Cục Quản lý Dược: Không có thuốc chứa Phenylbutazone được phép lưu hành tại Việt Nam
Phenylbutazone bị cấm lưu hành ở Việt Nam nhưng vẫn có thể mua bán trên TikTok shop
Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế, khẳng định, không có thuốc chứa Phenylbutazone được phép lưu hành tại Việt Nam và yêu cầu siết chặt kiểm soát quảng cáo, kinh doanh sản phẩm y tế trên mạng xã hội.
Trách nhiệm thuộc về cơ quan quản lý thương mại điện tử và chủ sàn Tiktok Shop
Trong văn bản số 2854/QLD do Phó Cục trưởng Lê Việt Dũng ký gửi đến Báo Phụ nữ Việt Nam, Cục Quản lý Dược khẳng định: Qua rà soát dữ liệu cấp phép lưu hành và giấy phép nhập khẩu tại Bộ Y tế, hiện không có sản phẩm nào chứa hoạt chất Phenylbutazone được phép lưu hành dưới dạng thuốc hoặc nguyên liệu làm thuốc tại Việt Nam.
Luật Dược quy định rõ, việc kinh doanh, buôn bán các loại thuốc chưa được cấp phép lưu hành là hành vi nghiêm cấm. Do đó, mọi hoạt động mua bán, quảng cáo sản phẩm có chứa Phenylbutazone dưới danh nghĩa thuốc đều vi phạm pháp luật và cần bị xử lý nghiêm.
Cục Quản lý Dược cũng cho biết đã tiến hành rà soát các thông tin liên quan trên mạng xã hội, trong đó có TikTok, với từ khóa "Phenylbutazone". Kết quả cho thấy phần lớn nội dung xuất hiện mang tính cảnh báo về tác hại của hoạt chất này, kêu gọi người dân không sử dụng.
Tuy nhiên, khi kiểm tra tại mục TikTok Shop, cơ quan này ghi nhận một số gian hàng rao bán các sản phẩm như "viên uống thảo mộc cho người đau xương khớp, gout", "combo xương khớp gout nội địa Trung Quốc"… Trong hình ảnh quảng cáo của một số sản phẩm, có thể nhìn thấy chữ "Phenylbutazone" in trên bao bì.
Cục Quản lý Dược khẳng định sản phẩm không phải là thuốc và trách nhiệm thuộc về chủ sàn TikTok shop.
Tuy vậy, những sản phẩm này không được giới thiệu, đăng bán dưới dạng thuốc mà thường được rao bán như thực phẩm chức năng hoặc hàng hóa thảo mộc không rõ nguồn gốc. Do đó, trách nhiệm chính trong việc kiểm soát, xử lý thuộc về cơ quan quản lý thương mại điện tử và chủ sàn TikTok Shop, chứ không nằm trong phạm vi thẩm quyền của Cục Quản lý Dược.
Cục nhấn mạnh, các sàn thương mại điện tử có trách nhiệm rà soát, kiểm duyệt, gỡ bỏ và xử lý nghiêm các gian hàng vi phạm, đồng thời cần thiết lập công cụ kiểm duyệt tự động để ngăn chặn tình trạng tương tự tiếp tục xảy ra.
Yêu cầu siết chặt quản lý
Theo các tài liệu y khoa quốc tế, Phenylbutazone là một hoạt chất chống viêm, giảm đau mạnh, từng được sử dụng trong điều trị bệnh gout và viêm khớp. Tuy nhiên, do tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng như suy tủy xương, rối loạn tiêu hóa, phản ứng dị ứng nặng, thậm chí đe dọa tính mạng, hoạt chất này đã bị nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, cấm lưu hành trong y tế cho người.
Cục Quản lý Dược cảnh báo: Nếu các sản phẩm chứa Phenylbutazone được quảng cáo, chào bán như thuốc điều trị bệnh, đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, gây nguy hiểm cho người tiêu dùng. Cục đề nghị báo chí và người dân khi phát hiện trường hợp cụ thể cần cung cấp thông tin để cơ quan chức năng phối hợp kiểm tra, xử lý theo quy định.
Thực tế, từ năm 2023, Bộ Y tế đã có Công văn số 286/BYT-QLD gửi tới Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công thương, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Bộ Công an cùng UBND các tỉnh, thành phố. Nội dung yêu cầu phối hợp triển khai các biện pháp quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động quảng cáo thuốc trên mạng xã hội như Facebook, TikTok, Zalo, YouTube… nhằm hạn chế tối đa thông tin sai lệch, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Đặc biệt, vào tháng 8/2025, sau khi ghi nhận một số bệnh nhân có biểu hiện dị ứng do sử dụng sản phẩm chứa Phenylbutazone, Cục Quản lý Dược đã ban hành Công văn 2391/QLD-CL gửi đến toàn bộ Sở Y tế các tỉnh, thành phố, các cơ sở kinh doanh dược và cơ sở khám chữa bệnh. Văn bản này vừa cung cấp thông tin, vừa cảnh báo về sự lưu hành bất hợp pháp của các sản phẩm có chứa hoạt chất nguy hiểm trên thị trường.
Cùng thời điểm, Cục Quản lý Dược cũng đã gửi thông tin tới các đơn vị liên quan thuộc Bộ Công an (A03, C03), Bộ Tài chính (Cục Hải quan), Bộ Công Thương (Cục Quản lý thị trường), đồng thời đề nghị Ban Chỉ đạo 389 các cấp vào cuộc để tăng cường kiểm tra, điều tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Dù đã gửi nhiều đơn vị nhưng sản phẩm cấm vẫn ngang nhiên bán công khai trên TikTok shop
Việc sản phẩm chứa Phenylbutazone xuất hiện trên TikTok Shop một lần nữa cho thấy khoảng trống trong quản lý các loại "thuốc online" trên không gian mạng. Các sản phẩm này thường được rao bán công khai, thổi phồng công dụng "giảm đau nhanh, hiệu quả tức thì", nhắm vào người bệnh mãn tính như đau khớp, gout.
Theo các chuyên gia, đây là chiêu thức lợi dụng tâm lý người bệnh, tiềm ẩn nguy cơ lớn cho sức khỏe. Với những hoạt chất bị cấm như Phenylbutazone, chỉ cần dùng sai liều, không được bác sĩ theo dõi, người sử dụng có thể gặp biến chứng nguy hiểm, từ tổn thương gan thận đến suy tủy, sốc phản vệ.
Do đó, Cục Quản lý Dược khuyến cáo người dân tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng những sản phẩm được quảng cáo trên mạng xã hội với công dụng chữa bệnh. Người bệnh cần đến cơ sở y tế thăm khám, tuân thủ chỉ định của bác sĩ, thay vì tin vào quảng cáo không có cơ sở.
