Chưa được cấp phép kinh doanh, thuốc lá thế hệ mới vẫn bán tràn lan

Tại buổi tọa đàm "Thuốc lá thế hệ mới: Đủ điều kiện để quản lý ngay theo luật hiện hành" do Báo Pháp Luật TPHCM tổ chức vừa qua, đại diện các bộ ngành và các chuyên gia đã trình bày quan điểm, kiến nghị, đề xuất giải pháp để quản lý hiệu quả TLTHM. 

Đồng thời các ý kiến trong tọa đàm cũng nhằm mục đích góp phần hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao năng lực kiểm soát mọi loại sản phẩm thuốc lá của quốc gia, cũng như chấm dứt tình trạng thả lỏng cho thị trường chợ đen hoành hành, gây khó khăn cho công tác kiểm soát buôn lậu và thiệt hại cho ngân sách Nhà nước lẫn sức khỏe người dùng.

Ông Trần Văn Dũng, Phó Cục trưởng Cục nghiệp vụ QLTT, Tổng Cục Quản lý Thị trường, Bộ Công Thương nhìn nhận, buôn lậu TLTHM đang lộng hành nhưng chưa thể triệt tận gốc vì thiếu cơ sở pháp lý để chế tài. Tất cả các sản phẩm thuốc lá, nếu đã có mặt trên thị trường, thì cần được đưa vào diện quản lý phù hợp.

"Thị hiếu của người tiêu dùng về việc sử dụng mặt hàng TLTHM ở nhiều địa phương ngày càng tăng. Do đó, mặt hàng này vẫn được gian thương quảng cáo, bày bán, chứa trữ tại khu vực sinh hoạt, nơi ở của các cửa hàng trên địa bàn các thành phố lớn như TPHCM, Hà Nội, Hải Phòng và nhiều tỉnh, thành phố khác… Khi khách hàng đến mua hoặc hỏi về mặt hàng cụ thể thì đối tượng kinh doanh mới mang hàng ra để giao dịch. Điều này gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong việc xác định rõ hình thức kiểm tra hay khám nơi cất giấu tang vật", ông Trần Văn Dũng cho biết thêm.

Đồng quan điểm về việc cần tạo ra một hành lang pháp lý để các cơ quan thực thi pháp luật có căn cứ để kiểm soát hoạt động xuất nhập khẩu, chống thất thu thuế Nhà nước, ông Vũ Hoài Linh, đại diện Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính chia sẻ: Trên thế giới, các nước phân loại quản lý TLTHM dựa theo mức độ tác hại của từng sản phẩm, tuy nhiên tại Việt Nam, chưa có khung pháp lý rõ ràng nào được ban hành để quản lý TLTHM.

Dưới góc độ người dùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Bảo vệ Người tiêu dùng Việt Nam Vũ Văn Trung nêu quan điểm: "Việc sử dụng TLTHM đã xuất hiện bao nhiêu năm nay nhưng lại không có văn bản nào điều chỉnh vấn đề này. Các nước trung bình khá trở lên đều có quy định rất chặt chẽ về quy định bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Thực tế cuộc sống không đợi chúng ta, với tinh thần đó đã đến lúc chúng ta ban hành văn bản quy phạm pháp luật về buôn bán, sử dụng sản phẩm TLTHM. Có như vậy mới bảo vệ được sức khỏe người tiêu dùng."

Trong vai trò là Phó Chủ tịch Hội Dược học Việt Nam kiêm Trưởng Ban Quản lý An toàn thực phẩm TPHCM, Đại biểu Quốc hội, PGS.TS. Phạm Khánh Phong Lan cũng mong đợi một chính sách quản lý phù hợp với các chủ thể liên quan cần sớm được ban hành. Bà nhấn mạnh, mọi đối tượng đều xứng đáng được bảo vệ, bao gồm giới trẻ, cộng đồng và quan trọng không kém là những người đang hút thuốc với độ tuổi hợp pháp - đối tượng chịu tác động trực tiếp.

"Trong định nghĩa thuốc lá trong Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá đã quy định rõ sản phẩm thuốc lá là những sản phẩm sử dụng nguyên liệu thuốc lá một phần và toàn bộ cũng như các dạng khác. Chúng tôi chính là những người đã đóng góp ý kiến xây dựng luật này, vốn được thông qua năm 2012 và có hiệu lực từ năm 2013. Chúng ta không nói chuyện quản lý thuốc lá mới hay cũ vì bản chất chúng đều là thuốc lá. Không nhất thiết phải trình chính phủ quy định quản lý mới mà chỉ cần quy định lại cho rõ ràng cụ thể hơn để dễ quản lý", bà Phạm Khánh Phong Lan nhìn nhận.