Đồng Nai: Điểm sáng giảm nghèo bền vững với cách làm mới

Những hình mẫu từ cách tiếp cận giảm nghèo đa chiều

Xã Phú Hòa là một trong những điểm sáng nổi bật. Từ một địa bàn gặp nhiều hạn chế về hạ tầng, sinh kế và nguồn lực, Phú Hòa đã vươn lên đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2023 và nông thôn mới kiểu mẫu năm 2024. Theo UBND xã Phú Hòa, hiện địa phương đã xóa hoàn toàn hộ đói, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều còn rất thấp, còn hộ cận nghèo dưới 1%. Thu nhập bình quân đầu người tăng nhanh, từ 45 triệu đồng năm 2020 lên 93 triệu đồng năm 2024.

Đóng góp lớn vào kết quả này là các mô hình tuyên truyền giảm nghèo thông tin, cho đến các mô hình sinh kế do phụ nữ nâng cao kỹ năng, kinh nghiệp từ đó tiến tới tự tin làm chủ các mô hình phát triển kinh tế. Nhiều chị em mạnh dạn đầu tư trồng bưởi da xanh, mít Thái, nuôi dê…, mang lại thu nhập từ vài trăm triệu đến hàng tỷ đồng mỗi năm. Từ những người từng gặp khó khăn, họ trở thành những "hạt nhân lan tỏa", tích cực hỗ trợ vốn, chia sẻ kỹ thuật, hướng dẫn cách làm ăn hiệu quả cho phụ nữ nghèo trong thôn, ấp.

Trường hợp của bà Trần Thị Liên, ở Ấp 4, xã Phú Hòa là một ví dụ điển hình. Từng thuộc diện hộ nghèo, bà được tiếp cận vốn vay ưu đãi, giống cây trồng và các lớp tập huấn kỹ thuật giúp nâng cao kỹ năng, kinh nghiệm lao động sản xuất. Nhờ đó, bà xây dựng được mô hình kinh tế tổng hợp và thoát nghèo bền vững. "Không chỉ được hỗ trợ vốn, chúng tôi còn được hướng dẫn cách tính toán hiệu quả. Có điều kiện rồi thì tôi cố gắng giúp lại các chị em khác", bà Liên chia sẻ.

Hiện nay, ấp 4 của xã Phú Hòa có 100% hộ dân đạt mức sống trung bình trở lên, trong đó hơn 65% hộ khá và giàu. Đây là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của việc đề cao vai trò của phụ nữ trong phát triển kinh tế.

Không chỉ Phú Hòa, nhiều xã khác của Đồng Nai cũng triển khai các mô hình phù hợp với đặc thù từng địa bàn, trong đó đặt phụ nữ vào vị trí trung tâm của mọi hoạt động giảm nghèo.

Tại các xã có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, chính quyền địa phương đã đẩy mạnh các giải pháp an sinh theo từng nhóm đối tượng, đặc biệt ưu tiên phụ nữ và trẻ em gái. So với năm 2020, đến năm 2024, số hộ nghèo là đồng bào dân tộc chỉ còn vài hộ, chủ yếu là những trường hợp người cao tuổi hoặc phụ nữ neo đơn.

Cùng với đó, nhiều chính sách thiết thực được thực hiện ngay tại xã, như: Miễn giảm học phí cho trẻ em gái; Cấp thẻ bảo hiểm y tế cho phụ nữ nghèo; Hỗ trợ điện, nhu yếu phẩm và quà Tết; Mở phòng đọc và lớp học tiếng Chăm cho phụ nữ trong khuôn viên Thánh đường.

Các giải pháp này không chỉ giúp phụ nữ tiếp cận giáo dục, y tế mà còn góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống phù hợp với mục tiêu tăng cường bình đẳng giới, giảm nghèo thông tin trong Chương trình MTQG.

Tại xã Định Quán, đã chú trọng xây dựng những mô hình thoát nghèo, trong đó hướng tới tập trung trao quyền kinh tế cho phụ nữ. Một số mô hình tiêu biểu gồm trồng mít Thái, nuôi dê, sản xuất nông sản sạch, chế biến đồ ăn từ nông sản địa phương. Các mô hình này giúp nhiều hộ tăng thu nhập ổn định từ 100–300 triệu đồng mỗi năm, từng bước thoát nghèo bền vững.

Huy động mạnh mẽ nguồn lực giúp phụ nữ giảm nguy cơ tái nghèo

Cùng với sự chủ động của các xã, tỉnh Đồng Nai còn triển khai nhiều chính sách hỗ trợ quy mô lớn. Trong giai đoạn 2014–2024, tỉnh Đồng Nai đã ủy thác hơn 1.362 tỷ đồng qua Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay các hộ khó khăn, trong đó trên 60% người vay là phụ nữ.

Ngoài ra, tỉnh huy động hơn 3.700 tỷ đồng từ doanh nghiệp và cộng đồng để hỗ trợ sinh kế; đào tạo nghề cho lao động nông thôn; đầu tư y tế – giáo dục cơ sở; xây dựng hơn 10.500 mô hình giảm nghèo. Phong trào "Vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau" tại các xã đặc biệt chú trọng hỗ trợ phụ nữ đơn thân, phụ nữ dân tộc thiểu số và phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn. Với sự vào cuộc đồng bộ, toàn tỉnh hiện có: 25.000 học sinh được hỗ trợ học phí; 130.000 lao động được tạo việc làm ổn định, trong đó hàng chục nghìn lao động là phụ nữ.

Y tế là một trong những yếu tố dễ dẫn đến tái nghèo, đặc biệt với phụ nữ. Vì vậy, Đồng Nai tăng cường đầu tư cho mạng lưới y tế cơ sở. Các xã được hỗ trợ nâng cấp trạm y tế, mở rộng bao phủ bảo hiểm y tế lên 91% dân số, đào tạo và chuyển giao kỹ thuật cho đội ngũ y tế cơ sở. Nhiều xã đẩy mạnh dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình, giúp phụ nữ tiếp cận dịch vụ y tế thuận tiện và chất lượng hơn.

Những giải pháp này góp phần giảm chi phí khám chữa bệnh, hạn chế nguy cơ tái nghèo và giúp phụ nữ yên tâm phát triển kinh tế gia đình. Nhờ cách làm chủ động, linh hoạt và nhất quán trong việc lấy phụ nữ làm trung tâm, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều của Đồng Nai giảm bình quân hơn 1% mỗi năm. Thu nhập bình quân đầu người tăng từ 64 triệu đồng năm 2014 lên gần 140 triệu đồng năm 2025.

Trong thời gian tới, các xã của tỉnh Đồng Nai tiếp tục đặt ra các mục tiêu, như: nhân rộng mô hình sinh kế do phụ nữ làm chủ; đẩy mạnh đào tạo nghề gắn với kinh tế xanh cho lao động nữ; áp dụng chuyển đổi số trong quản lý hộ nghèo; bảo đảm cơ hội tiếp cận công bằng với y tế, giáo dục và việc làm.

Với định hướng đúng đắn và sự tham gia tích cực của phụ nữ, Đồng Nai đang từng bước xây dựng nền tảng phát triển bền vững, bao trùm và nhân văn, đúng tinh thần Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025.