Gia tăng trẻ biến chứng viêm não do tay chân miệng: Dấu hiệu phát hiện biến chứng sớm

Theo Bệnh viện Nhi Trung ương, từ đầu năm 2023 bệnh viện đã tiếp nhận hơn 1.200 trẻ mắc bệnh tay chân miệng tới khám. Trong đó, đã có gần 500 trẻ nhập viện điều trị. Đặc biệt, có tới 20 - 30% trường hợp trẻ mắc tay chân miệng là nhiễm chủng virus EV71.

TS.BS Nguyễn Văn Lâm – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương cho hay, có hai nhóm tác nhân nhân gây bệnh tay chân miệng thường gặp là Coxsackie virus A16 (CA16) và Enterovirus 71 (EV71).

Các trường hợp nhiễm CA16 thường biểu hiện bệnh nhẹ, có thể chăm sóc và điều trị tại nhà. Còn nhóm tác nhân EV71 khi nhiễm sẽ gây bệnh nặng hơn, với nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, viêm phổi, phù phổi, suy hô hấp, suy tuần hoàn, có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Trường hợp bé A.N (26 tháng tuổi, Bắc Giang) vào Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng sốt cao không hạ, nhiều nốt ban đỏ ở tay, chân và miệng, giật mình nhiều. Bệnh nhi được chẩn đoán mắc tay chân miệng có biến chứng viêm não.

Theo gia đình, đầu năm 2023 bé mắc tay chân miệng một lần nhưng điều trị tại nhà vài ngày là khỏi. Lần này bé nhiễm virus lần 2 gia đình nghĩ cũng nhanh khỏi như lần một. Khi bé có những biểu hiện nặng gia đình đưa tới viện thì đã có biến chứng viêm não.

Trường hợp bé M.Q (12 tháng tuổi, Vĩnh Phúc), trước khi nhập viện 2 ngày có biểu hiện sốt cao, quấy khóc, chảy dãi, ăn uống kém, nhưng cha mẹ chỉ nghĩ con sốt mọc răng nên không đưa đi khám. Khi trẻ có biểu hiện giật mình, nôn nhiều gia đình đưa tới bệnh viện nhi thì được chẩn đoán mắc tay chân miệng chủng virus EV71, có biến chứng viêm não.

ThS.BS Đỗ Thị Thuý Nga – Phó Trưởng khoa Nội Tổng quát, Trung tâm Bệnh nhiệt đới cho hay, có 2 biến chứng thường gặp với bệnh tay chân miệng: biến chứng thần kinh và biến chứng suy hô hấp, suy tuần hoàn.

"Tuy nhiên, năm nay khoa chúng tôi tiếp nhận nhiều trẻ biến chứng thần kinh hơn. Trong đó, điển hình nhất là viêm não. Các bệnh nhi vào viện thường trong tình trạng tỉnh táo, không rối loạn tri giác nhiều, nhưng có biểu hiện giật mình, đặc biệt là giật mình ở đầu giấc ngủ và cuối giấc ngủ; ngoài ra còn có biểu hiện là run chi, đi lại loạng choạng…", bác sĩ Nga nói

Trẻ mắc tay chân miệng thường có triệu chứng sốt, kém ăn, khó chịu và đau họng. Từ 1 đến 2 ngày sau khi bị sốt, các nốt mụn lở xuất hiện trong miệng gây đau rát.

Phát ban thường tập trung nhiều trong lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân; cũng có thể xuất hiện ở mông và/hoặc ở cơ quan sinh dục.

Bệnh nhi cũng có thể không có triệu chứng điển hình hoặc có thể chỉ bị phát ban hoặc loét miệng.

Mặc dù bệnh tay chân miệng độ nhẹ có thể chăm sóc trẻ tại nhà nhưng cha mẹ cũng cần lưu ý cách phát hiện sớm các dấu hiệu chuyển nặng để đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời. Khi chăm sóc tại cần đảm bảo điều kiện vệ sinh tốt, môi trường xung quanh sạch sẽ và đặc biệt là giảm được nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn.

Cha mẹ cần đưa trẻ đi viện khi nhận thấy các dấu hiệu sau

Trong quá trình chăm sóc trẻ tay chân miệng, cha mẹ cần phải đưa trẻ đến viện nếu có các biểu hiện sau:

- Sốt cao liên tục và không đáp ứng với thuốc hạ sốt;

- Mệt mỏi, không chơi, bỏ ăn, ngủ nhiều, lơ mơ...;

- Giật mình nhiều (≥ 2 lần trong 30 phút);

- Vã mồ hôi, lạnh toàn thân hoặc ở tay, chân;

- Thở nhanh, thở bất thường: ngưng thở, thở nông, rút lõm ngực, khò khè..;

- Run chi, run người, ngồi không vững, đi loạng choạng.

Các bác sĩ bệnh viện nhi khuyến cáo bệnh tay chân miệng chuyển biến nhanh, khó lường nên khi phát hiện trẻ mắc bệnh, gia đình nên đưa con đến khám tại các cơ sở y tế.