Chưa có nhà, chưa dám cưới: Nỗi lo của người trẻ giữa cơn sốt giá bất động sản

Khi nhà ở trở thành "bài toán khó trước hôn nhân"

Nhiều buổi anh Nguyễn Việt Dũng (31 tuổi, kỹ sư công nghệ) và bạn gái đi ngang qua một sàn giao dịch bất động sản thường kèm theo tiếng thở dài. "Căn hộ hai phòng ngủ ở khu vành đai 3 giờ toàn 5 tỉ đồng. Lương hai đứa cộng lại hơn 40 triệu, nếu không ăn tiêu gì thì cũng phải mấy chục năm mới đủ tiền mua. Thế này cưới xong chỉ có ở nhà thuê thôi, mà thuê thì lo bấp bênh, sinh con cũng khó", anh nói.

Tình cảnh của Dũng không hiếm. Tại Hà Nội, giá căn hộ trung bình hiện đã vượt 75 triệu đồng/m², tăng hơn 35% so với cùng kỳ năm trước. Những dự án được xem là "vừa túi tiền" gần như biến mất khỏi thành phố, chứ không chỉ biến mất khỏi vùng trung tâm như trước. Ngay cả khu vùng ven, trước đây ít người quan tâm như Hoài Đức, Gia Lâm, giá cũng chạm ngưỡng 4,5–5 tỉ đồng cho căn hộ 2 phòng ngủ. Với thu nhập bình quân của người lao động đô thị khoảng 15–20 triệu/tháng, bài toán "có nhà trước khi cưới" gần như bất khả thi nếu không có hỗ trợ từ gia đình.

Tại chung cư Hateco Apollo Xuân Phương (phường Xuân Phương, Hà Nội), ba tháng trước, chị Nguyễn Ngọc Thu từng xem một căn hộ hai phòng ngủ giá 4 tỷ đồng nhưng còn do dự vì phải vay ngân hàng quá nhiều. Tuần rồi quay lại, chị được báo căn hộ đã bán với giá 4,8 tỷ đồng, bao sang tên. "Giá nhà leo thang thế này, đành chịu, không kham nổi nữa", chị Thu thở dài.

Trong văn hóa Việt, ngôi nhà vẫn được coi là nền tảng cho hôn nhân, "an cư rồi mới lạc nghiệp". Chính tâm lý này khiến không ít cặp đôi trì hoãn chuyện cưới hỏi. Chị Hoàng Thu Thảo (28 tuổi, nhân viên ngân hàng) chia sẻ: "Ba mẹ mình bảo, lấy chồng mà không có nhà riêng thì khổ lắm, nên hai đứa cứ đợi mãi. Nhưng đợi hoài, giá nhà tăng còn nhanh hơn tiền tiết kiệm".

Đừng để áp lực vật chất làm lu mờ hạnh phúc

Không ít người trẻ hiện nay thực tế hơn, thay vì lao vào gánh nặng vay nợ mua nhà, họ chọn ở thuê dài hạn hoặc sống độc thân. Nhiều cặp đôi dù đã đính hôn vẫn chưa đăng ký kết hôn, chỉ vì "chưa có nơi ổn định để bắt đầu cuộc sống chung". Một khảo sát nhỏ của Viện Nghiên cứu Xã hội gần đây cho thấy, hơn 60% người trẻ đô thị cho rằng "chưa có nhà riêng" là lý do hàng đầu khiến họ chưa nghĩ đến chuyện kết hôn.

Ở góc độ xã hội học, chuyên gia Nguyễn Thị Minh Tâm nhận định, khi giá nhà vượt xa thu nhập, người trẻ sẽ tái định nghĩa khái niệm hạnh phúc. Họ ưu tiên tự do, trải nghiệm và sự ổn định tinh thần hơn là việc lập gia đình trong cảnh nợ nần. Bà cũng cho rằng áp lực kinh tế đang làm biến đổi cấu trúc xã hội truyền thống, nơi hôn nhân từng là "đích đến tất yếu" của tuổi trưởng thành.

Thực tế, tại nhiều nước châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Singapore, xu hướng này đã diễn ra nhiều năm, giá nhà quá cao đi cùng với tỷ lệ kết hôn và sinh con giảm mạnh. Việt Nam đang theo quỹ đạo tương tự, chỉ khác là chưa có thống kê chính thức. Nếu thiếu chính sách hỗ trợ nhà ở phù hợp lý, giấc mơ an cư cho người trẻ ngày càng xa hơn.

Với những người trẻ như anh Dũng chị Thảo, chuyện cưới xin giờ không còn chỉ là tình yêu hay trách nhiệm. Đó là bài toán cân bằng giữa hiện thực kinh tế và khát vọng ổn định nơi "mái ấm" đôi khi trở thành gánh nặng trước cả khi được dựng lên.

Theo các chuyên gia, thay vì đặt nặng chuyện "phải có nhà mới cưới", các cặp đôi có thể chọn cách linh hoạt hơn như thuê nhà ổn định, chia sẻ chi phí và cùng xây dựng kế hoạch tài chính dài hạn. Quan trọng hơn cả là tạo được sự đồng thuận và an tâm trong mối quan hệ, thay vì biến "ngôi nhà" thành rào cản của hạnh phúc. Về phía Nhà nước, cần sớm triển khai mạnh mẽ chính sách phát triển nhà ở xã hội, nhà giá hợp lý để người trẻ có thể an cư và từ đó, dám an lòng lập nghiệp, xây dựng gia đình.