ ba, sự hòa quyện của tri thức triết học, văn học, sử học, ngôn ngữ học.

Tri thức sử học được Hồ Chí Minh khai thác viết báo, và các bài báo của Người thực sự là "một pho sử lớn" của dân tộc và nhân loại trong hơn nửa thế kỷ (từ giữa thế kỷ XIX đến cuối thập kỷ 60 của thế kỷ XX). Những trang sử vinh quang của dân tộc, cả "pho lịch sử bằng vàng" của Đảng và các phong trào cách mạng, lịch sử thế giới được khắc họa đậm nét, sinh động, hiện thực qua ngòi bút sắc sảo của nhà báo cách mạng Hồ Chí Minh. Điều cần nhấn mạnh là lịch sử thế giới không chỉ Cách mạng Nga mà là cả Cách mạng tư sản Mỹ, Pháp và lịch sử nhiều nước khác, với những nhân vật tiêu biểu đều được Hồ Chí Minh khai thác tối đa trong các bài báo của mình. Thượng Nghị sĩ Anh William Warbey (Uyliơm Uoby) cho biết: "Sự ngưỡng mộ của Hồ Chí Minh đối với những thành tích lịch sử và những hoài bão của nhân dân Mỹ bắt nguồn từ những chuyến thăm New York, Boston và những thành phố khác ở bờ biển phía Đông... Trong những thập kỷ đầu của thế kỷ XX, ông đã có cơ hội biết và yêu nhân dân Mỹ, và qua sách báo, ông đã ngưỡng mộ chính khách của họ là Abraham Lincoln. Cuộc chiến đấu của Lincoln chống chế độ nô lệ và sự bóc lột lao động đối với ông Hồ như là một tiếng vọng của chính sứ mạng của mình là giải phóng nhân dân Việt Nam".

Người viết kịch, truyện ngắn, tiểu thuyết, dùng các mẩu chuyện, hình ảnh, thơ, văn hóa dân gian... một cách sinh động, có hiệu quả trong nhiều bài báo ở các giai đoạn lịch sử, với các đối tượng khác nhau. Vì vậy, báo chí Hồ Chí Minh không chỉ có giá trị báo chí, mà còn chứa đựng giá trị văn học, sử học, góp phần khắc họa rõ nét nhà văn hóa kiệt xuất Hồ Chí Minh.

Thứ tư, tính bền vững - giá trị trường tồn, soi sáng.

Cho đến nay, sự nghiệp báo chí Hồ Chí Minh vẫn vẹn nguyên giá trị với dân tộc và thời đại. Đại tướng Võ Nguyên Giáp khẳng định "Thế giới còn đổi thay, nhưng tư tưởng Hồ Chí Minh sống mãi". Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) chỉ rõ: Tư tưởng Hồ Chí Minh là "tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi". Những tổng kết và đánh giá đó mang hàm ý sâu sắc, rộng lớn về giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh, trong đó, báo chí là một kênh thể hiện tư tưởng của Người. Các bài báo của Chủ tịch Hồ Chí Minh đến nay vẫn vẹn nguyên giá trị, là ngọn đèn soi đường đổi mới, hướng tới tương lai, trường tồn cùng dân tộc và nhân loại. Tính thời sự, bền vững, trường tồn, hiện đại trong báo chí Hồ Chí Minh được thể hiện trước hết và xuyên suốt ở các quan điểm triết học, chính trị, tư tưởng, bình đẳng, nhân đạo, nhân văn, hòa bình, hữu nghị. Đồng thời, thể hiện đậm nét ở mục đích của báo chí là phục vụ nhân dân, phục vụ cách mạng, xây dựng chủ nghĩa xã hội, thực hiện nền hòa bình chân chính bền vững trên thế giới. Tính tư tưởng, tính quần chúng, tính cách mạng, tinh thần chiến đấu chống cái ác, xây cái thiện luôn được khẳng định sâu sắc trong báo chí hiện đại ngày nay.

Di sản báo chí Hồ Chí Minh mang hơi thở của thời đại, chứa đựng sinh khí mới, phản ánh tính thời sự, có giá trị lý luận và thực tiễn cao, trong đó phải kể đến nhiều bài báo viết về chính trị, văn hóa, con người, đạo đức, xây dựng Đảng, khát vọng phát triển... Đây được coi là những tác phẩm "gối đầu giường" của cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Hồ Chí Minh là một tấm gương sáng ngời, không chỉ ở phẩm chất đạo đức, lập trường chính trị, nội dung tư tưởng thể hiện trong các bài báo, mà Người còn để lại cho chúng ta những bài học kinh nghiệm vô cùng quý báu về cách viết. Những bài học của Hồ Chí Minh đối với báo chí vô cùng phong phú, đa dạng, bổ ích cho những người làm báo hiện nay và các thế hệ mai sau.

--------

Tài liệu tham khảo:

- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021;

- Viện Hồ Chí Minh: Hồ Chí Minh sống mãi trong trái tim nhân loại, Nxb. Lao động - Nxb. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1993;

- Hữu Ngọc: Phác thảo chân dung văn hóa Pháp, Nxb. Ngoại văn Việt Nam, Hà Nội, 1991;

- Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Tư tưởng Hồ Chí Minh quá trình hình thành và phát triển, Nxb. Sự thật, Hà Nội, 1993;

- Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011.