"Digital Detox" để kết nối sâu sắc hơn với cuộc sống thực

Lấy lại giấc ngủ vàng từ "nguyên tắc 30 phút"

Khánh Vy, 27 tuổi, nhân viên văn phòng tại Hà Nội, từng sống trong guồng quay kiệt sức giữa công việc và mạng xã hội. Mỗi tối, chiếc điện thoại thông minh trở thành "người bạn đồng hành" cuối cùng, kéo cô vào vòng xoáy bất tận của TikTok, Instagram và các bản tin cập nhật.

Vy mắc chứng mất ngủ kéo dài, thường xuyên lướt mạng đến 1-2 giờ sáng rồi thiếp đi trong trạng thái mệt nhoài, đôi mắt cay xè. Ban ngày, cô luôn thiếu ngủ, khó tập trung vào công việc, dễ cáu gắt… Đó là những biểu hiện quen thuộc của "hội chứng quá tải kỹ thuật số".

Sau khi đọc về phương pháp "Digital Detox", Vy quyết định thử nghiệm 2 nguyên tắc vàng: Giới hạn thời gian dùng mạng xã hội tối đa 30 phút mỗi ngày; cấm tuyệt đối điện thoại trong phòng ngủ sau 22 giờ.

Những ngày đầu, đó là một cuộc chiến thật sự. Cảm giác bứt rứt, thôi thúc kiểm tra thông báo hay "xem có gì mới" khiến cô liên tục tìm điện thoại trong vô thức. Vy thay thế thói quen này bằng việc đọc sách giấy hoặc vài trang tạp chí trước khi ngủ.

Chỉ sau 2 tuần, Vy nhận thấy sự thay đổi rõ rệt. Khi không còn ánh sáng xanh và luồng kích thích dồn dập từ màn hình, tâm trí cô dần được xoa dịu. Cô dễ dàng đi vào giấc ngủ, chất lượng giấc ngủ cũng được cải thiện đáng kể.

Việc giới hạn thời gian online giúp cô ít so sánh bản thân với những hình ảnh "hoàn hảo" trên mạng, giảm cảm giác lo âu và trầm cảm. Cô bắt đầu dành thời gian cho sở thích cá nhân như tập vẽ, viết nhật ký. "Ba mươi phút detox mỗi ngày đã cho tôi 8 tiếng ngủ ngon và sự bình yên thực sự trong tâm trí", Vy chia sẻ. Giờ đây, cô đã có thể chủ động sắp xếp thời gian cố định trong ngày để cập nhật thông tin, thay vì bị các thông báo kiểm soát.

Đặt điện thoại chế độ máy bay, bật kết nối gia đình

Anh Đoàn Minh, 35 tuổi, kiến trúc sư tại Hà Nội, vốn là người luôn bị công việc trói chặt. Điện thoại và máy tính bảng là công cụ thiết yếu, nhưng cũng là bức tường vô hình ngăn cách anh với gia đình. Ngay cả trong những khoảnh khắc quý giá như bữa tối hay buổi dạo công viên cùng vợ con, anh vẫn không ngừng kiểm tra email, tin nhắn công việc hoặc lướt tin tức.

Một lần, con gái anh hỏi: "Bố ơi, bố quan tâm đến chiếc điện thoại hơn con và mẹ phải không?". Câu hỏi hồn nhiên ấy khiến anh Minh giật mình nhận ra, sự quá phụ thuộc vào công nghệ đang bào mòn mối quan hệ thật.

Anh bắt đầu áp dụng "nguyên tắc máy bay", đặt điện thoại ở chế độ "airplane mode" trong những khoảng thời gian tương tác trực tiếp. Khi dùng bữa cùng gia đình hay gặp bạn bè, điện thoại được tắt hoặc để sang một bên. Với anh, đó là "thời gian kết nối trọn vẹn".

Không còn bị gián đoạn bởi thông báo hay cuộc gọi, anh Minh tập trung hoàn toàn vào hiện tại: Hương vị món ăn, nụ cười của con, ánh mắt của vợ... Cuối tuần, thay vì lướt mạng, anh cùng gia đình đi dạo, tham gia hoạt động ngoài trời. "Chế độ máy bay không chỉ ngắt kết nối với công việc mà còn bật kết nối toàn diện với gia đình và thế giới thật", anh nói. Từ đó, anh cảm thấy tinh thần nhẹ nhõm, giảm stress và cảm nhận rõ sự gắn bó trong gia đình - điều mà trước đây anh từng đánh mất giữa cơn lốc thông tin.

"Digital Detox" không có nghĩa với việc phải rời bỏ công nghệ hoàn toàn. Thay vào đó, là học cách sử dụng công nghệ có ý thức: Đặt giới hạn rõ ràng, loại bỏ yếu tố gây xao nhãng, thay thế bằng các hoạt động đời thực ý nghĩa hơn. Việc "thanh lọc kỹ thuật số" giúp con người giảm căng thẳng, lấy lại cân bằng, cải thiện khả năng tập trung và chất lượng các mối quan hệ.