Đưa bánh chưng, cá nục sang thị trường Mỹ

"Cải tổ" mô hình sản xuất kinh doanh truyền thống và tìm hướng đi mới cho sản phẩm bản địa, chị Huỳnh Thị Thu Thủy (SN 1982) đã đưa bánh chưng cổ truyền và cá nục xứ Tam Kỳ (Quảng Nam) sang đất Mỹ…

Chị cũng mong muốn cùng với sắp xếp, tinh giản bộ máy, nhà nước cần tinh giản tối đa các thủ tục hành chính giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, thời gian, phát triển sản xuất, đưa sản phẩm vươn xa, đến các thị trường khó tính.

Khởi nghiệp từ ẩm thực truyền thống

Xuất thân trong gia đình ba đời làm bánh chưng, chị Huỳnh Thị Thu Thủy được truyền nghề từ bà nội và mẹ là bà Phạm Thị Hội (Bà Ba Hội). Bánh của Bà Ba Hội nổi tiếng ở Quảng Nam, bán khắp các chợ, nhiều nhất là dịp Tết. Từ khi còn nhỏ, sau mỗi ngày tan học, cô bé Thủy lại về nhà giúp mẹ gói bánh chưng. Chính vì thế, món ẩm thực đặc trưng của người Việt này đã gắn bó với tuổi thơ của Thủy. Đến khi lớn lên, chị Thủy tốt nghiệp đại học, có bằng thạc sĩ ngành Tôn giáo học và làm việc tại Huế, chị vẫn luôn cùng mẹ duy trì nghề làm bánh chưng.

Đưa bánh chưng, cá nục sang thị trường Mỹ - Ảnh 1.

Chị Huỳnh Thị Thu Thủy được truyền nghề từ bà nội và mẹ

Rồi chị nhận thấy, bánh chưng của gia đình chị cũng như nhiều gia đình khác bán trên thị trường không có nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ nên dù ngon đến mấy cũng chỉ bán trong các cửa hàng nhỏ, không vượt ra khỏi phạm vi địa phương. Nhưng chị Thủy lại có khát vọng xa hơn, muốn bánh chưng của gia đình được nhiều người biết đến.

Muốn mở rộng kinh doanh, thì bánh chưng Bà Ba Hội phải có mặt trên các hệ thống siêu thị, xa hơn nữa là xuất khẩu ra nước ngoài. Muốn làm được như vậy phải có sự nhận diện riêng. Đồng thời phải đa dạng hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm và đăng ký vệ sinh an toàn thực phẩm

Huỳnh Thị Thu Thuỷ

Đưa bánh chưng, cá nục sang thị trường Mỹ - Ảnh 2.

Chị Thủy luôn có khát vọng xa hơn, muốn bánh chưng của gia đình được nhiều người biết đến

Nói là làm, trong suốt 6 năm, chị lên ý tưởng, tìm kiếm nguồn nguyên liệu và đầu tư máy móc, mở cơ sở sản xuất theo dây chuyền. Bánh chưng Bà Ba Hội có gắn nhãn mác ghi xuất xứ, thành phần, chất lượng… nhanh chóng "tấn công" vào hệ thống siêu thị ở Quảng Nam, miền Trung và trên cả nước.

Thị trường trong nước có chỗ đứng, năm 2021, chị Thủy thành lập HTX chế biến nông sản thực phẩm Bà Ba Hội với vốn điều lệ một tỷ đồng. Được "nâng cấp" cả về chất lượng lẫn mẫu mã, năm 2023 sản phẩm Bánh chưng Bà Ba Hội đã được "bay" đến đất Mỹ theo đường chính ngạch.

Đa dạng, nâng tầm sản phẩm

Đưa bánh chưng, cá nục sang thị trường Mỹ - Ảnh 3.

Không chỉ mang lại doanh thu lớn cho gia đình, cơ sở Bà Ba Hội đã tạo việc làm cho 55 người với thu nhập ổn định

Để đạt tiêu chuẩn xuất khẩu và an toàn, chị Thủy đã đầu tư dây chuyền, công nghệ và quy trình chất lượng nghiêm ngặt theo chuẩn FDA của Mỹ. Kể từ lô hàng đầu tiên với 32 nghìn chiếc bánh chưng xuất sang Mỹ, đến nay, chị Thủy đã cho xuất khẩu hơn 100 nghìn chiếc bánh chưng vào thị trường này. Đây là một bước đột phá lớn đối với thị trường xuất khẩu sản phẩm truyền thống của Việt Nam. Không chỉ mang lại doanh thu lớn cho gia đình, cơ sở Bà Ba Hội đã tạo việc làm cho 55 người, thu nhập 7,5 triệu đồng/người/tháng.

Tiếp đà "chiến thắng", chị Thủy đã nghiên cứu chế biến món cá nục, cá bống rim, mì Quảng ếch để xuất khẩu. Chia sẻ về mục tiêu này, chị Thủy cho biết: "Quảng Nam có thế mạnh lớn về hải sản với nguồn dinh dưỡng cao, trong đó các món ăn chế biến từ cá nục được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, cá nục lại có theo mùa, giá cả không ổn định, được mùa mất giá, được giá mất mùa nên tôi trăn trở tìm cách chế biến sâu sản phẩm này để có thể bảo quản được thời gian dài, nâng cao giá trị và ổn định giá cả cho bà con ngư dân".

Đưa bánh chưng, cá nục sang thị trường Mỹ - Ảnh 4.

Bánh chưng và cá nục là 2 món của Bà Ba Hội được đón nhận tại Việt Nam và một số nước trên thế giới

Cùng với hệ thống dây chuyền sản xuất quy mô lớn, chị Thủy đã thành công chế biến cá nục rim. Tháng 7/2023, nhận thấy những ưu điểm của sản phẩm này, một công ty kinh doanh đa lĩnh vực đã ký kết hợp đồng phân phối độc quyền cá nục rim và các sản phẩm của HTX chế biến nông sản thực phẩm Bà Ba Hội vào thị trường Mỹ.

Lô hàng 10 tấn cá nục rim đầu tiên của HTX hoàn thành đảm bảo số lượng, chất lượng theo chuẩn FDA chính thức xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ. Đây là dấu mốc, một bước ngoặt quan trọng đối với HTX. Từ đây cũng mở đường cho các sản phẩm ẩm thực đặc trưng của Quảng Nam đến với khách hàng quốc tế.

Chị Thủy cho biết HTX sẽ tiếp tục tập trung phát triển các sản phẩm từ lúa nếp và hải sản để đa dạng thêm sản phẩm, nâng cao chất lượng, giá trị và đáp ứng các tiêu chuẩn để tiếp tục vươn ra thế giới.

Vươn tới thị trường đặc thù, khó tính

Chia sẻ về kinh nghiệm khởi nghiệp từ dòng sản phẩm truyền thống cũng như xuất khẩu sản phẩm, chị Thủy cho biết: Không chỉ ở Tam Kỳ mà ở nhiều địa phương khác trong cả nước đã có nhiều sản phẩm cùng loại. Tuy nhiên, mỗi sản phẩm đều có những ưu, nhược điểm khác nhau. Từ việc tìm hiểu các sản phẩm đã có trên thị trường, cần phải mạnh dạn lựa chọn cho mình hướng đi mới. Đó là tập trung đầu tư công nghệ, đổi mới quy trình sản xuất. Nhưng vấn đề quan trọng là phải giữ được hồn cốt văn hóa dân tộc trong từng sản phẩm.

Đưa bánh chưng, cá nục sang thị trường Mỹ - Ảnh 5.

Chị Thủy hy vọng sản phẩm của cơ sở sản xuất Bà Ba Hội sớm đủ điều kiện đi đến các thị trường khó tính và đặc thù hơn trên thế giới

Để có được thành công này là nhờ chị Thủy đã không ngừng đa dạng hóa phương thức kinh doanh với mục tiêu đem đến lợi ích cho người tiêu dùng. Hiện nay, các sản phẩm của HTX đã có mặt tại các hệ thống siêu thị lớn như BigC, Winmart, Coopmart và xuất khẩu chính ngạch sang Hoa Kỳ, Canada. Với những tiêu chuẩn đã được áp dụng như ISO 9001-2015, HACCP và hướng đến áp dụng theo tiêu chuẩn ISO 22000, chị Huỳnh Thị Thu Thủy hy vọng sản phẩm của HTX sớm đủ điều kiện đến các thị trường khó tính và đặc thù hơn trên thế giới.

Đưa bánh chưng, cá nục sang thị trường Mỹ - Ảnh 6.

Kể từ lô hàng đầu tiên với 32 nghìn chiếc bánh chưng xuất sang Mỹ, đến nay, chị Thủy đã cho xuất khẩu hơn 100 nghìn chiếc bánh chưng vào thị trường này

4 kinh nghiệm cơ bản khi khởi nghiệp:

- Lựa chọn sản phẩm sao cho đặc trưng. Nếu cùng chủng loại với các sản phẩm khác đang có ở thị trường thì hãy tìm điểm khác biệt của sản phẩm của mình so với thị trường. Giá cao hơn một chút để khẳng định sự khác biệt nhưng không được quá cao đột biến - như vậy khó cạnh tranh.

- Người khởi nghiệp cần tự học, mày mò về những gì liên quan đến sản phẩm từ an toàn thực phẩm cho đến hồ sơ pháp lý.

- Phải đăng ký thương hiệu độc quyền để tránh bị đánh cắp bản quyền.

- Tranh thủ các nguồn lực từ trung ương đến địa phương để làm đòn bẩy cho sản phẩm cả về tài chính và độ lan tỏa.

Chị Thuỷ cũng cho biết, vào tháng 5 tới, chị tiếp tục có đơn hàng xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Úc và Nhật Bản. Liên quan đến việc chính quyền Tổng thống Donald Trump áp thuế đối ứng với hàng hoá nhập khẩu vào Mỹ, HTX cho rằng đây là khó khăn chung của nhiều mặt hàng Việt Nam khi xuất khẩu sang Mỹ. Tuy nhiên, HTX cũng coi đây là cơ hội để HTX mở rộng thị trường khác như châu Âu, Trung Quốc... Chị cũng mong muốn, sau khi Nhà nước sắp xếp, tinh giản bộ máy thì cũng cần tinh giản tối đa thủ tục hành chính để giảm bớt chi phí, thời gian, giúp các doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc phát triển và mở rộng thị trường ở nhiều nước trên thế giới.

"Ngoài ra, tôi mong muốn các cấp Hội LHPN quan tâm hơn đến những doanh nghiệp như chúng tôi để giúp chúng tôi quảng bá, xúc tiến thương mại được nhiều hơn. Đồng thời tạo điều kiện cho chúng tôi tham gia, giới thiệu sản phẩm của mình đến với người tiêu dùng tại các hội chợ. Điều đó cũng giúp người lao động có thêm việc làm và tăng thu nhập. Cụ thể như tại cơ sở của chúng tôi, lao động nữ chiếm 90% và ở độ tuổi từ 45 trở lên - lứa tuổi không còn phù hợp làm việc tại các khu công nghiệp. Trong khi nếu làm tại HTX chúng tôi, họ sẽ được bố trí công việc phù hợp, được tạo điều kiện đảm bảo sức khoẻ, thời gian, giờ giấc linh hoạt" - chị Thủy bộc bạch.

Với sự hỗ trợ của Hội LHPN thành phố Tam Kỳ, Hội LHPN tỉnh Quảng Nam, trong 3 năm (2020, 2022, 2024), sản phẩm của chị Huỳnh Thị Thu Thủy đều đạt giải Ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo cấp tỉnh. Bánh chưng Bà Ba Hội đạt phẩm OCOP 4 sao tỉnh Quảng Nam năm 2020.

Liên hệ: Hợp tác xã chế biến nông sản thực phẩm Bà Ba Hội

Địa chỉ: Khối phố Đoan Trai, phường Tân Thạnh, TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam

Điện thoại: 0905222698

Website: banhchungbabahoi.com

An Khê (thực hiện)

22/04/2025 12:52