Đặc xá năm 2025 (đợt 2): Mở rộng đối tượng, điều kiện xét đặc xá

Chiều ngày 7/7, tại Hà Nội, Văn phòng Chủ tịch nước phối hợp với Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Tòa án nhân dân Tối cao và các cơ quan có liên quan tổ chức họp báo công bố Quyết định 1244 của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2025 (đợt 2) nhân dịp 80 năm Quốc khánh 2/9. 

Tại họp báo, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà cho biết: Nhân dịp 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9), Chủ tịch nước Lương Cường ký Quyết định số 1244/QĐ-CTN về đặc xá năm 2025 (đợt 2) cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân, thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 31/8/2025.

Đối tượng đặc xá bao gồm: người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù. 

Điều kiện được đề nghị đặc xá là những người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện: Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự.

Cụ thể, người bị kết án phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn phải có 18 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên; người bị kết án phạt tù từ trên 15 năm đến 30 năm phải có 16 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên;

Người bị kết án phạt tù từ trên 10 năm đến 15 năm phải có 14 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên; người bị kết án phạt tù từ trên 8 năm đến 10 năm phải có 8 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên;

Người bị kết án phạt tù từ trên 5 năm đến 8 năm phải có 4 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên; người bị kết án phạt tù từ trên 3 năm đến 5 năm phải có 2 quý liên tục liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên; người bị kết án phạt tù từ 3 năm trở xuống phải có ít nhất 1 quý liền kề thời điểm xét, đề nghị đặc xá được xếp loại từ khá trở lên...

Các trường hợp không được đặc xá: Bị kết án phạt tù về tội phản bội Tổ quốc; tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; tội bạo loạn; tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; tội phá hoại cơ sở vật chất-kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội phá rối an ninh; tội chống phá cơ sở giam giữ; tội khủng bố hoặc một trong các tội quy định tại Chương các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh của Bộ luật Hình sự;

Bản án, phần bản án hoặc quyết định của Tòa án đối với người đó đang bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm theo hướng tăng nặng trách nhiệm hình sự; đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác; trước đó đã được đặc xá; có từ 2 tiền án trở lên; phạm tội giết 2 người trở lên hoặc giết người có tổ chức, có tính chất côn đồ; hiếp dâm trẻ em; mua bán từ 2 người trở lên; mua bán, đánh tráo trẻ em, dưới 16 tuổi; chống người thi hành công vụ gây hậu quả nghiêm trọng, tổ chức hoặc xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội... Tất cả các trường hợp nêu trên phải có thời gian tiếp theo được nhận xét, đánh giá kết quả xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên.

Tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Văn Tuyến, đại diện cơ quan thường trực Hội đồng tư vấn đặc xá, đã thông báo một số điểm mới quan trọng trong Quyết định số 1244 so với Quyết định 266 về đặc xá đợt 30/4 trước đó.

Thứ trưởng Lê Văn Tuyến nhấn mạnh rằng, việc mở rộng đối tượng đặc xá lần này là do đặc xá là chính sách khoan hồng đặc biệt của Đảng, Nhà nước và được Chủ tịch nước quyết định trong những sự kiện đặc biệt của đất nước. Năm 2025 là năm diễn ra nhiều sự kiện chính trị đặc biệt quan trọng, kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và đặc biệt là tới đây chúng ta sẽ tổ chức kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9. Chính vì vậy, việc đặc xá đợt 2/9 này có những điểm mới và mở rộng hơn.

Trước đây, các tội danh liên quan đến hành vi cố ý gây thương tích, chống người thi hành công vụ và các tội về tài sản thực hiện nhiều lần: Phạm tội cố ý gây thương tích nhiều lần đối với một người hoặc một lần đối với nhiều người; Phạm tội cố ý gây thương tích từ hai lần trở lên hoặc đối với hai người trở lên; Chống người thi hành công vụ từ hai lần trở lên; Cướp tài sản, cướp giật tài sản, trộm cắp tài sản nhiều lần từ hai lần trở lên... không thuộc diện được đặc xá nhưng lần này thuộc diện được xem xét đặc xá.

Nhóm thứ hai là những đối tượng phạm từ hai tội do cố ý trở lên, kể cả trường hợp tổng hợp hình phạt hoặc đang chấp hành hình phạt tổng hợp do bị kết án phạt tù từ hai lần trở lên về cùng một tội, trước đây chưa được đặc xá thì lần này được xem xét đặc xá...

Ngoài ra, người có một tiền án mà lại bị kết án phạt tù về tội do cố ý hoặc từng bị kết án phạt tù, kể cả trường hợp đã được xóa án tích hoặc từng bị đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, kể cả cơ sở giáo dục trước đây, mà bị kết án phạt tù về một trong các tội về ma túy, cố ý gây thương tích, cướp tài sản, cướp giật tài sản, gây rối trật tự công cộng, cho vay lãi nặng,... cũng được đề nghị đặc xá dịp này, trong khi dịp 30/4 thì không.

Hướng dẫn của Hội đồng tư vấn đặc xá (văn bản số 94) đã quy định rõ hơn về việc phân loại xét thi đua đối với từng loại tội, mở rộng thời gian xét thi đua so với các đối tượng trong diện không được và được đặc xá theo Quyết định 266.

Đợt đặc xá lần này có hướng dẫn rất cụ thể về tiêu chí để đánh giá việc đặc xá không gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự. Các cơ sở giam giữ thuộc lực lượng công an và quân đội nhân dân khi xét duyệt đối tượng sẽ căn cứ vào nhận xét của công an các địa phương để thống nhất thực hiện trên toàn quốc, đảm bảo tính công khai, minh bạch.

Những điểm mới này cho thấy chính sách nhân đạo, khoan hồng của Nhà nước ta, tạo cơ hội cho nhiều người phạm tội được sớm trở về với gia đình và cộng đồng, tái hòa nhập xã hội, đồng thời vẫn đảm bảo yếu tố an ninh, trật tự xã hội.