Đại biểu Quốc hội đề nghị cấm triệt để thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu phát biểu trong phiên thảo luận tổ chiều 11/11
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (đoàn Bình Định) nhấn mạnh, đây là những sản phẩm tiềm ẩn nguy cơ nghiện và thậm chí có thể bị biến tướng thành “ma túy lỏng”, vì vậy cần phải cấm tuyệt đối và kiểm soát chặt chẽ.
Chiều 11/11, trong phiên thảo luận tại tổ về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), một số đại biểu đã bày tỏ sự quan ngại sâu sắc khi dự thảo luật không còn quy định cấm đầu tư kinh doanh thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng tại Điều 6. Trong khi đó, thuốc lá truyền thống lại được đưa vào danh mục kinh doanh có điều kiện.
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (đoàn Bình Định) cho rằng, phải phân biệt thuốc lá "nung nóng" và thuốc lá "điện tử" vì mức độ nguy hại là rất khác nhau. Xếp đồng trong các luật cấm khiến thuốc lá điện tử vẫn bán tràn lan trên mạng, địa chỉ công khai và còn nhiều hình dáng màu sắc bắt mắt thu hút sự tò mò của giới trẻ.
"Theo tôi đã cấm phải làm triệt để và duy trì thường xuyên", ông Nguyễn Lân Hiếu nhấn mạnh.
Theo ông Nguyễn Lân Hiếu, thuốc lá nung nóng về bản chất vẫn là thuốc lá sợi và các hãng lớn chưa bao giờ chứng minh được nó ít gây hại hơn thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng thuốc lá điện tử mới là sản phẩm nguy hiểm hơn rất nhiều.
"Nguyên lý của nó khác hẳn, không phải thuốc lá sợi mà là dung dịch. Vì ở dạng dung dịch, không ai có thể kiểm soát được thành phần bên trong. Người bán có thể tùy ý cho thêm các chất gây nghiện, thậm chí là ma túy dạng lỏng, điều này vô cùng nguy hiểm. Đặc biệt, các sản phẩm này được thiết kế bắt mắt, sành điệu nên rất thu hút giới trẻ", đại biểu Nguyễn Lân Hiếu giải thích.
Ông Nguyễn Lân Hiếu cũng chỉ ra thực tế thuốc lá điện tử đang được bán tràn lan trên mạng, rất khó kiểm soát. Do đó, đại biểu kiến nghị: "Chúng ta chắc chắn phải cấm theo tinh thần của Nghị quyết. Đồng thời, phải có cơ chế rà soát, không cho phép các sản phẩm này được bán công khai và phải có chế tài xử phạt nghiêm khắc khi sử dụng. Cần coi đây là sản phẩm tiềm ẩn nguy cơ ma túy".
Trước đó, Bộ Y tế vừa có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ liên quan dự án Luật Đầu tư (sửa đổi) sau khi tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan thẩm tra. Tại văn bản này, Bộ Y tế đề nghị bổ sung "thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng" vào danh mục ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh quy định tại Điều 6 của dự thảo Luật Đầu tư.
Lý do quan trọng nhất được Bộ Y tế nêu ra là để bảo đảm tính thống nhất với Nghị quyết số 173/2024/QH15 của Quốc hội. Nghị quyết nêu rõ: "Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng… từ năm 2025".
Cùng với đó, Quyết định số 1665/QĐ-TTg ngày 05/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì rà soát và xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư, bảo đảm đồng bộ với quy định của pháp luật và tình hình thực tiễn.
Như vậy, việc đưa thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vào điều cấm là nhiệm vụ đã được giao, có cơ sở chính trị và pháp lý rõ ràng, không phải một đề xuất riêng lẻ.
Theo WHO thuốc lá điện tử (TLĐT) là sản phẩm có hệ thống phân phối điện tử (e-cigarette) dạng thiết bị hay tách riêng các bộ phận, được thiết kế để tạo ra sol khí mà người dùng hít vào, được vận hành bằng cách làm nóng dung dịch các chất chứa nicotine hoặc không chứa nicotine, chất tạo hương vị, thường hòa tan thành propylene glycol và/hoặc glycerine, không chứa thành phần thuốc lá.
Có ít nhất 60 hợp chất hóa học đã được tìm thấy trong dung dịch thuốc lá điện tử (còn gọi là tinh dầu) và nhiều hợp chất khác có trong sol khí/khói tạo ra từ thuốc lá điện tử và gần 20.000 loại hương vị khác nhau.
Thuốc lá nung nóng (TLNN) được định nghĩa là: Các sản phẩm tạo ra các sol khí có chứa nicotine và hóa chất độc hại khi thuốc lá được làm nóng hoặc khi một thiết bị có chứa thuốc lá được kích hoạt. Những sol khí này được người dùng hít vào trong quá trình hút hoặc hít thuốc lá nung nóng bằng việc sử dụng một thiết bị. Chúng chứa chất gây nghiện cao nicotine cũng như các chất phụ gia không thuốc lá, và thường có hương vị.