COP30: Brazil thay đổi chiến lược, ưu tiên hành động thay vì tranh luận mục tiêu

Hướng tới sự thực thi có trách nhiệm

Chiến lược này phản ánh mối quan ngại toàn cầu về khoảng cách giữa lời hứa và hành động thực tế trong khuôn khổ UNFCCC (Công ước Khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu được ký kết năm 1992 nhằm ổn định nồng độ khí nhà kính). Ban tổ chức COP30 muốn chấm dứt tình trạng các quốc gia tiêu tốn nhiều thời gian vào việc đàm phán ngôn từ thay vì tập trung vào giải pháp kỹ thuật và tài chính.

Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva đã gửi đi một thông điệp mạnh mẽ về tính cấp thiết: "Hội nghị này phải là Hội nghị của Sự thật, nơi các nhà lãnh đạo phải nhìn nhận trực tiếp những thách thức khí hậu đang diễn ra".

Mục tiêu then chốt của Brazil là tạo ra một lộ trình cho thập kỷ tới để tăng tốc việc thực hiện các mục tiêu đã cam kết. Bà Ana Toni, Giám đốc điều hành COP30, nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ tập trung vào sự thực thi".

Ông Simon Stiell, Thư ký điều hành UNFCCC, cũng ủng hộ sự đổi mới này: "Chúng ta phải tiếp tục phát triển và phấn đấu hướng tới các quyết định nhanh hơn, toàn diện hơn, gắn kết quy trình chính thức ngày càng chặt chẽ hơn với nền kinh tế thực và cuộc sống thực".

Mutirão và cấu trúc đổi mới

Để tạo ra môi trường làm việc hiệu quả và mang tính xây dựng, Brazil đã áp dụng khái niệm văn hóa bản địa "mutirão" - tinh thần hợp tác cộng đồng, nơi mọi người cùng nhau hoàn thành một nhiệm vụ chung.

Các Hội nghị Thượng đỉnh Tiền COP30 đã tổ chức các "vòng tròn" đối thoại chuyên môn, quy tụ các Bộ trưởng Tài chính, cựu Chủ tịch COP và đại diện cộng đồng bản địa. Giáo sư kinh tế Nicholas Stern nhận định: "Họ đã thực hiện các bước rất quan trọng trong việc tập hợp các chuyên gia lại với nhau". Cách tiếp cận này giúp kết nối hiệu quả giữa các nhà hoạch định chính sách cấp cao và các chuyên gia kỹ thuật.

Khung chương trình 6 trục: Phác thảo lộ trình chi tiết

Chương trình làm việc chính thức của COP30 được cấu trúc lại thành 6 trục hành động cụ thể, hướng mọi sự thảo luận vào các giải pháp có thể thực thi được:

Chuyển đổi Năng lượng và Giao thông nhằm đẩy mạnh lộ trình chuyển đổi nhiên liệu hóa thạch sang nền tảng carbon thấp. 

Bảo vệ Rừng, Đại dương và Đa dạng sinh học với trọng tâm là bảo tồn rừng Amazon và các hệ sinh thái. 

Chuyển đổi Nông nghiệp và Hệ thống Lương thực thông qua phát triển các giải pháp nông nghiệp bền vững. 

Xây dựng Khả năng Chống chịu để tăng cường khả năng phục hồi của các thành phố và cơ sở hạ tầng. 

Phát triển Con người và Xã hội nhằm đảm bảo Công bằng Khí hậu, ưu tiên các nhóm yếu thế. 

Hỗ trợ và Tăng tốc bằng cách huy động Tài chính Khí hậu và tăng cường chuyển giao công nghệ.

Bộ trưởng Môi trường Brazil, bà Marina Silva, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của trách nhiệm cá nhân trong hành động: "Chúng ta đã sở hữu hầu hết các giải pháp kỹ thuật. Điều cần thiết là cam kết đạo đức để áp dụng các khả năng kỹ thuật của chúng ta và tăng tốc các quyết định chính trị, đảm bảo chúng ta hoàn thành những gì chúng ta đã cam kết".

COP30, với định hướng hành động rõ ràng và tinh thần đồng thuận, được kỳ vọng sẽ mở ra một giai đoạn mới, tập trung vào sự thực thi quyết liệt và có trách nhiệm đối với các mục tiêu khí hậu toàn cầu.