Tổng thư ký LHQ: Mục tiêu 1,5 độ C đang đứng trước bờ vực thất bại
Tổng thư ký LHQ António Guterres phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu Belém, ngày 6/11. Ảnh: AP
Dự và phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh khí hậu diễn ra ngay trước thềm khai mạc COP30 vào tuần tới ở Belém (Brazil), Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres đã đưa ra cảnh báo về những hệ quả nghiêm trọng nếu thế giới không hành động quyết liệt để bảo vệ mục tiêu khí hậu toàn cầu.
Khuyến nghị về trách nhiệm đạo đức toàn cầu
Phát biểu tại phiên khai mạc Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu Belém diễn ra ngày 6/11/2025 (theo giờ địa phương), Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) António Guterres cho rằng việc không thể hạn chế mức nóng lên toàn cầu ở 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp có thể được xem là một "thất bại về trách nhiệm đạo đức" và "sự tắc trách đối với tương lai". Ông nhấn mạnh rằng mục tiêu 1,5°C là ranh giới cần bảo vệ để duy trì một hành tinh có thể sinh sống được.
1,5°C là giới hạn tăng nhiệt độ Trái Đất so với thời kỳ tiền công nghiệp, được các nhà khoa học xác định là ranh giới tối ưu để tránh thảm họa khí hậu tồi tệ nhất.
Dựa trên báo cáo của Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu, nếu nhiệt độ tăng đến 2,0°C, các tác động sẽ tăng vọt, gây ra sự biến mất của hầu hết rạn san hô, tăng mạnh nguy cơ mất mùa và các hiện tượng thời tiết cực đoan.
"Mỗi phần nhỏ của 1 độ tăng lên đồng nghĩa với nhiều nạn đói hơn, nhiều người phải di dời hơn, nhiều khó khăn kinh tế hơn và nhiều sinh mạng cùng hệ sinh thái bị mất hơn", Tổng thư ký António Guterres cảnh báo. "Việc vượt ngưỡng 1,5°C sẽ gây ra thiệt hại không thể đảo ngược, đặc biệt với các nước đang phát triển, những nước có đóng góp thấp nhất vào tình trạng này. Đây là vấn đề của trách nhiệm đạo đức và sự cẩn trọng".
Tổng thư ký LHQ cũng nhấn mạnh việc vượt ngưỡng 1,5°C có thể dẫn đến "những điểm tới hạn thảm khốc và không thể đảo ngược" trong các hệ sinh thái.
Áp lực khoa học và rào cản phát triển
Theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) được công bố cùng ngày, nồng độ khí thải nhà kính đã đạt mức kỷ lục. Theo WMO, năm 2025 trở thành một trong những năm nóng nhất từng được ghi nhận.
Ông António Guterres cũng chỉ ra những rào cản chính ngăn cản sự thay đổi, bao gồm việc các ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch duy trì các hình thức hỗ trợ và vận động hành lang quy mô lớn đã "cản trở tiến trình" chung của toàn cầu. "Đặt cược vào nhiên liệu hóa thạch là hành động chống lại nhân loại. Mỗi đô-la được sử dụng để trợ cấp nhiên liệu hóa thạch là một đô-la bị chuyển hướng khỏi các nhu cầu sức khỏe và phát triển chung", Tổng thư ký LHQ cảnh báo.
Nhiệt độ Trái đất đang nóng lên
Phản ứng của quốc tế và khát vọng đoàn kết
Vấn đề bất bình đẳng giữa các quốc gia là chủ đề chính được thảo luận. Tổng thống Colombia Gustavo Petro đã công khai chỉ trích sự thiếu hợp tác từ các nước lớn trên thế giới, đặc biệt là những bên không đồng tình với khoa học khí hậu. Ông cho rằng thái độ này làm tổn hại đến lợi ích chung của nhân loại và đẩy thế giới đến nguy cơ "sụp đổ khí hậu".
Về phía nước chủ nhà, Tổng thống Brazil Lula da Silva tuyên bố Belém phải là "COP của sự thật". "Bây giờ là lúc để xem xét nghiêm túc những cảnh báo của khoa học", ông Lula da Silva nhấn mạnh rằng không thể có giải pháp khí hậu bền vững nếu không giải quyết được bất bình đẳng giữa các quốc gia.
Trong khi đó, các quốc gia đang phát triển tiếp tục gây áp lực, yêu cầu các nước công nghiệp hóa cung cấp đầy đủ hỗ trợ tài chính để họ có thể thích ứng với biến đổi khí hậu và chuyển đổi sang năng lượng sạch.
Về vấn đề này, Tổng thư ký LHQ António Guterres đã kêu gọi các nước phát triển cần sớm công bố một lộ trình cụ thể để hiện thực hóa các cam kết tài chính khí hậu đã đề ra, nhằm chuẩn bị tốt nhất cho Hội nghị sắp tới.
