Đẩy lùi "cơn lốc" HIV/AIDS ở Mường Lát

Phấn đấu loại trừ lây truyền HIV từ mẹ sang con

Tranh thủ thời gian khi vừa đi nương về, chị Tình cùng con đến Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Lát tái khám và lấy thuốc điều trị định kỳ. Nhìn bước đi nhanh nhẹn của người phụ nữ này, ít ai nghĩ rằng đã có thời điểm, chị không xuống nổi giường vì suy giảm sức khoẻ do HIV.

Chị Tình lấy chồng năm 2005. Sau khi cưới về, chị mới biết chồng mình nghiện ma tuý. Năm 2010, chị phát hiện bản thân lây nhiễm HIV từ chồng. "Ngày ấy, tôi rất sốc, không nhớ là đã khóc bao nhiêu đêm nữa, người chỉ còn da bọc xương thôi. Sau đó, chồng tôi mất vì AIDS. Một năm sau, tôi mới lấy lại được tinh thần và chú ý tới điều trị hơn", chị Tình nhớ lại.

5 năm sau, chị Tình "đi bước nữa" với một người cùng xã. Nhận được sự thông cảm của anh nên hai vợ chồng chị chủ động trong việc phòng bệnh. "Lúc đầu mới bị bệnh, tôi không dám nghĩ mình sẽ có con. 

Sau đó, được cán bộ Hội LHPN xã, Chi hội trưởng phụ nữ bản cùng các bác sĩ quan tâm, phân tích, tôi tìm hiểu và tuân thủ mọi hướng dẫn để có con, phòng tránh lây nhiễm từ mẹ sang con. Hiện tại, con tôi đã hơn 7 tuổi, thực hiện xét nghiệm mấy lần không sao. Cứ 6 tháng, hai mẹ con tôi lại đi khám một lần", chị Tình cho biết.

Bác sĩ Chẹo Thị Liễu (Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Lát) cho biết, khoa đang quản lý và điều trị ARV cho hơn 100 phụ nữ và trẻ em trên tổng số 205 người nhiễm HIV còn sống trên địa bàn. 

"Với những chị em mong muốn sinh con, mình tư vấn cho họ điều trị lâm sàng ổn định, xét nghiệm tải lượng virus để họ chuẩn bị sinh con. Kiểm soát từ lúc họ mang thai đến khi các con được sinh ra, theo dõi, khám định kỳ. 

Đến nay, có 10 trẻ được sinh ra từ người mẹ nhiễm HIV trên địa bàn huyện. Hiện tại, các con hoàn toàn khoẻ mạnh. 2 năm gần đây, chúng tôi không ghi nhận thêm trường hợp lây truyền HIV từ mẹ sang con", chị Liễu cho biết.

Từ năm 2009, tỉnh Thanh Hóa đã triển khai chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Bác sĩ Hà Thị Phúc, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Mường Lát, cho biết, hệ thống chăm sóc sức khỏe sinh sản có mạng lưới "chân rết" đến tuyến xã và thôn/bản. 

"Phụ nữ mang thai được xét nghiệm HIV miễn phí trong quá trình quản lý thai nghén, tại tuyến y tế cơ sở. Phụ nữ mang thai nhiễm HIV được điều trị ngay tại cơ sở y tế, hỗ trợ thuốc ARV điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Trẻ sinh ra từ người mẹ nhiễm HIV, bên cạnh được quản lý, chăm sóc điều trị, xét nghiệm miễn phí còn được cấp sữa ăn thay thế sữa mẹ miễn phí cho đến khi trẻ đủ 12 tháng tuổi", bác sĩ Phúc cho hay.

Đồng hành cùng phụ nữ "có H"

Bên cạnh kiểm soát tình trạng lây truyền HIV từ mẹ sang con, việc kiểm soát số ca mắc mới HIV cũng như theo dõi chặt chẽ tình trạng của những người đang điều trị ARV cũng là vấn đề đặc biệt quan trọng. 

Bác sĩ Chẹo Thị Liễu chia sẻ: "Cuộc sống của chị em ở đây vốn đã khó khăn, bị nhiễm HIV lại càng khó khăn hơn, nên mình phải hết lòng hỗ trợ họ. Ngày trước, họ rất tự ti, mặc cảm, không muốn tiếp xúc với xã hội. Mỗi lần họ đến khám, nếu còn e ngại, mình sẽ dẫn họ đi khám ở từng khoa, phòng".

Hiện 9/9 xã của huyện Mường Lát đều có người nhiễm HIV, 38/90 bản có người nhiễm HIV, 98% bệnh nhân nhiễm HIV đang được điều trị. Theo bác sĩ Hà Thị Phúc, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Mường Lát, để phòng tránh lây nhiễm, Trung tâm đang đẩy mạnh nâng cao năng lực xét nghiệm, phát hiện HIV cho đội ngũ cán bộ y tế thôn, bản. 

"Ngày trước, việc xét nghiệm rất khó khăn vì người bệnh muốn giấu, hiện tại họ không giấu nữa. Họ cũng nhận thức được cách phòng, chống lây nhiễm HIV cho người khác".

Chị Hà Thị Nhơn, Chủ tịch Hội LHPN huyện Mường Lát, cho biết, Hội đã cùng các cơ quan y tế tích cực tham mưu với Ban chỉ đạo phòng, chống HIV/AIDS địa phương chỉ đạo các thôn, bản, đoàn thể, trường học đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về công tác phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng; không phân biệt, kỳ thị với người nhiễm HIV/AIDS. 

"Chúng tôi cùng cán bộ y tế thường xuyên tư vấn cho người nhà và người nhiễm, giúp người có HIV/AIDS, đặc biệt là phụ nữ, biết cách chăm sóc bản thân và phòng tránh lây nhiễm cho người thân trong gia đình và ngoài xã hội. 

Đồng thời, chúng tôi nắm bắt tâm tư, động viên và hướng dẫn người có HIV/AIDS đến điều trị ARV. Nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, những năm gần đây trên địa bàn xã không có trường hợp nhiễm HIV mới", chị Nhơn cho biết.

Rời Mường Lát, chúng tôi đi men theo sườn núi về xuôi. "Cơn bão" HIV đã đi qua, bình yên đang dần trở lại nơi đây…

* Tên nhân vật đã được thay đổi