Chương trình “Mẹ đỡ đầu” tại Lạng Sơn: Huy động hơn 2,9 tỷ đồng, đỡ đầu dài hạn 402 trẻ

Ngày 17/10/2021, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam phát động Chương trình "Mẹ đỡ đầu" nhằm hỗ trợ chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em mồ côi do tác động của dịch Covid-19 và các nguyên nhân khác. 

Tại Lạng Sơn, Ban Thường vụ Hội LHPN tỉnh đã nhanh chóng cụ thể hóa bằng kế hoạch, hướng dẫn, phân công trách nhiệm, thiết lập quy trình rà soát - xác minh - kết nối và theo dõi dài hạn.

Lan tỏa tinh thần nhân ái bằng những việc làm cụ thể

Ngay từ đầu, Hội LHPN tỉnh chỉ đạo thống nhất, đẩy mạnh truyền thông đa nền tảng, phát hiện - tôn vinh điển hình, và nhất là đặt trẻ em vào trung tâm của mọi hoạt động. Các cấp Hội đã phối hợp cơ quan chức năng rà soát 100% xã, phường, thị trấn ở 11 huyện, thành phố; ghi nhận trên 2.200 trẻ có hoàn cảnh cần hỗ trợ, trong đó có trẻ mồ côi cha hoặc mẹ do Covid-19 và nhiều trường hợp mồ côi hoặc khó khăn bởi các nguyên nhân khác. 

Từ dữ liệu nền này, các "địa chỉ đỏ" hỗ trợ được dựng lên, ưu tiên những hoàn cảnh cấp thiết, bảo đảm đúng đối tượng, đúng tiêu chí và minh bạch trong từng khoản hỗ trợ.

Các hình thức hỗ trợ đa dạng từ sinh hoạt phí hằng tháng, học bổng, sổ tiết kiệm, bảo hiểm y tế đến đồ dùng học tập, quần áo đầu năm học. Quan trọng hơn, sự đồng hành không chỉ là vật chất: cán bộ, hội viên, các nhà hảo tâm thường xuyên thăm hỏi, tư vấn tâm lý, dạy kỹ năng sống, giúp trẻ vững vàng trong môi trường gia đình và cộng đồng.

Trước thềm năm học 2025-2026, ngày 18/8, Hội LHPN xã Hưng Vũ phối hợp Công an xã nhận đỡ đầu cháu Bế Thị Hồng Nhung (SN 2016), học sinh Trường PTDTBT Tiểu học 1 Trấn Yên, con hội viên phụ nữ nghèo ở thôn Táng Nàng. Cháu được hỗ trợ 2.400.000 đồng cùng các phần quà thiết thực từ Đoàn Thanh niên xã và Chi hội phụ nữ thôn. Hội cam kết đồng hành và tạo điều kiện để cháu chăm ngoan học tốt.

Những hoạt động trên cho thấy cách làm linh hoạt, bền bỉ: có nơi nhận đỡ đầu trực tiếp với cam kết dài hạn; có nơi huy động quỹ nhỏ nhưng đều đặn từ hội viên; nơi khác lại tăng cường kết nối lực lượng công an, đoàn thanh niên, doanh nghiệp, câu lạc bộ doanh nhân nữ… để tạo nguồn lực dồi dào, lan tỏa tinh thần tương thân tương ái. 

Ở cấp tỉnh, Hội duy trì hội nghị sơ kết, hội nghị biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân tiêu biểu và trao học bổng cho trẻ có thành tích – vừa tri ân người đồng hành, vừa tiếp thêm động lực cho các em.

Riêng năm 2023, Hội Phụ nữ Công an tỉnh tổ chức sơ kết 1 năm thực hiện Chương trình "Mẹ đỡ đầu" và triển khai Chương trình "Ngày mai tươi sáng" hỗ trợ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ em mồ côi, không nơi nương tựa, trẻ có nguy cơ vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội. 

Tại chương trình đã biểu dương, tặng quà 5 cặp mẹ - con tiêu biểu của "Mẹ đỡ đầu", đồng thời trao kinh phí hỗ trợ và quà cho 11 cháu được nhận nuôi dưỡng trong "Ngày mai tươi sáng". 

Năm 2024, Hội LHPN tỉnh tổ chức Hội nghị biểu dương, khen thưởng 29 tập thể, 2 cá nhân với tổng trị giá 12.200.000 đồng từ ngân sách; đồng thời trao học bổng cho 31 trẻ tiêu biểu trong giai đoạn với tổng trị giá 9.300.000 đồng từ nguồn xã hội hóa.

Không chỉ dừng lại ở hỗ trợ, công tác theo dõi, giám sát cũng được chú trọng. Hội LHPN tỉnh đã thực hiện, lồng ghép hơn 200 cuộc kiểm tra, giám sát liên quan đến công tác trẻ em và chính sách đối với trẻ em, nhằm bảo đảm nguồn lực đến đúng tay người cần, kịp thời, công bằng và hiệu quả.

Bà Vũ Thị Huyền Trang, Phó Chủ tịch Thường trực Hội LHPN tỉnh Lạng Sơn, nhấn mạnh: "Chương trình 'Mẹ đỡ đầu' đã khẳng định vai trò của tổ chức Hội trong hoạt động vì cộng đồng và an sinh xã hội tại địa phương. Chúng tôi không chỉ trao hỗ trợ vật chất, mà quan trọng hơn là đồng hành về tinh thần, kỹ năng, để mỗi cháu cảm nhận được tình yêu thương, an toàn và có thêm cơ hội phát triển toàn diện".

Củng cố cơ chế bảo trợ, hướng tới bền vững

Theo Hội LHPN tỉnh Lạng Sơn, điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh còn nhiều thách thức; việc kết nối nhà tài trợ, huy động nguồn lực chưa đồng đều; một số cơ sở Hội còn lúng túng về phương pháp triển khai. Vì vậy, giai đoạn tới, Ban Thường vụ Hội đề ra các nhóm giải pháp vừa "giữ chất" (bảo đảm đúng đối tượng, đúng quy trình), vừa "mở rộng" (tăng độ bao phủ và chiều sâu hỗ trợ) để chương trình phát huy hiệu quả bền vững.

Trước hết là nhóm giải pháp về tổ chức thực hiện: Tiếp tục triển khai, hướng dẫn cấp cơ sở trong bối cảnh sắp xếp bộ máy; đẩy mạnh chỉ đạo, chủ động nghiên cứu văn bản của Trung ương Hội để vận dụng phù hợp địa phương. 

Cùng với đó, chuẩn hóa quy trình từ cách thức đỡ đầu, lựa chọn đối tượng đến kết nối - vận động nguồn lực; duy trì rà soát, khảo sát bảo đảm tiêu chí; hỗ trợ kịp thời đúng người, đúng hoàn cảnh; phối hợp ngành chức năng xác minh thông tin trẻ mồ côi và người nuôi dưỡng theo pháp luật và yêu cầu nhà tài trợ.

Tiếp theo là nhóm giải pháp về truyền thông và huy động xã hội: Đẩy mạnh tuyên truyền chiều sâu để hội viên và cộng đồng, đặc biệt là các "Mẹ đỡ đầu" hiểu rõ tính chất đỡ đầu; tôn vinh trong hoạt động Hội, kịp thời biểu dương, động viên. Đồng thời phát huy vai trò kết nối của tổ chức Hội với các cơ quan, doanh nghiệp, cá nhân (nhất là cán bộ, hội viên phụ nữ); mở rộng mô hình bố/anh/chị đỡ đầu cùng gia đình và người chăm sóc thay thế; quan tâm chăm sóc hằng ngày về sức khỏe, tâm lý, tình cảm và trang bị kỹ năng bảo vệ an toàn cho trẻ.

Cuối cùng là nhóm giải pháp về giám sát và ghi nhận: Tăng cường giám sát quản lý, sử dụng nguồn lực theo hướng công bằng, kịp thời, hiệu quả; theo dõi việc thực hiện các chính sách liên quan đến trẻ mồ côi, chủ động tham mưu, kiến nghị để trẻ nhận được chăm sóc thay thế đúng chuẩn, phát triển toàn diện. Song song, thực hiện tốt sơ kết, thi đua - khen thưởng; kịp thời biểu dương và nhân rộng tập thể, cá nhân tiêu biểu, mô hình, cách làm hay, tạo "vòng lặp" động lực cho cơ sở.

Trên nền tảng đã gây dựng, Chương trình "Mẹ đỡ đầu" ở Lạng Sơn đang đi đúng hướng: Làm đều và bền bỉ, lấy trẻ em làm trung tâm, gia đình làm môi trường nuôi dưỡng và cộng đồng làm điểm tựa. Mỗi phần quà, mỗi cuộc thăm hỏi, mỗi buổi trò chuyện kỹ năng sống, mỗi cam kết dài hạn… là những "viên gạch" dựng xây tương lai an toàn, ấm áp cho các em. Đây cũng là thước đo chân thực nhất của một chương trình an sinh khi nụ cười tự tin trở lại, nước mắt được lau khô kịp lúc và cánh cửa trường học luôn rộng mở.