Đại biểu Quốc hội nêu bất cập khi trừ thuế với người thu nhập cao

Chiều 5/11, góp ý tại tổ về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), các đại biểu cho rằng, dự luật cần hướng đến việc giảm gánh nặng cho người lao động, hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động, đồng thời đảm bảo công bằng và minh bạch trong hệ thống thuế.

Đề nghị nâng giảm trừ gia cảnh lên 17,3 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TPHCM) phân tích, thuế thu nhập cá nhân chiếm một tỉ trọng bình quân khoảng 9% trong tổng thu ngân sách nhà nước. Riêng năm 2025, con số này chiếm 10% trong tổng thu nội địa.

Đáng chú ý, kinh tế tăng trưởng ở mức 7-8% trong khi ước tính, năm 2025, thu thuế thu nhập cá nhân sẽ tăng khoảng 20,5% so với dự toán. Điều đó cho thấy, mức đóng của cá nhân hiện nay khá cao.

Đại biểu đề cập đến việc vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Cụ thể, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng; điều chỉnh mức giảm trừ cho người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng lên 6,2 triệu đồng/tháng. Dự kiến áp dụng từ tháng 1/2026.

"Tuy nhiên, các đại biểu Quốc hội và Ủy ban thẩm tra đề nghị xem xét cân nhắc lên 17,3 triệu đồng cho người nộp thuế và 6,9 triệu đồng cho người phụ thuộc. Tôi cũng ủng hộ với kiến nghị này", đại biểu Trần Hoàng Ngân cho biết.

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TPHCM) cũng cho rằng, việc chúng ta điều chỉnh mức tính thuế thu nhập là "không lớn" và đề nghị cân nhắc ở mức cao hơn. 

Mức giảm trừ gia cảnh phải phù hợp với mức lương cơ sở tối thiểu mới

Đặc biệt, đại biểu Trần Kim Yến nói, khoảng cách giữa các biểu thuế không tạo được động lực cho người dân. Chẳng hạn, với mức thu nhập dưới 100 triệu có mức thuế là 30%, trên 100 triệu là 35%.

Bà Yến phân tích: "Một người có thu nhập 95 triệu thì sau khi trừ thuế còn lại 66,5 triệu đồng. Nhưng nếu thu nhập là 102 triệu thì sau khi trừ thuế sẽ còn lại 66,3 triệu đồng. Như vậy thu nhập cao hơn thì cuối cùng chỉ được nhận số tiền ít hơn". Từ đó, đại biểu Yến đề nghị phải tính toán thấu đáo về biểu thuế thu nhập cá nhân cho phù hợp.

Ngoài ra, nữ đại biểu cho rằng, dự luật giao Chính phủ quy định về mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội theo từng thời kỳ. Điều này theo nữ đại biểu là rất hay bởi chúng ta không phải sửa luật nhiều. Tuy nhiên, cần phải có khung quy định giảm trừ gia cảnh để đảm bảo ổn định đời sống của người dân chứ không phải là đảm bảo mức sống tối thiểu.

Đại biểu Nguyễn Thị Lệ (đoàn TPHCM) nhấn mạnh, dự thảo luật cần nâng mức giảm trừ bản thân và người phụ thuộc, đồng thời thiết kế cơ chế linh hoạt để Chính phủ có thể điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI), tránh tình trạng luật nhanh chóng lạc hậu. Nữ đại biểu cũng cho rằng, hiện nay, số bậc thuế nhiều, khoảng cách giữa các bậc ngắn, khiến thuế suất tăng nhanh, tạo tâm lý nặng nề cho những người có thu nhập trung bình khá trở lên. Đại biểu Lệ đề nghị rút gọn số bậc và giãn khoảng cách, vừa đảm bảo công bằng, vừa tránh hiện tượng chảy máu chất xám khi nhiều lao động có thu nhập cao tìm cách dịch chuyển sang các quốc gia khác.

Đại biểu Hà Phúc Thắng (đoàn TPHCM) góp ý, Chính phủ đang dự kiến tăng mức lương tối thiểu và áp dụng trong năm 2026, mức lương tối thiểu là 3,45 triệu đồng. Đại biểu Thắng đề xuất nên xem lại mức giảm trừ gia cảnh cho phù hợp với mức lương cơ sở tối thiểu mà chúng ta dự định điều chỉnh.

Đảm bảo công bằng trong việc tính thuế khi mua bán bất động sản, chứng khoán

Theo đại biểu Trần Kim Yến, về việc tính thuế thu nhập cá nhân đối với việc chuyển nhượng bất động sản, điều này nhằm hạn chế đầu cơ bất động sản, nhất là tại các cái thành phố lớn, các khu đô thị có lượng giao dịch nhiều. "Nhưng quan trọng là phải tách biệt được nhà đầu cơ bất động sản đối với người lao động có nhu cầu mua nhà ở thực sự", đại biểu Yến góp ý.

Theo bà Trần Kim Yến, hiện nay, chúng ta đang quy mức đóng thuế thu nhập vào luôn giá bán. Nếu không tính toán kỹ thì người có nhu cầu mua nhà ở thực sự lại phải thêm gánh nặng này. Cho nên, luật phải làm sao tính toán được để giảm tình trạng đầu cơ nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi sở hữu nhà thực chất của nhân dân.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Thị Lệ chỉ ra sự chênh lệch về nghĩa vụ thuế giữa thu nhập tiền lương và thu nhập từ đầu tư vốn, chứng khoán, chuyển nhượng bất động sản. Người lao động hưởng lương phải nộp thuế lũy tiến cao, trong khi nhiều khoản thu nhập từ đầu tư chỉ chịu thuế suất thấp hoặc thu theo tỷ lệ cố định. Điều này gây cảm giác thiếu công bằng, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân đối với chính sách thuế. Đại biểu Nguyễn Thị Lệ đề nghị dự thảo luật cần bảo đảm nguyên tắc công bằng, ai có thu nhập cao hơn thì đóng góp nhiều hơn.

Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Thị Lệ cho rằng, cần ưu đãi thuế cho các lĩnh vực đặc thù như công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế số, chuyển đổi xanh. Có thể áp dụng cơ chế miễn, giảm thuế trong một số năm đầu cho người lao động tham gia khởi nghiệp, vừa hỗ trợ doanh nghiệp, vừa khuyến khích tinh thần sáng tạo trong xã hội. Đặc biệt, cần bổ sung quy định về khấu trừ các khoản chi phí hợp lý của cá nhân, như chi phí học tập nâng cao trình độ, bảo hiểm sức khỏe, chi phí nuôi dưỡng người già yếu. Điều này vừa khuyến khích người dân đầu tư cho giáo dục, y tế, vừa giảm bớt gánh nặng xã hội trong dài hạn.